Wilk szary: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
(usunięto opis zmian)
Znacznik: Anulowanie edycji
m Wycofano edycje użytkownika 108.167.189.100 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Einsbor.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 49:
'''Wilk szary'''{{r|miiz}}, wilk{{r|msz}}{{u|a}} (''Canis lupus'') – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[drapieżne]]go [[ssaki|ssaka]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[psowate|psowatych]] (Canidae), zamieszkującego [[las]]y, [[równina|równiny]], [[bagno|tereny bagienne]] oraz [[Góra|góry]] [[Eurazja|Eurazji]] i [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]]. Gatunek [[Terytorializm|o skłonnościach terytorialnych]]. Zwykle terytorium zajmowane przez [[wataha|watahę]] to 100–300 km²{{r|zbs}}, ale wielkość ta zależy od dostępności pokarmu i terenu. Może występować współużytkowanie części terenu przez dwie konkurujące watahy<ref>Za Jędrzejewscy.</ref>. Wilk jest w stanie w dobę pokonać dystans kilkudziesięciu kilometrów. W poszukiwaniu partnerki samiec potrafi w ciągu 2 tygodni przebyć ponad 600 km<ref>{{Cytuj stronę |url = http://wiadomosci.wp.pl/wilk-przeplynal-odre-i-przedziera-sie-przez-polske-6037837944251521a|tytuł = Wilk przepłynął Odrę i przedziera się przez Polskę |autor = meg |autor2 = |opublikowany = [[Wirtualna Polska]] |data = 2009-05-21 |język = |data dostępu = 21 maja 2009}}</ref>.
 
Stada wilków liczą do 20 - 30 osobników, zwykle jednak są znacznie mniej liczne składa się najczęściej z 7 - 9 sztuk watahy, będąc grupą rodzinną składającą się z pary rodzicielskiej, młodych i ewentualnie części wilków z poprzedniego miotu. Watahy mają ściśle określoną [[hierarchia społeczna|hierarchię]] wewnętrzną. Wilki mają rozwinięty system komunikowania się przy pomocy [[mowa ciała|mowy ciała]], odgłosów oraz przy użyciu substancji chemicznych – [[feromony|feromonów]] i własnych odchodów (znakowanie).
 
Żywią się głównie średniej i dużej wielkości [[Kopytne|ssakami kopytnymi]] ([[jeleń|jelenie]], [[Dzik euroazjatycki|dziki]], [[sarna europejska|sarny]]), nie gardząc mniejszymi zwierzętami czy [[padlina|padliną]], a jeśli stado jest duże, wspólnie polują także na większe ssaki lub ich stada. W sprzyjających warunkach chętnie zjadają [[ryby]]<ref>Darimont, C.T., & T.E. Reimchen. 2002. Intra-hair stable isotope analysis implies seasonal shift to salmon in gray wolf diet. Canadian Journal of Zoology 80: 1638-1642.</ref>. Przy braku pożywienia, lub w okresie wychowywania młodych, zdarza im się atakować [[zwierzęta hodowlane]].
 
Dawniej wilki były szeroko rozprzestrzenione, lecz ekspansja człowieka wpłynęła na znaczne ograniczenie ich [[populacja (biologia)|populacji]]. Obecnie w większości państw objęto je [[ochrona gatunkowa|ochroną gatunkową]]. Podejmuje się próby [[reintrodukcja|reintrodukcji]] tego gatunku, na najszerszą skalę w [[Stany Zjednoczone|USA]] co się powiodło, ale także w [[Europa|Europie]] jest bardzo liczny i coraz częściej spotykany nawet w miastach staje się coraz bardziej powszechny pomimo to że prowadzi nocny tryb życia.
 
Wilk od początku był i jest nadal obecny w ludzkiej [[kultura|kulturze]]. Na ogół w kontekście negatywnym, jako drapieżca, zabójca lub wcielone zło, wzbudzające powszechny lęk który nie jest przesadny gdyż wilk jako szczytowy drapieżnik atakuje również ludzi co ma miejsce dość rzadko lecz jako dziko żyjący bardzo inteligentny drapieżnik. W [[Średniowiecze|średniowieczu]] doprowadzono do wytępienia wilka w: [[Dania|Danii]], [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], [[Holandia|Holandii]] oraz w [[Skandynawia|Skandynawii]]<ref>prof. dr hab. Janusz Jerzy Kuźniewicz i dr inż. Dominika Gulda: [http://www.lop.org.pl/W_lutowym_numerze_Przyrody_Polskiej ''O wilku inaczej - wilk w literaturze.''], ''Przyroda Polska'', 02.02. 2017, nr 2 (945), s.22.</ref>. Z drugiej strony, podziwiana jest wilcza niezależność, siła i wytrwałość. Ostatnio, na skutek wzrostu świadomości [[ekologia|ekologicznej]], postrzeganie wilka ulega stopniowej poprawie. Miejsce strachu zaczyna zajmować zrozumienie jego roli cow nie świadczy że niemożliwe jest by człowiek mógł stać się jego zdobyczą gdyż człowiek nie jest wstanie bronić się przed wilkiem nie informuje się społeczeństwa a ataki wilków na ludzi są ukrywanie wręcz tajone przez pseudo przyjaciół wilków gdyż samotne i stare osobniki są bardzo niebezpieczne dla ludzi ponieważ często głodne wybierają atakują najłatwiejsze ofiary między innymi ludzi[[ekosystem]]ie.
 
== Występowanie i środowisko ==