HMS Audacious (1912): Różnice pomiędzy wersjami

[[Stępka|Stępkę]] pod HMS "Audacious"„Audacious” położono w lutym 1911 roku w stoczni [[Cammel Laird]] w [[Birkenhead]]. Okręt [[wodowanie|wodowano]] 14 września 1912 roku, a wejście do służby nastąpiło w październiku roku następnego<ref name=Conway>{{cytuj książkę|tytuł=Conway's All the World's Fighting Ships 1906-1921|strony=30}}</ref>. Po ukończeniu prób morskich pancernik wszedł w skład 2. Eskadry Pancerników (ang.: ''2nd Battle Squadron''), wraz z pozostałymi jednostkami swojego typu i czterema zbliżonego [[pancerniki typu Orion|typu ''Orion'']]<ref name=Klimczyk>Tadeusz Klimczyk: ''HMS Audacious..''</ref>.

W sierpniu 1914 roku, w związku z narastającym napięciem międzynarodowym i w konsekwencji wybuchem I wojny światowej, nastąpiła reorganizacja Royal Navy. Jej najpoważniejszym związkiem operacyjnym stała się [[Grand Fleet]], dowodzona przez admirała [[John Jellicoe|Johna Jellicoe]] i skupiająca wszystkie nowoczesne brytyjskie pancerniki. Jej wojenną bazą miało być kotwicowisko w [[Scapa Flow]] na [[Orkady|Orkadach]]. Jednak, wobec zauważalnego zagrożenia ze strony niemieckich [[okręt podwodny|okrętów podwodnych]] (8 sierpnia "Audacious"„Audacious” i dwa inne pancerniki zostały nieskutecznie zaatakowane przez [[U-13 (1912)|U-13]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Wragg|imię=David|tytuł=Royal Navy Handbook 1914-1918|strony=72}}</ref>), admirał Jellicoe podjął decyzję o przesunięciu większości dużych okrętów na bezpieczniejsze wody wokół [[Irlandia|Irlandii]]. Wybrane na nowe kotwicowisko [[Lough Swilly]] pozostawało poza zasięgiem [[U-Boot]]ów<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Carolan|imię=Victoria|tytuł=WW1 at Sea|strony=33}}</ref>.

27 października 1914 roku trzy pancerniki typu ''King George V'': HMS "Audacious"„Audacious”, [[HMS King George V (1912)|"King„King George V"V”]] i [[HMS Ajax (1913)|"Ajax"„Ajax”]] wyszły w morze, aby uczestniczyć w przewidzianych na ten dzień ćwiczeniach artyleryjskich. Około godziny 8.45<ref name=Klimczyk/> przy lewej [[burta|burcie]] "Audacious"„Audacious”, w rejonie maszynowni, wybuchła niewielka mina morska (86-kilogramowy ładunek wybuchowy), pochodząca z nierozpoznanej [[zagroda minowa|zagrody minowej]], postawionej pięć dni wcześniej przez niemiecki [[krążownik pomocniczy]] [[SS Berlin (1909)|SMS "Berlin"„Berlin”]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Grove|imię=Eric J.|tytuł=The Royal Navy since 1815|strony=109}}</ref>. Początkowo dowódca pancernika, komandor Cecil F. Dampier uznał, że okręt został trafiony nieprzyjacielską torpedą. Na pozostałych pancernikach eskadry ogłoszono alarm przeciwpodwodny i obrano kurs oddalający je od domniemanego zagrożenia i uszkodzonej jednostki<ref name=Klimczyk/>.

[[Plik:HMS Audacious crew take to lifeboats.jpg|thumb|300px|Załoga tonącego HMS "Audacious"„Audacious” przechodzi do łodzi ratunkowych]]

Wybuch miny zniszczył maszynownię na lewej burcie i spowodował przedostawanie się wody do dwóch pozostałych pomieszczeń turbin. Początkowo okręt, pomimo dużego przechyłu na lewą burtę i złego stanu morza, kierował się o własnych siłach w stronę Lough Swilly, ale po około półtorej godzinie od eksplozji załoga siłowni została zmuszona przez napływającą wodę do opuszczenia stanowisk. Silnie przegłębiony na rufę okręt został unieruchomiony, a po kolejnej godzinie utracił również zasilanie elektryczne, co uniemożliwiło próby wypompowania wody z kadłuba<ref name=Klimczyk/>. Wczesnym popołudniem do pancernika podszedł [[krążownik lekki]] [[HMS Liverpool (1910)|HMS „Liverpool”]] i mniejsze jednostki, przejmując większość załogi. Na "Audacious"„Audacious” pozostały jedynie drużyny awaryjne, złożone w znacznej części z ochotników. „Liverpool” i przybyły wkrótce na miejsce transatlantyk [[RMS Olympic|„Olympic”]] próbowały rozpocząć holowanie pancernika, ale uniemożliwił to zły stan morza i niestabilność unieruchomionego okrętu<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Wragg|imię=David|tytuł=Royal Navy Handbook 1914-1918|strony=34}}</ref>. Dalszą akcję ratunkową uniemożliwiły zapadające ciemności. Około godziny 18.15 z pokładu „Audacious” zeszli ostatni ochotnicy. Około 20.45 opuszczony okręt przewrócił się do góry stępką, zaś w kilkanaście minut później został zniszczony eksplozją, wywołaną prawdopodobnie przez wybuch pocisków w komorach amunicyjnych. Odłamek rozerwanego eksplozją pancerza ranił śmiertelnie jednego z marynarzy na HMS „Liverpool”, który był jedyną ofiarą zdarzenia<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Wragg|imię=David|tytuł=Royal Navy Handbook 1914-1918|strony=31}}</ref>.

Pierwszy, lakoniczny komunikat Admiralicja ogłosiła dopiero w 1918 roku, nie wgłębiając się jednak zbytnio w przyczyny zatopienia okrętu. Nigdy też nie podano sprawcy zatopienia pancernika, nie można było więc wykluczyć ataku torpedowego. Pomimo to wiadomości o katastrofie trafiły do opinii publicznej za pośrednictwem pasażerów "Olympica"„Olympica”, z których część miała ze sobą aparaty fotograficzne<ref name=Klimczyk/><ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Carolan|imię=Victoria|tytuł=WW1 at Sea|strony=34}}</ref>. W prasie warszawskiej lapidarny komunikat Admiralicji został opublikowany 18 listopada 1918 roku. W komunikacie podano datę zatonięcia pancernika (27 października), lecz nie podano, że zdarzenie miało miejsce cztery lata wcześniej<ref>„Kurier Warszawski” nr 319 z 18 listopada 1918 roku, s. 8.</ref>.

HMS "Audacious"„Audacious” był nowoczesnym [[drednot]]em, o całkowitej długości [[kadłub statku wodnego|kadłuba]] wynoszącej 182,1 m, szerokości maksymalnej 27,1 m i średnim zanurzeniu 8,7 m. Napęd okrętu stanowiły dwa zespoły [[turbina parowa|turbin parowych]] Parsonsa, umieszczonych w trzech osobnych maszynowniach: turbiny wysokiego ciśnienia w zewnętrznych, zaś obie turbiny niskiego ciśnienia w jednej centralnej. Poruszały one bezpośrednio cztery [[wał (maszynoznawstwo)|wały napędowe]]. Parę do turbin dostarczało 16 kotłów [[Yarrow (kocioł)|typu Yarrow]], z których część była przystosowana do opalania paliwem płynnym. Łączna moc turbin wynosiła 31 000 [[koń parowy|shp]], prędkość maksymalna 21 [[węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]]<ref name=Conway/>.