Hip-hop (kultura): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
polaki cebulaki
Znaczniki: Zastąpiono usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor
m Wycofano edycje użytkownika 153.19.157.99 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 95.160.151.210.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 1:
{{Inne znaczenia|kultury miejskiej|[[Hip-hop (muzyka)|Hip-hop]] – gatunek muzyki rozrywkowej}}
https://en.wikipedia.org/wiki/Hip_hop
{{Commonscat|Hip hop culture}}
'''Hip-hop''' – [[kultura miejska|miejska kultura]]<ref name="pwn">{{Cytuj stronę | url = http://www.rmfclassic.pl/encyklopedia/hip-hop.html | tytuł = Hip Hop | praca = Encyklopedia muzyki PWN | opublikowany = [[RMF Classic]] | język = pl | data dostępu = 2012-11-25}}</ref>, powstała w [[Afroamerykanie|afroamerykańskich]] społecznościach w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] w latach siedemdziesiątych [[XX wiek]]u<ref name=chang>{{cytuj książkę |tytuł= Can't Stop Won't Stop: A History of the Hip-Hop Generation|autor= Jeff Chang |rok = 2005 | wydawca= Macmillan |isbn= 031230143X}}</ref>.
 
== Wstęp ==
[[DJ]] [[Afrika Bambaataa]] wprowadził pojęcie czterech filarów hip-hopu, którymi są [[rap]], [[DJ|DJ-ing]], [[Breakdance|b-boying]] i [[graffiti]]<ref>{{cytuj książkę |tytuł=Born in the Bronx |autor=Johan Kugelberg |rok=2007 |wydawca=Oxford University Press |miejsce=Nowy Jork |isbn=978-0-7893-1540-3 |strony=17}}</ref><ref>{{cytuj pismo|autor=Lauren Brown |tytuł=Hip to the Game – Dance World vs. Music Industry, The Battle for Hip Hop’s Legacy |wydawca=Movmnt Magazine |data= 18 lutego 2009 |url=http://www.movmnt.com/monsters-of-hip-hop-2_003332.html |data dostępu=2009-07-30}}</ref><ref>{{cytuj książkę |tytuł=Can't Stop Won't Stop: A History of the Hip Hop Generation |autor=Jeff Chang |rok=2005 |wydawca=St. Martin's Press |miejsce=Nowy Jork |isbn=0-312-30143-X |strony=90}}</ref>. Część środowiska hip-hopowego dodaje jeszcze piąty filar – wiedzę, gdyż jej brak wywołuje nieprawdziwy, stereotypowy wizerunek tej kultury<ref>{{cytuj stronę| url = http://realhiphopculture.com/kultura-hip-hop/| tytuł = Kultura Hip Hop | data dostępu = 2011-03-02| autor = ZULUNATION POLAND [48ZULU] | opublikowany = | praca = | data = 15 grudzień 2007 | język = pl}}</ref>. Innym, ważnym elementem, jest [[beatbox]].
 
Od momentu powstania w południowym [[Bronx|Bronksie]], kultura hip-hopu rozprzestrzeniła się na cały świat<ref>{{cytuj pismo | autor = Jody Rosen | tytuł = A Rolling Shout-Out to Hip-Hop History | czasopismo = [[The New York Times]]| strony = 32| data = 2006-02-12 | url = http://www.nytimes.com/2006/02/12/arts/music/12rose.html?pagewanted=3| data dostępu = 2009-03-10}}</ref>. [[Muzyka hip-hop]] powstała, gdy DJ-e zaczęli tworzyć bity za pomocą [[Loop (muzyka)|zapętlania]] zapisów partii solowych, granych oryginalnie na perkusji na dwóch gramofonach, robiąc tak zwany [[Sampling (muzyka)|sampling]]. Do tego doszedł [[rap]], czyli rodzaj ekspresji wokalnej, polegający na rytmicznym wypowiadaniu słów i ich rymowaniu, oraz [[beatbox]] – technika wokalna, polegająca głównie na naśladowaniu dźwięków i różnych efektów technicznych, stosowanych przez [[DJ|DJ-ów]]. Oryginalny taniec i styl ubierania się, stworzony przez fanów nowej muzyki, spowodował rozbudowę i udoskonalenie się wciąż powstającej kultury.
 
