I bitwa nad Marną: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dr
m ilustracja, drobne redakcyjne
Linia 24:
}}
{{Front zachodni I wojny światowej}}
'''I bitwa nad Marną''' (potocznie '''cud nad Marną''') – kilkudniowa [[bitwa]] na [[Front zachodni (I wojna światowa)|froncie zachodnim]] [[I wojna światowa|I wojny światowej]] pomiędzy wojskami [[III Republika Francuska|francusko]]-[[Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii|brytyjskimi]] a [[Cesarstwo Niemieckie|niemieckimi]], która powstrzymała dalszy marsz Niemców na zachód. [[Plan Schlieffena|Plan „wojny błyskawicznej”]] feldmarszałka [[Alfred von Schlieffen|Alfreda von Schlieffena]] nie powiódł się, tym samym nie udało się Niemcom wyeliminować Francji z wojny. Swój udział w bitwie miały [[Taksówki znad Marny|paryskie taksówki]].
 
Potoczna nazwa bitwy ''cud nad Marną'' została wykorzystana w 1920 przez [[Stanisław Stroński|Stanisława Strońskiego]], który nazwał ''Cudem nad Wisłą'' zwycięską dla Polski [[Bitwa Warszawska|Bitwę Warszawską]] w czasie [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny z bolszewikami]].
Linia 34:
 
== Przebieg bitwy ==
5 września nad rzeką Ourcq rozpoczęły się walki na odcinku 6 Armii francuskiej, a 6 września wojska francusko-brytyjskie przeszły do kontrnatarcia na całym froncie do Verdun. Dowódca 1 Armii niemieckiej generał [[Alexander von Kluck]] zmuszony był 6–8 września przerzucić wszystkie swoje siły znad rzeki Marny nad rzekę Ourcq w celu zatrzymania wojsk francuskich. W rezultacie pomiędzy 1 a 2 Armiami niemieckimi powstała luka o szerokości 35–40 kmkilometrów, w którą weszła 5 Armia francuska i armia brytyjska. Niemieckie dowództwo utraciło możliwość dowodzenia wojskami. Niepomyślna sytuacja na froncie 2 Armii niemieckiej groziła jej okrążeniem i zmuszała jej dowódcę, generała [[Karl von Bülow|Karla von Bülowa]], do podjęcia w dniu 9 września decyzji o wycofaniu jej prawego skrzydła. To doprowadziło, nie patrząc na powodzenie osiągnięte 9 września przez 1, 3 i 4 Armie, do wycofania 1 Armii, a potem pozostałych armii niemieckich, co 10 września zostało zatwierdzone przez niemieckie naczelne dowództwo. Do 12 września wojska niemieckie wycofały się około 65 kmkilometrów za rzekę [[Aisne (rzeka)|Aisne]] na linię na wschód od miasta [[Reims]].
[[Plik:Battle of the Marne - Map.jpg|thumb|leftcenter|I bitwa nad Marną, stan na 9 września 1914]]
5 września nad rzeką Ourcq rozpoczęły się walki na odcinku 6 Armii francuskiej, a 6 września wojska francusko-brytyjskie przeszły do kontrnatarcia na całym froncie do Verdun. Dowódca 1 Armii niemieckiej generał [[Alexander von Kluck]] zmuszony był 6–8 września przerzucić wszystkie swoje siły znad rzeki Marny nad rzekę Ourcq w celu zatrzymania wojsk francuskich. W rezultacie pomiędzy 1 a 2 Armiami niemieckimi powstała luka o szerokości 35–40 km, w którą weszła 5 Armia francuska i armia brytyjska. Niemieckie dowództwo utraciło możliwość dowodzenia wojskami. Niepomyślna sytuacja na froncie 2 Armii niemieckiej groziła jej okrążeniem i zmuszała jej dowódcę, generała [[Karl von Bülow|Karla von Bülowa]], do podjęcia w dniu 9 września decyzji o wycofaniu jej prawego skrzydła. To doprowadziło, nie patrząc na powodzenie osiągnięte 9 września przez 1, 3 i 4 Armie, do wycofania 1 Armii, a potem pozostałych armii niemieckich, co 10 września zostało zatwierdzone przez niemieckie naczelne dowództwo. Do 12 września wojska niemieckie wycofały się około 65 km za rzekę [[Aisne (rzeka)|Aisne]] na linię na wschód od miasta [[Reims]].
 
13 września francuski nalot bombowy zniszczył pociąg z amunicją i uniemożliwił dalsze natarcie. Kiedy pozycje niemieckie były pozbawione zaopatrzenia, rozpoczęto szturm od strony francuskiej. Po kilku godzinach walk niemiecka 2 Armia, której zadaniem było osłaniać odwrót innych armii poddała się.
 
Linia 46 ⟶ 45:
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Pajewski | imię = Janusz | tytuł = Pierwsza wojna światowa 1914-1918 | wydawca = PWN SA | miejsce = Warszawa | rok = 2005 | strony = 198-208 | isbn = 83-01-14162-X}}
* ''Bolszaja[[Wielka SowietskajaEncyklopedia EncykłopedijaRadziecka]]'', t.tom 15, str. 396, wyd. 1974.
 
[[Kategoria:Bitwy I wojny światowej|Marną, I bitwa nad]]