Polska Partia Socjalistyczna – Wolność, Równość, Niepodległość: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
m MalarzBOT: WPCHECK#64: poprawiam link tożsamy z tekstem linka
Linia 38:
Na konspiracyjnym posiedzeniu Rady Naczelnej PPS 15 marca 1945 r. uchwalono przystąpienie do codziennej działalności, powierzając CKW ustalenie szczegółów działań organizacyjnych. Ponadto przyjęto deklarację rzeczywistej przebudowy społecznej opartej na samorządzie gminnym i robotniczym. Uznano, że zapowiedziany uchwałami krymskimi [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej]] „''musi się oprzeć na współudziale przedstawicieli wszystkich demokratycznych ugrupowań polskich, a w pierwszym rzędzie tych, które w ciągu z góra pięciu lat walki z okupacją stanowiły trzon Polski Podziemnej i rządu Rzeczypospolitej''”<ref>''„My tu żyjemy jak w obozie warownym”. Listy PPS-WRN'', Warszawa-Londyn 1940–1945. Komitet red.: Olena Zaremba-Blatonowa, Lidia Ciołkoszowa, Wanda Czapska-Jordan. „Puls” Londyn 1992 s. 481-482.</ref>.
 
Od początku istnienia nowej władzy zapanowała jawna wrogość pomiędzy „lubelską” PPS a konspiracyjną PPS-WRN. Na posiedzeniu Rady Naczelnej w dniu 15 marca podjęto uchwałę potępiającą oszczerstwa rzucane przez osoby i prasę oficjalną na członków kierownictwa PPS, a w szczególności [[Kazimierz Pużak|Pużaka]] i [[Zygmunt Zaremba|ZarembęZarembęypospolitej]]ypospolitej”<ref>''„My tu żyjemy jak w obozie warownym”. Listy PPS-WRN'', Warszawa-Londyn 1940–1945. Komitet red.: Olena Zaremba-Blatonowa, Lidia Ciołkoszowa, Wanda Czapska-Jordan. „Puls” Londyn 1992 s. 481.</ref>. 27 marca [[1945]] Kazimierz Pużak został aresztowany przez [[NKWD]] wraz z piętnastoma innymi przywódcami [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]], wywieziony do Moskwy i tam sądzony w czerwcu 1945 w pokazowym [[Proces szesnastu|procesie szesnastu]], odbywającym się równolegle do konferencji mającej na celu ukonstytuowanie [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej|Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej]] w wykonaniu postanowień [[konferencjaKonferencja jałtańska|konferencji jałtańskiej]] co do uznawanej powszechnie na arenie międzynarodowej reprezentacji państwa polskiego. W konferencji uczestniczył m.in. [[Stanisław Mikołajczyk]] i Zygmunt Żuławski.
 
23 czerwca 1945 Zygmunt Zaremba jako pełnomocnik CKW PPS wydał okólnik „Do wszystkich członków PPS” wzywając do wyczekiwania stanowiska legalnych władz PPS i nie podejmowania żadnych kroków na własną rękę (co faktycznie oznaczało niewstępowanie do „lubelskiej” PPS)ypospolitej''”<ref>''„My tu żyjemy jak w obozie warownym”. Listy PPS-WRN'', Warszawa-Londyn 1940–1945. Komitet red.: Olena Zaremba-Blatonowa, Lidia Ciołkoszowa, Wanda Czapska-Jordan. „Puls” Londyn 1992 s. 485-486.</ref>.
Linia 44:
Na posiedzeniu Rady Naczelnej PPS w dniu 5 lipca 1945, w której wzięło udział 24 członków rady wybranych na XXIV Kongresie) i które odbyło się po cofnięciu uznania międzynarodowego przez [[Wielka Brytania|Wielką Brytanię]] i [[Stany Zjednoczone|USA]] [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|Rządowi RP na uchodźstwie]] i uznaniu przez zachodnich sojuszników RP wyników konferencji moskiewskiej w sprawie tworzenia [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej|TRJN]] w Polsce podjęto uchwałę uznającą [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej]] oraz uchwalono wysłanie delegacji do „''Rządu w celu poinformowania go o stanowisku PPS i wyjaśnienia formalnej strony rozpoczęcia działalności organizacyjnej''”.
 