== Etymologia ==
Nazwa ''hip-hop'' jest połączeniem dwóch slangowych określeń – „hip” (znaczącego „teraźniejszy”, „obecny”, "świadomy", "dobrze poinformowany", "modny", "popularny"<ref>{{Cytuj |autor = Marta Żmuda |tytuł = "Dla jednych trutką, a dla innych karmą” – kontestacja w tekstach polskiego hip-hopu |czasopismo = Konteksty Kultury |data = 2014 |wolumin = 11 |numer = 4 |s = 436}}</ref>; dosłownie też "biodro") i „hop” oznaczającego specyficzny styl poruszania się, podskoki, taniec.
 
Keith „Cowboy” Wiggins, członek [[Grandmaster Flash and the Furious Five]], wymyślił termin ''hip-hop'' w 1978 podczas przedrzeźniania kolegi, który dołączył do [[United States Army|amerykańskiej armii]], [[scat]]ując słowa „hip/hop/hip/hop” w sposób, który przedrzeźniał rytm marszu żołnierzy<ref name="Jet">„JET, April 2007”, Johnson Publishing Company, s.36–37.</ref>. Później Cowboy wprowadził to wyrażenie do własnych występów<ref name="furious5">[http://web.archive.org/web/20060317071002/http://www.furious5.net/cowboy.htm Keith Cowboy – The Real Mc Coy]</ref>. Pierwotnie termin „hip hoppers” miał pejoratywny wydźwięk, ale niedługo zaczął być identyfikowany z powstająca kulturą.
 
W 1979 roku grupa [[The Sugarhill Gang]] wydała utwór uznawany za jeden z pierwszych kawałków rapowych – [[Rapper's Delight]]. Rozpoczyna się on słowami „I said a hip hop. The hippie, the hippie. To the hip hop. And you don't stop”, co przyjęto później za jeden ze źródłosłowów terminu ''hip-hop''<ref>{{Cytuj |autor = Jeff Chang |tytuł = How Hip-Hop Got Its Name |data = 2014-10-10 |data dostępu = 2018-12-17 |opublikowany = Cuepoint |url = https://medium.com/cuepoint/how-hip-hop-got-its-name-a3529fa4fbf1}}</ref>.
 
Inne źródła podają, że nazwa wzięła się od hasła wykrzykiwanego przez ulicznych tancerzy: „Hip Hop, Don't Stop!”, które było zarazem tytułem utworu [[Man Parrish|Mana Parrisha]]<ref>{{Cytuj |autor = Patrycja Bilińska |tytuł = Raperki i raperzy – różnice w kreowaniu rzeczywistości |data = 2012 |miejsce = Warszawa |s = 19}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Krzysztof Sawicki |tytuł = Młodzieżowa kultura hip-hop jako tekst wielokulturowy |czasopismo = Ars Inter Culturas |data = 2013 |numer = 2 |s = 97}}</ref>.
 
Słów ''hip-hop'' używał [[Lovebug Starski|MC Lovebug Starski]] w przerwach między nagraniami, aby podtrzymać rytm.
 
== Główne filary ==
{{wikicytaty|o hip-hopie}}
 
=== [[DJ|DJ-ing]] ===
[[Turntablizm]] to sztuka prezentowana przez osoby zwane [[DJ|DJ-ami]], polegająca na posługiwaniu się gramofonem poprzez tworzenie scratchy czy beat jugglingów na płycie winylowej. Jednym z pierwszych [[DJ|DJ-ów]] jest [[Kool Herc|DJ Kool Herc]], który wydzielił tak zwane „breaki” (części utworów, skupiające się na samym bicie) jako oddzielne formy [[muzyka hip-hop|muzyki hip-hop]]. Wraz z rozwojem technik muzycznych, DJ-e [[Grandmaster Flowers]], [[Grandmaster Flash]], [[Grand Wizard Theodore]] i [[Grandmaster Caz]] poczynili dalsze innowacje, m.in. poprzez wprowadzenie [[Scratch (muzyka)|skreczy]].
 
Zgodnie z tradycją, DJ używa równocześnie dwóch płyt i miksuje pomiędzy nimi. Są one połączone z mikserem, [[Wzmacniacz elektroakustyczny|wzmacniaczem]], [[głośnik]]ami i innym elektronicznym sprzętem muzycznym, w tym mikrofonem i [[Efekt gitarowy|efektem gitarowym]]. DJ miksuje dwie aktualnie grające płyty i/lub wykonuje „scratching”, poruszając jedną z płyt i manipulując równocześnie [[crossfader]]em na mikserze. W efekcie miksowania dwóch płyt powstaje unikalny dźwięk wytworzony przez pozornie połączone brzmienie dwóch utworów w jeden.
 
