Tadeusz Mazowiecki: Różnice pomiędzy wersjami

Od stycznia do grudnia 1987 przebywał czasowo za granicą. Wygłosił szereg odczytów w [[Belgia|Belgii]], [[Francja|Francji]], [[Niemcy|Niemczech]], [[Włochy|Włoszech]] i [[Austria|Austrii]], odbył też wiele rozmów z politykami i działaczami związkowymi Europy Zachodniej, wspierając w ten sposób dążenie do legalizacji „Solidarności”{{odn|Wołek|1997|s=145}}{{odn|Friszke|2006a|s=28}}. Był sygnatariuszem oświadczenia działaczy opozycji z 31 maja 1987 zebranych na zaproszenie Lecha Wałęsy, w którym to dokumencie sformułowane cele opozycji w Polsce (sam nie uczestniczył jednak w spotkaniu z uwagi na pobyt zagranicą){{odn|Friszke|2006a|s=24, 329}}. W styczniu 1988 został członkiem oficjalnego zespołu doradców Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”{{odn|Friszke|2006b|s=175}}. 4 maja 1988 próbował (wyposażony w pełnomocnictwo [[Episkopat Polski|Episkopatu Polski]]) negocjować pomiędzy strajkującymi w Stoczni Gdańskiej a władzami PRL, a po niepowodzeniu tej misji pozostał ze strajkującymi w stoczni do końca strajku, tj. do 10 maja 1988{{odn|Friszke|1997|s=264–265}}{{odn|Skórzyński|2000|loc=biogram autorstwa Andrzeja Friszke|s=233}}{{odn|Codogni|2009|s=79–87}}. Doradzał także strajkującym w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1988{{odn|Codogni|2009|s=103}}. Od 1988 do 4 września 1989 był ponownie wiceprezesem warszawskiego KIK-u{{odn|Friszke|1997|s=301}}. 18 grudnia 1988 został członkiem powołanego tego dnia [[Komitet Obywatelski „Solidarność”|Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność”]]. W KO kierował komisją pluralizmu związkowego{{odn|Friszke|2006a|s=47, 49}}. Uczestniczył w przygotowujących spotkanie [[Okrągły Stół (historia PolskiPolska)|Okrągłego Stołu]] [[Rozmowy w Magdalence|rozmowach w Magdalence]] (poczynając od pierwszego spotkania we wrześniu 1988){{odn|Dudek|2004|s=178}}{{odn|Codogni|2009|s=142}}. Jako zwolennik przejęcia władzy z rąk PZPR na drodze rokowań aktywnie brał udział w rozmowach plenarnych Okrągłego Stołu oraz dodatkowych spotkaniach w Magdalence, a także kierował z ramienia opozycji roboczym zespołem ds. pluralizmu związkowego{{odn|Dudek|2004|s=247}}{{odn|Codogni|2009|s=192, 206}}. Był jednym z głównych twórców porozumienia, na mocy którego 4 czerwca 1989 odbyły się częściowo wolne [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1989 roku|wybory]]. Na zebraniu Komitetu Obywatelskiego w dniu 8 kwietnia 1989 poparł koncepcję rozszerzenia grona kandydatów opozycji w wyborach o przedstawicieli wszystkich ugrupowań, które akceptują porozumienie Okrągłego Stołu{{odn|Dudek|2004|s=281}}{{odn|Friszke|2006a|s=60}}. Na znak protestu przeciwko odrzuceniu tego pomysłu odmówił kandydowania do parlamentu (ale przez dłuższy czas utrzymywano dla niego wolne miejsce na liście we Włocławku){{odn|Dudek|2004|s=287}}{{odn|Hall|2011|s=49–50}}{{odn|Friszke|2006a|s=60}}. Ponownie został natomiast redaktorem naczelnym „Tygodnika Solidarność”, którego pierwszy numer po wznowieniu ukazał się 2 czerwca 1989{{odn|Friszke|2006a|s=62}}. 14 lipca 1989 skrytykował w artykule ''Spiesz się powoli'', opublikowanym na łamach „TS”, pomysł [[Adam Michnik|Adama Michnika]] ogłoszony w artykule ''[[Wasz prezydent, nasz premier]]'', wskazując, że opozycja solidarnościowa nie dysponuje programem gospodarczym umożliwiającym udział we władzy{{odn|Dudek|2004|s=362}}{{odn|Codogni|2009|s=273}}.

W swoim sejmowym exposé Tadeusz Mazowiecki mówił o „grubej linii”, która w oryginale miała oznaczać brak odpowiedzialności nowego rządu za szkody poczynione w gospodarce przez władze komunistyczne. Krytycy Tadeusza Mazowieckiego cytat ten (przeinaczony na „[[Gruba kreska|grubą kreskę]]”) zaczęli wykorzystywać do określenia domniemanej pobłażliwości ówczesnego rządu dla byłych działaczy politycznych PRL i podległych im służb bezpieczeństwa. W rządzie Tadeusza Mazowieckiego resorty siłowe ([[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych PRL|Spraw Wewnętrznych]] i [[Ministerstwo Obrony Narodowej|Obrony Narodowej]]) początkowo były kontrolowane przez działaczy PZPR, a pozostająca pod nadzorem ministra [[Czesław Kiszczak|Czesława Kiszczaka]] [[Służba Bezpieczeństwa (PRL)|Służba Bezpieczeństwa]] niszczyła własne archiwa<ref>AIPN, sygn. 0832/4, Pismo gen. bryg. Tadeusza Szczygła do Szefów WUSW z 1 września 1989, s. 1.</ref><ref>AIPN, sygn. 0832/4, Pismo gen. dyw. Lucjana Czubińskiego do posła Jana Rokity z 5 marca 1990, s. 55–56.</ref>{{odn|Dudek|2004|s=458–464}} oraz kontynuowała inwigilację tej części opozycji, która była przeciwna porozumieniom [[Okrągły Stół (historia PolskiPolska)|Okrągłego Stołu]]<ref>AIPN, sygn. 0752/1 t. 14, s. 3.</ref><ref>AIPN, sygn. 0752/12, Informacja dot. SOR krypt. „Kolumna” z 25 maja 1990, s. 23–25.</ref>{{odn|Dudek|2004|s=457–458}}. Dopiero kilka miesięcy po objęciu przez Tadeusza Mazowieckiego urzędu premiera Służba Bezpieczeństwa została rozwiązana, a Czesław Kiszczak ustąpił ze stanowiska.

W 2009 redakcja „Gazety Wyborczej” wyróżniła go jako [[Człowiek rokuRoku „Gazety Wyborczej”|„człowieka roku”]] oraz dodatkowo uhonorowała tytułem „człowieka dwudziestolecia Gazety Wyborczej”; laudację na cześć laureata wygłosiła profesor [[Barbara Skarga]]. W 2009 otrzymał Perłę Honorową Polskiej Gospodarki (w kategorii krzewienie polskich tradycji i wartości patriotycznych), przyznawaną przez redakcję „Polish Market”<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.polishmarket.com.pl/perly-honorowe/laureaci/|tytuł = Laureaci z poprzednich edycji|opublikowany = polishmarket.com.pl|data dostępu = 2015-12-04}}</ref>.