Sandwich generation: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MOs810 (dyskusja | edycje)
nw. hasło
 
MOs810 (dyskusja | edycje)
Linia 1:
'''Sandwich generation''' ([[język angielski|ang.]] także: ''pivot generation''<ref name=raport>[http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bip/BIP_biuletyn_RRL_50.pdf raport Linda Hantrais, ''Bycie rodziną w Europie'', w: ''Biuletyn 50'', Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, 2006, s.45, ISSN 1642-5979]</ref>, pol. ''kanapkowa generacja''<ref name=walk>Wiesława Walkowska, ''Pokolenie „sandwich generation” w obliczu współczesnych przemian demograficznych'', w: ''Polityka Społeczna'', nr 9/2018, s. 7-11, ISSN 0137-4729</ref> lub ''pokolenie przegubowe''<ref name=senior>[http://www.rodzina.senior.pl/88,0,Sandwich-generation-8211-pokolenie-ktore-dba-o-cala-rodzine,6430.html Senior.pl, ''Sandwich generation - pokolenie, które dba o całą rodzinę'']</ref>) – pojęcie [[socjologia|socjologiczne]] odnoszące się do pokolenia [[dorosłość|dorosłych]] członków [[rodzinaRodzina (socjologia)|rodzin]], którzy z różnych względów muszą obejmować opieką zarówno starzejących się rodziców, jak i dorosłe dzieci, a częstokroć także wnuków<ref name=walk/><ref>[http://www.wrot.umww.pl/wp-content/uploads/2016/02/studium-uslug-opiekunczych-dla-osob-starszych.pdf Karolina Czub, Sylwia Szpyrka, Marta Zaręba, ''Pogłębione studium usług opiekuńczych skierowanych do osób starszych. Środowiskowa opieka formalna i nieformalna. Raport z badań'', Obserwatorium Integracji Społecznej, Wielkopolskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne, Departament Polityki Regionalnej UMWW, Poznań, 2017, s.25]</ref>.
 
Pierwszy raz [[definicja|definicję]] kanapkowej generacji sformułowała amerykańska pracownik socjalna D. Miller w stosunku do kobiet uwikłanych w opiekę nad starszymi rodzicami oraz małymi lub dorastającymi dziećmi, jak również w obowiązki domowe i pracę zawodową, co następowało kosztem życia prywatnego i pracy. Miller użyła w tym kontekście słowa ''uwięzienie'' lub ''spięcie'' jak [[kanapka]] w nadmiernej liczbie obowiązków i zadań. Począwszy od lat 80. XX wieku pojęcie ewoluowało z uwagi na zmiany [[demografia|demograficzne]] i obecnie dotyczy osób w wieku nawet ponad 65 lat. Według polskiej socjolog z [[Uniwersytet Śląski w Katowicach|Uniwersytetu Śląskiego]], Wiesławy Walkowskiej ''sandwich generation'' to osoby dorosłe ze średniego [[pokolenie|pokolenia]] udzielające szeroko pojętego wsparcia swoim bliskim zarówno z młodszego, jak i najstarszego pokolenia<ref name=walk/>. Członkowie kanapkowej generacji nie tylko współponoszą finansowe koszty opieki nad bliskimi, ale też współuczestniczą w ich [[emocja|emocjonalnych]] problemach, zarówno dotyczących starzenia się, jak i wkraczania w dorosłość<ref name=senior/>.
 
Wraz ze starzeniem się społeczeństw rozwiniętych i wzrostem potrzeb opiekuńczych najstarszej generacji wzrastać będą również potrzeby opiekuńcze coraz bardziej starzejącej się środkowej ''sandwich generation'' obarczonej zarówno coraz starszymi rodzicami, jak również dorosłymi lub niepełnosprawnymi dziećmi i wnukami<ref name=walk/>. W tym kontekście coraz intensywniej dostrzega się występowanie zjawiska swojego rodzaju ''podległości'' średniego pokolenia wobec dwóch ''sąsiadujących'' z nim pokoleń (starszego i młodszego). Pojawia się zatem konieczność balansowania między dbaniem o potrzeby swoje i innych, a także niemożność stawiania granic między innymi, a własnym „ja”. Istotne jest to, że kumulowanie [[frustracja|frustracji]] i nadmierne eksploatowanie siebie przez członków ''sandwich generation'' nie służy budowaniu zdrowych relacji międzypokoleniowych w rodzinach. Przedstawiciele pokolenia przegubowego kwestionować zaczynają w związku z tym moralne, prawne i finansowe zobowiązanie do przyjmowania odpowiedzialność za krewnych, a to z kolei wprowadza napięcie w relacje i powoduje powstanie zapotrzebowania na większą pomoc ze strony państwa<ref name=raport/> (dla opieki nad członkami rodzin konieczne jest w części przypadków zawieszenie aktywności średniego pokolenia na [[rynek pracy|rynku pracy]]<ref>[http://is.ucs.uksw.edu.pl/sites/default/files/UCS_nr%2014_2016.pdf Marta Luty-Michalak, ''Aktywność zawodowa osób starszych w Polsce'', w: ''Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne'', Wydawnictwo Naukowe UKSW, nr 14(1)/2016, s.21, ISSN 2299-2367]</ref>). Negatywne odczucia towarzyszą przede wszystkim kobietom, które zajmują się codzienną opieką nad rodzicami z [[choroba Alzheimera|chorobą Alzheimera]] i nie mają żadnej nadziei na jakąkolwiek zmianę w ich zachowaniu. Doświadczenia kobiet pełniących rolę jedynych opiekunek wyraźnie wskazują na ich wypalenie opiekuńcze. Kobiety te są zdane praktycznie wyłącznie na własne siły i nie mogą liczyć na wsparcie bliskich. Ich opiekuńcze wysiłki częstokroć są przyczyną [[przygnębienie|przygnębienia]] i [[smutek|smutku]]<ref>[http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:7RsDNYJWZQoJ:cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-adad93fd-c4b4-4054-89ce-cdb7c36eda21/c/07_Kotlarska-Michalska.pdf+&cd=3&hl=pl&ct=clnk&gl=pl Anna Kotlarska-Michalska, ''Specyfika opieki nad najstarszym pokoleniem a polityka społeczna wobec starości'']</ref>. Dr Piotr Szukalski, demograf z [[Uniwersytet Łódzki|Uniwersytetu Łódzkiego]], stwierdza, że kumulacja potrzeby wspierania zarówno dzieci, jak i rodziców zaczyna występować w tym okresie życia, gdy nie ma się już na to sił i ochoty, a zaczyna się myśleć o własnej [[emerytura|emeryturze]] i odpoczynku<ref>[http://biznes.onet.pl/praca/bezrobocie/pokolenie-sandwiczowe-sie-buntuje/m4x93 Biznes Onet, ''Pokolenie sandwiczowe się buntuje'']</ref>.