Role DJ-a i [[Producent muzyczny|producenta muzycznego]] są różne, choć w pewnym stopniu się pokrywają<ref>{{Cytuj |tytuł = Co robi DJ od strony technicznej? |data dostępu = 2018-12-18 |opublikowany = INFOMUSIC.PL |url = https://www.infomusic.pl/dj/poradnik/35555,co-robi-dj-od-strony-technicznej |język = pl}}</ref>. DJ przybliża rzadkie utwory i nowych artystów klubowej publiczności poprzez wprowadzanie ich do obiegu.
 
W początkach hip-hopu DJ-e byli gwiazdami, ponieważ tworzyli nową muzykę i bity ze swoich płyt. Pod koniec lat 70. za sprawą twórczych raperów takich jak [[Kurtis Blow]], [[Melle Mel]] z [[Grandmaster Flash]] czy [[Furious Five]], czołową rolę przejęli MCs.
 
=== [[Rap]] ===
Rapowanie (znane też jako emceeing<ref name="Edwards, Paul 2009, p MC">Edwards, Paul, 2009, ''[[How to Rap]]: The Art & Science of the Hip-Hop MC'', Chicago Review Press, p. xii.</ref>, MCing<ref name="Edwards, Paul 2009, p MC"/> lub po prostu rymowanie<ref>Edwards, Paul, 2009, ''[[How to Rap]]: The Art & Science of the Hip-Hop MC'', Chicago Review Press, p. 81.</ref>) to „wypowiadanie lub rytmiczne recytowanie rymujących się słów przy mocnym akompaniamencie”<ref>„Rapping” definition, 2009, ''The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition'', Company, http://dictionary.reference.com/browse/Rapping.</ref>. Zazwyczaj składają się na nie złożone gry słowne, szybka „nawijka” i wykorzystanie ulicznego [[Slang|slangu]], którego część przynależy wyłącznie do kultury hip-hopowej. Rapowanie wykonywane jest do bitu, który może być stworzony przez DJa albo [[Beatbox|bitboksera]]. Rapować można również bez akompaniamentu.
 
Składniki rapu to treść, flow („płynięcie” po bicie, na które składają się rytm i [[Rym|rymy]]) oraz nawijka.
 
Użycie słowa „rap” do opisu szybkiej, slangowej mowy i błyskotliwej riposty datuje się na długo przed powstaniem tej formy muzycznej. MCing to forma ekspresji obecna w antycznej kulturze afrykańskiej oraz tradycji oralnej. W historii społeczności afroamerykańskiej werbalne akrobacje oraz potyczki z udziałem rymów cieszyły się dużą popularnością<ref>{{Cytuj |tytuł = Independance : Hip Hop History |data = 2011-01-25 |data dostępu = 2019-01-21 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20110125042639/http://www.independance.co.uk/hhc_history.htm}}</ref>.
 
=== [[Graffiti]] ===
[[Plik:Vitoria - Graffiti & Murals 1169.JPG|mały|Graffiti w Vitorii]]
Graffiti jest uznawane za ekspresję wizualną tej muzyki, tak jak [[Breakdance|B-boying]]. Jego powszechne tworzenie wywodzi się z lat sześćdziesiątych XX w., kiedy to [[gang]]i, takie jak Savage Skulls, La Familia czy Savage Nomads, stosowały go do oznaczania swojego terytorium.
 
Jednym z najpopularniejszych wówczas grafficiarzy, a zarazem pierwszych w Nowym Jorku, był Portorykanin [[JULIO 204]]. Jako członek gangu Savage Skulls zaczął wypisywać swoją ksywę na murach w swojej dzielnicy w 1968 roku.
 
Inny grafficiarz nowojorski, [[TAKI 183]], zdobył popularność dzięki tagowaniu na obszarze całego miasta. Jego pseudonim wziął się od skrótu imienia (Grek Demetrius) oraz nazwy ulicy (183-cia ulica na [[Washington Heights]]). W 1971 roku w [[The New York Times|„New York Timesie”]] ukazał się artykuł <nowiki>''„Taki 183” Spawns Pen Pals''</nowiki>. Bezpośrednio po tym wydarzeniu popularność sztuki tagowania niesłychanie wzrosła.
 