Po nieudanej próbie łączenia struktur z „lubelską” PPS, część działaczy na czele z Zygmuntem Żuławskim próbowała utworzyć [[Polska Partia Socjalno-Demokratyczna (1945)|Polską Partię Socjalno-Demokratyczną]]. Wobec odmowy ze strony [[Polska Partia Robotnicza|PPR]] zgody na rejestrację partii, niektórzy działacze wstąpili do „lubelskiej” (tzw. ''[[koncesjaKoncesja|koncesjonowanej]]'') PPS.
{{osobny artykuł|Polska Partia Socjalno-Demokratyczna (1945)}}
 
Linia 53:
== PPS-WRN w ramach [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]] ==
[[Plik:Conspiratorial reportage about Auschwitz death camp 01.jpg|thumb|Konspiracyjnie wydana przez PPS WRN w 1942 roku książka „Obóz śmierci” [[Natalia Zarembina|Natalii Zarembiny]] - reportaż o obozie koncentracyjnym [[Auschwitz-Birkenau|Auschwitz]].]]
Już po kapitulacji [[Warszawa|Warszawy]] we wrześniu 1939 Mieczysław Niedziałkowski i Zygmunt Zaremba uczestniczyli w spotkaniu z [[Michał Tokarzewski-Karaszewicz|gen. Tokarzewskim-Karaszewiczem]] na temat tworzenia przy [[Służba Zwycięstwu Polski|Służbie Zwycięstwu Polski]] Głównej Rady Politycznej<ref>Michał Śliwa, ''Myśl polityczna Mieczysława Niedziałkowskiego'', Warszawa 1980, s. 72.</ref> W powołanym w lutym 1940 [[Polityczny Komitet Porozumiewawczy|Politycznym Komitecie Porozumiewawczym]] w miejsce aresztowanego Niedziałkowskiego, zajął Kazimierz Pużak ps. „Bazyli” (kierujący jednocześnie pracami PKP), zaś partia otrzymała kryptonim „Koło”. PPS-WRN od początku przystąpiło do współpracy wojskowej z [[Związek Walki Zbrojnej|Związkiem Walki Zbrojnej]], i jako jedyne spośród stronnictw politycznych doprowadziło do pełnego scalenia swych oddziałów wojskowych ze strukturami [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]]. W sprawach politycznych partia natomiast zarzucała [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|rządowi RP na uchodźstwie]], narzucanie strukturom krajowym, organizacji działań, traktowania rady jako ciała doradczego bez jakichkolwiek uprawnień oraz brak zaufania do narzuconego [[Delegat Rządu na Kraj|Delegata Rządu na Kraj]] [[Cyryl Ratajski|Cyryla Ratajskiego]] jako działacza prawicowego<ref>''Oświadczenie Kazimierza Pużaka do rządu w Londynie'', w: ''„My tu żyjemy jak w obozie warownym”. Listy PPS-WRN Warszawa-Londyn 1940–1945'', Londyn 1992, s. 402.</ref>. Początkowo PPS-WRN ściśle współpracowało ze [[Stronnictwo Ludowe|Stronnictwem Ludowym]], jednak SL wycofało się ze współpracy wskutek nacisków wicepremiera [[Stanisław Kot|Stanisława Kota]] zwalczającego [[sanacjaSanacja|sanacyjne]] – jego zdaniem – wpływy w [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]] (co objęło wspierającą go PPS-WRN). Dodatkowym elementem był fakt zajęcia w sierpniu 1941, przez PPS-WRN częściowo negatywnego stanowisko odnośnie podpisanego [[Władysław Sikorski|gen. Sikorskiego]] [[Układ Sikorski-Majski|„układu” Sikorski-Majski]] w zakresie jednoznacznej gwarancji trwałości granic.
 
10 września 1941 PPS-WRN opuściła skład [[Polityczny Komitet Porozumiewawczy|Politycznego Komitetu Porozumiewawczego]] wskazując jako przyczyny:
Linia 76:
 
W Programie zapowiedziano, iż „Pierwszy Rząd Niepodległej Rzeczypospolitej mający za sobą zdecydowaną wolę mas ludowych, wyda natychmiast po swoim powstaniu dekrety, ustalające zasadnicze zręby tak politycznej jak społeczno-gospodarczej struktury nowej rzeczypospolitej”<ref>''Program Polski Ludowej'', w: ''Z Pola Walki. Cele i drogi podziemnego ruchu robotniczego w Polsce (1939-1942)'', Londyn 1943, s. 26.</ref>. Do podstawowych dekretów dziedzin przewidzianych dekretami uznano:
* [[reformaReforma rolna|reformę rolną]] poprzez wywłaszczenie i stworzenie zapasu ziemi do parcelacji;
* wywłaszczenie i przekazanie państwu, samorządowi i spółdzielczości dojrzałych do uspołecznienia przedsiębiorstw przemysłowych; tworząc uspołecznione kierownictwo;
* reformę systemu podatkowego zmierzającego do sprawiedliwego rozłożenia ciężarów podatkowych w społeczeństwie;
* unieważnienie wszystkich aktów wydanych przez okupantów w zakresie mienia i dobrobytu obywateli;
* odpowiedzialność karną obywateli Rzeczypospolitej, którzy zdradzili Polskę lub wysługiwali się okupantom;
* utworzenie specjalnego Trybunału, przed którym staną dygnitarze wojskowi i cywilni [[sanacjaSanacja|sanacji]] odpowiedzialni za szkody wyrządzone państwu i obywatelom.
 
Zapowiedziano również, iż rząd ten ogłosi demokratyczne wybory do Sejmu i Senatu oraz opracuje plan przebudowy Rzeczypospolitej opierający się na następujących tezach: