Bolesław Drobner: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Życiorys: drobne merytoryczne
m →‎Życiorys: drobne merytoryczne
Linia 24:
Syn Romana. Urodził się w spolonizowanej rodzinie żydowskiej<ref>[https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/4915-drobner-boleslaw ''Bolesław Drobner'']</ref>. Jego dziadek był uczestnikiem [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]], zaś ojciec [[powstanie styczniowe|powstańcem styczniowym]]<ref>[http://www.yivoencyclopedia.org/article.aspx/Drobner_Boles%C5%82aw ''Drobner, Bolesław'']</ref>. Ukończył [[chemia|chemię]] na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]], z której otrzymał [[doktor (stopień naukowy)|doktorat]] filozofii. Od 1898 działał w [[Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego|Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego]], a następnie w [[Niezależna Socjalistyczna Partia Pracy|Niezależnej Socjalistycznej Partii Pracy]] i od 1928 r. w [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]]. Opowiadał się za współpracą z [[Komunistyczna Partia Polski|Komunistyczną Partią Polski]]. 21 marca 1938 przed sądem okręgowym w Krakowie rozpoczął się proces Bolesława Drobnera oskarżonego o działalność komunistyczną<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Proces dr. B. Drobnera | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 67 z 24 marca 1938 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=94430}}</ref>. 1 kwietnia 1938 sąd skazał Drobnera na karę 3 lat pozbawienia wolności (z zaliczeniem dotychczasowego pobytu w areszcie) oraz na utratę praw na 3 lata<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Wyrok w procesie dr. Drobnera | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 3 | data = Nr 76 z 3 kwietnia 1938 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=94439}}</ref>.
 
Po [[agresja ZSRR na Polskę|najeździe sowieckim na Polskę 17 września 1939]] aresztowany przez [[NKWD]] i więziony. W 1943 został uwolniony i wszedł do władz [[Związek Patriotów Polskich|Związku Patriotów Polskich]] oraz [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|PKWN]] (kierownik Resortu Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia PKWN). W 1945 (do czerwca) pierwszy polski prezydent [[Wrocław]]ia (powołany 14 marca, jeszcze przed wkroczeniem [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] do miasta, urzędowanie mógł praktycznie rozpocząć dopiero po kapitulacji ''[[Historia Wrocławia#II wojna światowa|Festung Breslau]]'', w maju). Współorganizator polskiej administracji. Opowiadał się za przekształceniem Wrocławia w miasto wydzielone. Chciał stworzyć system gospodarczy eliminujący obieg pieniędzy (tzw. ''republika drobnerowska'')<ref>''Encyklopedia Wrocławia'', pod red. J. Harasimowicza, Wrocław 2001, s. 158.</ref>. Wczesnym latem 1945 zaprotestował wobec miejscowego dowódcy [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] przeciw utrudnianiu starań o normalizację życia przybywających do miasta Polaków. Sowiecki generał pobił Drobnera i wyrzucił go ze swego biura, a gdy Drobner odwołał się do [[Bolesław Bierut|Bolesława Bieruta]], ten kazał mu natychmiast opuścić Wrocław<ref>[[Marek Łatyński]], ''Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych'', wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum]], {{ISBN|83-7095-056-6}} s. 425,</ref>. W ramach [[Polska Partia Socjalistyczna (1944–1948)|koncesjonowanej Polskiej Partii Socjalistycznej]] opowiadał się za równorzędnością pozycji PPS wobec [[Polska Partia Robotnicza|Polskiej Partii Robotniczej]] i wolną rywalizacją polityczną obu partii<ref>na posiedzeniu Rady Naczelnej PPS 25/26 lutego 1945 oświadczył, ''że założenia ideowe PPS nie mogą się opierać tylko na dorobku [[Robotnicza Partia Polskich Socjalistów|RPPS]] i wypowiedział sie przeciwko poglądom "pewnych dolnych czynników PPR", że tylko ich partia "ma prawo do rządzenia, bo ma oparcie w ZSRR" - stwierdzenie, które było zapewne dla innych najcięższym kamieniem obrazy. Powiedział też, że PPS nie powinna być "wydziałem innej partii, lecz partią równorzędną, suwerenną"'' [[Marek Łatyński]], ''Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych'', wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum]], {{ISBN|83-7095-056-6}} s.205.</ref><ref>''Inny partyjny autor opisywał z dezaprobatą ówczesne stanowisko Drobnera: "B. Drobner był od początku reprezentantem poglądu, że polski system partyjny winien przyjąć na wzór zachodni taką formę, w której PPS mogłaby stać się równorzędną obok PPR siłą polityczną, konkurująca o wpływy,oraz miejsce w społeczeństwie i państwie. Była to nie do przyjęcia w warunkach polskich koncepcja wolnej gry sił, także w odniesieniu do stanowiącego określoną całość ruchu robotniczego"'' [[Zenobiusz Kozik]], ''Partie i stronnictwa polityczne w Krakowskiem 1945-1947'', Kraków 1975, [[Wydawnictwo Literackie]], s.48 za: [[Marek Łatyński]], ''Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych'', wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum]], {{ISBN|83-7095-056-6}} s.205.</ref>. Przeciwnik scalenia PPS z PPR, 30 kwietnia 1948 w ramach czystki poprzedzającej scalenie obu partii usunięty z funkcji przewodniczącego Wojewódzkiego Komitetu PPS w Krakowie, 22 września 1948 usunięty z Rady Naczelnej PPS, wraz z 10 innymi jej członkami (w tym [[Henryk Wachowicz|Henrykiem Wachowiczem]]). W październiku 1948, po odmowie złożenia tzw. ''[[samokrytyka|samokrytyki]]'', został wykluczony z PPS<ref>[[Marek Łatyński]], ''Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych'', wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum]], {{ISBN|83-7095-056-6}} s.935, 987, 990.</ref>. Zezwolono mu następnie na wstąpienie do [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Robotniczej]], był jednak całkowicie zmarginalizowany politycznie, choć zachował mandat posła na Sejm.
 
W latach 1956–1957 był I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]] w [[Kraków|Krakowie]]. Od 1944 poseł do [[Krajowa Rada Narodowa|KRN]], [[Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|na]] [[Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]] oraz na [[Sejm PRL]] [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I kadencji|I]], [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej II kadencji|II]], [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej III kadencji|III]] i [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej IV kadencji|IV]] kadencji; w II, III i IV kadencji Sejmu pełnił funkcję [[Marszałek senior|Marszałka Seniora]] (1957, 1961, 1965). Dwukrotnie odznaczony [[Order Sztandaru Pracy|Orderem Sztandaru Pracy]] I klasy (w tym w 1953<ref>{{Monitor Polski|1953|86|1022}}.</ref>). Ponadto nadano mu Krzyż Wielki i Krzyż Komandorski z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]]<ref name="bse">{{Cytuj stronę | url = http://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000004095&find_code=SYS&local_base=ARS10 | tytuł = Drobner Bolesław (1883-1968) | praca = Parlamentarzyści | opublikowany = Biblioteka Sejmowa | data dostępu = 2016-10-23}}</ref>.