Jedną z najpopularniejszych form graffiti jest tagowanie. „Tag” oznacza w języku angielskim „metkę”, element firmujący dany produkt<ref>{{Cytuj |tytuł = Historia graffiti i jego stylów |data dostępu = 2019-01-21 |opublikowany = andegrand.pl |url = https://www.andegrand.pl/nws/1347888663-historia-graffiti-i-jego-stylow.html}}</ref>. Tag to prosty podpis, wykonywany za pomocą markera bądź farby w sprayu. Ma wygląd pojedynczej kreski o powyginanym kształcie. Tag może być wykorzystany do oznakowania swojej pracy bądź też jako osobna forma twórczości. Stosuje się go do znakowania terenu, zaznaczenia swojej obecności w danym miejscu. O wartości danego tagu decyduje jego styl oraz miejsce, w którym jest umieszczony – im bardziej niebezpieczne, tym lepiej.
 
Tagowanie wywodzi się z Filadelfii i Nowego Jorku, a obecnie można je spotkać na całym świecie. Znakowanie własności publicznej oraz prywatnej innych osób bez ich zgody może być uznane za wandalizm, a tagującemu grozi aresztowanie i kara pozbawienia wolności. W kulturze hip-hopowej tagowanie budynków, pociągów, mostów i innych obiektów uznawane jest za sztukę, a same tagi są częścią złożonego systemu symboli z własnymi kodami społecznymi i zasadami subkultury. Niektóre przykłady tej sztuki są prawnie chronione i ich usuwanie jest nielegalne.
 
=== [[Breakdance|B-boying]] ===
[[Plik:B Boy doing a freeze.jpg|mały|B-boy wykonujący freeze]]
B-boying to rodzaj tańca, wymyślony przez członków kultury hip-hop, wymagający dobrych predyspozycji fizycznych, kondycji oraz dobrego poczucia rytmu. Osoba tańcząca breakdance to b-boy/biboj (mężczyzna) lub b-girl/bigerl (kobieta). Jest to skrót od słowa break-boy/breakdance-boy. Występują w nim tak zwane „bitwy” ({{w języku|en|battles}}, w slangu polskim ''batelki'') polegające na publicznym prezentowaniu swoich zdolności tanecznych w celu ukazania swojej wyższości nad przeciwnikiem.
 
 
 
<br />
 
== Wpływ społeczny ==
 
=== Język ===
Język hip-hopu jest osadzony we współczesnej rzeczywistości i stanowi jej świadectwo, dokumentując słownictwo używane w danym czasie i określone zjawiska. Jest on narzędziem przekazywania treści, które umożliwia dotarcie do określonej grupy odbiorców, a także stanowi o przynależności do subkultury. W hip-hopie język jest dostosowany do zaangażowanego, autentycznego przekazu. Cechuje go bezkompromisowość i radykalizm, w tym także chętne używanie wulgaryzmów, które służą podkreśleniu stanu emocjonalnego wykonawcy. Element związany z patriotyzmem lokalnym stanowi slang, inny w każdym regionie, mieście czy kraju. Znajomość slangu jest kluczowa dla zrozumienia przekazu, co wpływa na narodowy bądź regionalny charakter tego gatunku muzycznego<ref>{{Cytuj |tytuł = Nie szata zdobi cz³owieka, ale... Jêzyk i stylistyka hip-hop'owa |data dostępu = 2019-01-21 |opublikowany = www.hip-hop.pl |url = https://www.hip-hop.pl/teksty/projector.php?id=1061401183 |język = pl}}</ref>.
 
Wiele słów w języku hip-hopu jest zapożyczonych z języka angielskiego, także w wersji spolszczonej, tzn. zapisywanych fonetycznie (''joł'' zamiast ''yo'', ''fejm'' zamiast ''fame''). Adaptowane są całe związki frazeologiczne, na przykład ''być na majku'' (''on the mic'') czy ''nawijać na wolnym'' (''freestyle''). W języku hip-hopu występują [[Neologizm|neologizmy]], [[Skrót|skróty]] i [[Akronim|akronimy]]. Cechuje go także wysoki stopień [[Perswazja|perswazyjności]], uzyskiwany poprzez wykorzystanie [[Tryb rozkazujący|trybu rozkazującego]], [[Aluzja|aluzji]] i [[Sugestia|sugestii]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Hip-hop okiem językoznawcy |data dostępu = 2019-01-21 |url = http://ingliszkomon.blogspot.com/2012/11/hip-hop-okiem-jezykoznawcy.html |język = pl}}</ref>.
 
