Kercelak: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz wykonuje inne drobne poprawki
Linia 21:
 
== Historia ==
Nazwa placu i znajdującego się na nim targowiska pochodziły od nazwiska Józefa Kercelego, właściciela kilku nieruchomości w tym rejonie Woli, który ofiarował ten teren miastu z przeznaczeniem na targ paszą<ref name="Encyklopedia">{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 331 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>. Ze względu na charakterystyczne dla Warszawy stosowanie [[Skrótowiec|skrótowców]] było nazywane ''Kercelakiem''<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Handke | imię = Kwiryna | tytuł = Dzieje Warszawy nazwami pisane | wydawca = Muzeum Historyczne m.st. Warszawy | miejsce = Warszawa | data = 2011 | strony = 538| isbn = 978-83-62189-08-3}}</ref>. Targowisko zostało przeniesione na Wolę z [[Plac Grzybowski w Warszawie|placu Grzybowskiego]] w związku z budową [[Kościół Wszystkich Świętych w Warszawie|kościoła Wszystkich Świętych]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Bystroń | imię = Jan | tytuł = Warszawa | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | data = 1977 | strony = 276}}</ref>.
 
Targowisko powstało w 1867 i pierwotnie miało powierzchnię 1,5 ha<ref name="Mórawski164">{{Cytuj książkę | nazwisko = Mórawski (red.) | imię = Karol | tytuł = Leksykon wolski | wydawca = Wydawnictwo PTTK "Kraj"„Kraj” | miejsce = Warszawa | data = 1997 | strony = 164 | isbn = 83-7005-389-0}}</ref>. Rozpoczynało się w rejonie ulic [[Ulica Chłodna w Warszawie|Chłodnej]] i [[Ulica Towarowa w Warszawie|Towarowej]] i ciągnęło się wzdłuż [[Ulica Okopowa w Warszawie|ulicy Okopowej]] dochodząc do ulic Ogrodowej i [[Ulica Leszno w Warszawie|Leszno]]. Od zachodu graniczyło z kompleksem żydowskiego [[Szpital Starozakonnych w Warszawie|Szpitala na Czystem]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Kaliciński | imię = Zbigniew | tytuł = O Starówce, Pradze i ciepokach | wydawca = Książka i Wiedza | miejsce = 1983 | strony = 214 | isbn = 83-05-11128-8}}</ref>. Kercelak był popularnym miejscem handlu artykułami codziennego użytku, żywnością, tandetą i starzyzną<ref name="Sawicki">{{Cytuj książkę | nazwisko = Sawicki | imię = Jacek | tytuł = Kształty warszawskich ulic a kartografia [w:] Wnętrze warszawskiej ulicy | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2002 | strony = 214 | isbn = 83-88372-19-X}}</ref>. Sprzedawano tam również zwierzęta i ptaki, m.in. psy i gołębie<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Wieczorkiewicz | imię = Bronisław | tytuł = Gwara warszawska dawniej i dziś | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | data = 1974 | strony = 236, 240}}</ref>. W Warszawie Kercelak słynął z bogatego asortymentu oraz z okazji<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Kaliciński | imię = Zbigniew | tytuł = O Starówce, Pradze i ciepokach | wydawca = Książka i Wiedza | miejsce = 1983 | strony = 217 | isbn = 83-05-11128-8}}</ref>. Można było na nim kupić rzeczy pochodzące z kradzieży<ref name="Wiecz241">{{Cytuj książkę | nazwisko = Wieczorkiewicz | imię = Bronisław | tytuł = Gwara warszawska dawniej i dziś | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | data = 1974 | strony = 241}}</ref>. Działały tam także lotne szulernie, wyłudzające pieniądze m.in. poprzez grę w [[trzy karty]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Wieczorkiewicz | imię = Bronisław | tytuł = Gwara warszawska dawniej i dziś | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | data = 1974 | strony = 240}}</ref>.
 
Przestrzeń placu była zabudowana drewnianymi straganami, ustawionymi w rzędach, oddzielonymi od siebie wąskimi przejściami<ref name="Wiecz136">{{Cytuj książkę | nazwisko = Wieczorkiewicz | imię = Bronisław | tytuł = Gwara warszawska dawniej i dziś | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | data = 1974 | strony = 236}}</ref>. W poszczególnych częściach Kercelaka handlowano towarami w tym samym lub zbliżonym asortymencie, np. handel artykułami spożywczymi koncentrował się w rejonie ulicy Leszno<ref name="Wiecz136"/>. W 1926 ukończono budowę niewielkiej hali targowej w kształcie litery „L”<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 15. Objazdowa–Ożarowska | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2011 | strony = 144 | isbn = 978-83-88372-42-1}}</ref>.
 
