Hiperpoprawność: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Rchfiles (dyskusja | edycje)
m kat.
Rchfiles (dyskusja | edycje)
m drobne techniczne
Linia 1:
'''Hiperpoprawność''', inaczej '''przesadna poprawność''' lub '''przesada poprawnościowa''' – termin z zakresu [[Preskryptywizm językowy|normatywistyki językowej]], oznaczający zastępowanie form zgodnych z [[norma językowa|normą językową]] formami niestandardowymi, ale postrzeganymi przez użytkownika języka jako bardziej poprawne. Zwykle do hiperpoprawności językowej dochodzi wskutek bezpośredniego kontaktu dwóch systemów językowych, np. [[Dialekt|narzecza lokalnego]] i [[Język standardowy|języka standardowego]], z których jeden jest traktowany jako bardziej poprawny i godny naśladowania, a drugi jako gorszy<ref>{{Cytuj stronę| autor=Halina Karaś | url = http://www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php?l1=leksykon&lid=595 | tytuł praca= DIALEKTOLOGIA POLSKA |tytuł nazwisko = Karaś | imię = Halina |opublikowany= Leksykon terminów i pojęć dialektologicznych | data dostępu = 2018-08-31}}</ref>.
 
Hiperpoprawność wynika z opacznej lub przesadnej próby zastosowania danej zasady preskryptywnej, która wbrew zamiarowi prowadzi do wygenerowania formy nienormatywnej. O hiperpoprawności nie można mówić, gdy użycie niestandardowej, pozornie przesadnej formy wynika z naturalnego wyczuciapoczucia językowego, np. gdy występuje ona w rodzimej odmianie języka danej osoby<ref>{{Cytuj pismo|nazwisko=Menner|imię=Robert J.|tytuł=Hypercorrect forms in American English|czasopismo=American Speech|data=1937|wolumin=12|wydanie=3|strony=167–78|url=https://www.jstor.org/stable/452423}}</ref>.
 
Przykładem hiperpoprawności jest „literowa” wymowa ''ę'' oraz ''ą'' przed spółgłoskami zwartymi i zwarto-szczelinowymi np. ''ząb'' jako [{{IPA|zɔ̃p}}] lub [{{IPA|zɔɰ̃p}}] zamiast [{{IPA|zɔmp}}]<ref>J. Miodek, (2006). Błędy językowe i ich klasyfikacja. W: T. Michałowski, ''Encyklopedia Powszechna – encyklopedyczny słownik języka polskiego od a do z'' (s. XIX między s. 922 i 923). Wrocław: Larousse.</ref>.