=== Moda ===
[[Plik:Hoodie clinicmfe polish hip-hop fashion brand.jpg|mały|Bluza z kapturem]]
Charakterystyczny ubiór to element wyróżniający hip-hopowca i umożliwiający mu identyfikowanie się z subkulturą. Moda hip-hopowa obejmuje luźne spodnie, obszerne bluzy, sportowe buty, czapki oraz inne części ubioru, które sprawiają wrażenie za dużych. Styl ten ma odniesienie do przeszłości czarnych niewolników pozbawionych pasów w spodniach, a w rodzimej rzeczywistości nawiązuje do stroju uciskanych polskich chłopów nieposiadających pasów w lnianych spodniach. B-boye noszą wąskie (a także dresowe - szczególnie ze starych kolekcji firmy [[Adidas]] z lat 80.) spodnie, które nie krępują ich ruchów podczas tańca. Istnieje wiele polskich oraz zagranicznych marek, które specjalizują się w produkcji ubrań streetwear i urban style<ref>{{Cytuj |tytuł = Nie szata zdobi cz³owieka, ale... Jêzyk i stylistyka hip-hop'owa |data dostępu = 2019-01-22 |opublikowany = www.hip-hop.pl |url = https://www.hip-hop.pl/teksty/projector.php?id=1061401183 |język = pl}}</ref>. Częstym motywem na tego typu strojach jest graffiti o dużych, krzykliwych literach. Moda hip-hopowa nastawiona jest na wygodę. To także znak buntu przeciw normom społecznym<ref>{{Cytuj |autor = przezorny |tytuł = Moda hip-hopowa – ubiór w kulturze hip hop {{!}} Modowe Refleksje |data dostępu = 2019-01-22 |url = http://modowerefleksje.blogi.com.pl/moda-hip-hopowa-ubior-w-kulturze-hip-hop/ |język = pl-PL}}</ref>.
 
=== Media ===
Hip-hop jako kultura ulicy w początkach swojego istnienia nie był obecny w masowych mediach. Współcześnie również jest on tam widoczny w śladowych ilościach ze względu na jego autentyczność wiążącą się z niechęcią raperów do komercjalizacji, a także przez obecność wulgaryzmów. Jak twierdzi raper Vienio: „Nie jesteśmy obecni w mediach głównego nurtu, ale nie musimy, bo Internet pozwolił nam prężnie działać. Młodzi wykonawcy mogą wrzucać szybko kawałki na platformy muzyczne, żeby się zaprezentować. Firmy fonograficzne próbowały na nas zbić fortunę, ale sami zaczęliśmy działać i tworzyć własne wytwórnie, żeby być maksymalnie niezależnymi. Media odwróciły się od hip hopu, ale ostatnio znowu się do nas przykleiły za sprawą filmu ''Jestem Bogiem''. Pewnie wkrótce znowu się odwrócą, ale poradzimy sobie”<ref>{{Cytuj |autor = Jacek Nizinkiewicz |tytuł = Raport o stanie polskiego hip-hopu. Tu jest Polska |data = 2013-02-07 |data dostępu = 2019-01-22 |opublikowany = WPROST.pl |url = https://www.wprost.pl/tylko-u-nas/387177/raport-o-stanie-polskiego-hip-hopu-tu-jest-polska.html |język = pl}}</ref>. Niezależność raperów, dążenie do prawdziwości przekazu oraz utrzymania bezpośredniego kontaktu z fanami sprawiają, że kultura hip-hopowa pozostaje zdystansowana od komercjalnych mediów.
 
=== Edukacja ===
Hip-hop ma duży wpływ na młodzież, dlatego tak istotna jest jego treść. Wśród poruszanych w nim tematów pojawiają się [[mizoginia]], przemoc, narkotyki, ale także tematy pozytywne – poleganie na sobie, lojalność wobec rodziny i przyjaciół, odporność, pewność siebie. Taki przekaz może być inspirujący dla młodych ludzi starających się wyjść z biedy czy patologicznego środowiska. Hip-hop może stanowić narzędzie edukacyjne rozwijające krytyczne spojrzenie na świat oraz kreatywność – poprzez pisanie, tworzenie muzyki czy aktywność społeczną. Teksty hip-hopowe nadają się do wykorzystania do nauki środków stylistycznych takich jak metafora, ironia, temat, motyw, fabuła, perspektywa czy kompozycja<ref>{{Cytuj |autor = Morrell, Ernest; Duncan-Andrade, Jeffrey M. R |tytuł = "Promoting Academic Literacy with Urban Youth through Engaging Hip-Hop Culture" |data = }}</ref>.
 