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Kercelak był miejscem handlu żywnością i nielegalnymi towarami (m.in. fałszywymi [[kenkarta]]mi i bronią). Sprzedawano tam również rzeczy pochodzące z pobliskiego [[Getto warszawskie|getta]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Wieczorkiewicz | imię = Bronisława | tytuł = Gwara warszawska dawniej i dziś | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | data = 1974 | strony = 243}}</ref>. Targowisko było miejscem obław organizowanych przez okupacyjne władze niemieckie<ref name="Mórawski164"/><ref name="Encyklopedia"/>. 2 września 1942 podczas jednego z [[Sowieckie naloty na Warszawę w czasie II wojny światowej|radzieckich nalotów na Warszawę]] spłonęło ok. 1000 straganów i kramów<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Bartoszewski | imię = Władysław | tytuł = 1859 dni Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Znak | miejsce = Kraków | data = 2008 | strony = 374 | isbn = 978-83-240-10578 |oclc=938718461 |język=pl}}</ref>. Pomimo obowiązującego od lipca 1941 zakazu wznoszenia drewnianych [[Budowla|budowli]] spalony Kercelak został szybko odbudowany z wykorzystaniem nielegalnie pozyskanego [[Drewno (technika)|drewna]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Ratyńska | imię = Barbara | tytuł = Ludność i gospodarka Warszawy i okręgu pod okupacją hitlerowską | wydawca = Książka i Wiedza | data = 1982 | strony = 239–240}}</ref>.
Linia 33:
Kercelak stanowił ważną część składową folkloru warszawskiej dzielnicy zachodniej<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Kieniewicz | imię = Stefan | tytuł = Warszawa w latach 1795–1914 | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1976 | strony = 237}}</ref>. Z targowiskiem związani byli m.in. wymuszający okupy na handlujących [[Łukasz Siemiątkowski|Łukasz Siemiątkowski „Tata Tasiemka”]] i niektórzy bohaterowie felietonów [[Stefan Wiechecki|Stefana Wiecheckiego „Wiecha”]]<ref name="Wiecz241"/><ref name="Mórawski166"/>.
 
Targowisko zostało zlikwidowane w 1947<ref name="Mórawski166">{{Cytuj książkę | nazwisko = Mórawski (red.) | imię = Karol | tytuł = Leksykon wolski | wydawca = Wydawnictwo PTTK "Kraj"„Kraj” | miejsce = Warszawa | data = 1997 | strony = 166 | isbn = 83-7005-389-0}}</ref>. Przez Kercelak przeprowadzono wtedy [[Trasa W-Z w Warszawie|Trasę W-Z]]<ref name="Encyklopedia"/>. Topografię dawnego placu zatarła powojenna budowa drugich jezdni ulic Okopowej i Towarowej<ref name="Sawicki"/>.
 
W listopadzie 2001 Rada m.st. Warszawy nadała rondu na [[skrzyżowanie|skrzyżowaniu]] ulicy Okopowej i alei „Solidarności” nazwę ''rondo Kercelak''<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Uchwała Nr XLII/575/2001 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 12 listopada 2001 r. w sprawie nadania nazwy rondu w Dzielnicy Wola Gminy Warszawa-Centrum | czasopismo = Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego | wolumin = Nr 257 poz. 5567 | data = 30 listopada 2001}}</ref>. Nazwa nie odnosi się jednak do rozwiązania drogowego w formie [[SkrzyżowanieRondo o ruchu okrężnym(drogownictwo)|ronda]] – planowane rondo o średnicy 80 metrów nie zostało bowiem zrealizowane<ref>{{cytuj stronę | url = http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,106541,12272573,Wrocila_stara_warszawska_nazwa__Ale_ronda_wciaz_nie.html | tytuł = Wróciła stara warszawska nazwa. Ale ronda wciąż nie ma | autor = Jarosław Osowski | data = 2012-08-08 | opublikowany = gazeta.pl Warszawa | data dostępu = 2012-08-23}}</ref>.
 
== Zobacz też ==