Jętki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Glovacki (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
diakrytyki, link wewn., WP:SK+Bn
Linia 2:
 
{{Zwierzę infobox
|nazwa zwyczajowa = Jętki
|nazwa łacińska = Ephemeroptera
|TSN =
|zoolog = Hyatt & Arms, 1891
|okres istnienia =
|grafika = haft.jpg
|opis grafiki =
|typ = [[stawonogi]]
|gromada = [[owady]]
|podgromada = [[Owady uskrzydlone|uskrzydlone]]
|rząd = jętki
|synonimy =
|wikispecies = Ephemeroptera
|commons = Category:Ephemeroptera
}}
'''Jętki''' ([[łacina|łac.]] ''Ephemeroptera'' z [[gr.]] ''ephēmeros'' 'jednodniowy'‘jednodniowy’ i ''pterón'' 'pióro‘pióro; skrzydło'skrzydło’)<ref>''Słownik Wyrazów Obcych'': [http://www.slownik-online.pl/kopalinski/610B54D1A4FBBC74412565BD0018D393.php ''efemeryczny''] i [http://www.slownik-online.pl/kopalinski/F412CB7F2155EAAAC1256581007063C4.php ''ptero''].</ref>; [[Język potoczny|pot.]] '''jacica''' – rząd [[owady|owadów]] uskrzydlonych, długość ciała 3-403–40 mm, na ogół związanych ze środowiskiem wodnym. Okres życia [[larwa|larw]] może trwać nawet do kilku lat, [[Imago|postacie dorosłe]] żyją bardzo krótko, czasem jeden dzień (stąd: ''jętka jednodniówka''). Niekiedy obserwowane są masowe wyloty jętek.
 
W okresie cyklu życiowego larwy przechodzą od 20 do 30 linień.
Linia 23:
* larwy grzebiące; żyją w wodach wolno płynących lub stojących, w mule formują chodniki,
* larwy pełzające; żyją na dnie górskich strumieni,
* larwy pływające; żyją w wodach o bogatej roślinności.
 
'''Pokrój ciała i budowa''': Larwy mają ciało zbudowane podobnie do osobników dojrzałych. Od larw innych owadów wodnych odróżniają się następującymi cechami:
* stopa opatrzona jednym pazurkiem,
* [[skrzelotchawki]] na bokach lub grzbiecie [[odwłok]]a zakończone trzema lub dwiema szczecinkami.
Zawiązki skrzydeł tylnych, o ile występują, ukryte są pod zawiązkami skrzydeł przednich. Na głowie larwy są oczy i [[Przyoczko|przyocza]]; otwór gębowy z silnie wykształconymi [[Głowa owada|narządami gębowymi gryzącymi]] znajduje się na stronie brzusznej. Głowa osadzona mocno na krótkiej szyi. Po bokach znajdują się nogi mające u różnych gatunków różny kształt.
 
Owady dorosłe charakteryzują się delikatną budową, barwą ciała żółtą lub brązową, głowę mają okrągłą, ruchliwą z dużymi złożonymi oczami i [[przyoczko|przyoczami]]. Narządy gębowe są uwstecznione, a przewód pokarmowy wypełniony powietrzem. Skrzydła, dwie pary, przy czym przednie są nawet dwukrotnie większe niż tylne. Odnóża cienkie, długie zakończone pięcioczłonową stopką. Na końcu odwłoka wyrastają trzy lub dwie szczecinki. Samice są nieco większe niż samce.
Linia 80:
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* Poradnik badania jakości wód, NFOŚ, Warszawa 1996, {{ISBN|83-85908-29-3}}.
* {{Cytuj|url = https://www.werandacountry.pl/w-stylu-country/archiwum/2010/05/13063-polowy-jacicy |tytuł=Połowy jacicy |opublikowany=kochamwies.pl |data dostępu=23 marca 2011}}
* {{Cytuj książkę |autor=Jiri ZahradnikJiří Zahradník |autor link = Jiří Zahradník |tytuł=Przewodnik: Owady |rok=2000 |miejsce=Warszawa |wydawca=Multico}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}