=== Rola kobiet w hip-hopie ===
[[Plik:Lilu.jpg|mały|Raperka [[Lilu]]]]
Hip-hop jest dziedziną kultury zdominowaną przez mężczyzn. W początkowym okresie rola kobiet ograniczała się do uczestnictwa w teledyskach. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych na muzycznej scenie pojawiły się [[Lil’ Kim|Lil Kim]], [[Foxy Brown]], [[Left Eye]] wraz z grupą [[TLC (zespół muzyczny)|TLC]] oraz zespół [[Salt-n-Pepa|Salt-N-Pepa]]. W Polsce kobiety w rapie zaistniały po 2000 roku za sprawą zespołu [[Sistars]], łączącego rap z brzmieniami soulu i rhythm and bluesa. Wówczas swoją karierę rozpoczęły także raperki [[Lilu]] czy [[Wdowa (raperka)|Wdowa]].
 
Obecnie kobiety uczestniczą w tworzeniu wszystkich filarów tej subkultury, jednak nadal jest ich niewiele. Wynika to z przeświadczenia, że hip-hop z powodu swojej brudnej i wulgarnej natury zarezerwowany jest tylko i wyłącznie dla płci męskiej<ref>{{Cytuj |tytuł = Miejsce kobiet w historii hip-hopu {{!}} meakultura.pl |data dostępu = 2019-01-22 |opublikowany = meakultura.pl |url = http://meakultura.pl/edukatornia/miejsce-kobiet-w-historii-hip-hopu-1754}}</ref>.
 
 
== Rodzaje hip-hopu w Polsce ==
Rap jako gatunek muzyczny dzieli się na podgatunki w zależności od stylu oraz tematyki. Najczęściej poszczególni raperzy identyfikowani są z konkretnym podgatunkiem rapu.
 
=== Hardcore psycho-rap ===
To bardzo specyficzny gatunek hip-hopu, zapoczątkowany w Polsce przez zespół [[Kaliber 44]] w składzie: [[Magik (raper)|Magik]], [[Abradab]] i [[Joka]], a także [[DJ Feel-X|DJ Feel-x]] i [[Jajonasz]] (producent muzyczny znany później też jako Lukatricks). Jednym z pierwszych zespołów, którzy tworzył w klimacie psycho-rapu był także [[3xKlan]]. Ten podgatunek można scharakteryzować jako mieszankę hip-hopu i psychodeli. Psycho-rap był prekursorski w połowie lat 90. i w tamtym czasie przyczynił się do rozwoju polskiej sceny hip-hopowej, jednak obecnie nie jest on popularny<ref>{{Cytuj |tytuł = Psycho rap |data dostępu = 2019-01-22 |opublikowany = Hip Hop PL Wiki |url = http://pl.hhpl.wikia.com/wiki/Psycho_rap |język = pl}}</ref>.
 
=== Rap inteligencki ===
Rap inteligencki cechują wielowarstwowość tekstów i koncentracja na przemyślanej treści. Tego typu muzyki słuchają nawet osoby, które nie identyfikują się w żaden inny sposób z hip-hopem<ref>{{Cytuj |tytuł = Rap uważny, hip hop przemyślany |data dostępu = 2019-01-22 |opublikowany = kultura.poznan.pl |url = http://kultura.poznan.pl/mim/public/kultura/news.html?co=print&id=112747&instance=1200&lang=&parent=&category=& |język = pl}}</ref>. Dzieje się tak ze względu na inteligentny przekaz oraz wysoki poziom kultury osobistej raperów reprezentujących ten podgatunek. Wśród nich można wymienić [[Łona|Łonę]], [[Fisz|Fisza]] oraz [[Bisz|Bisza]].
 
=== Rap chrześcijański ===
Cechą konstytuującą ten podgatunek są liczne odwołania do [[Chrześcijaństwo|chrześcijańskiego]] światopoglądu. Jest to forma ewangelizacji młodych ludzi, dzięki której mogą oni uczestniczyć w życiu religijnym wspólnoty Kościoła. Mimo pozytywnej intencji, rap chrześcijański spotyka się z krytyką ze strony osób starszych, które pojmują hip-hop jako "narzędzie szatana", nieodpowiednie do przekazywania religijnych treści. Tego rodzaju muzykę w Polsce tworzy na przykład [[Tau (raper)|Tau]] czy ksiądz [[Jakub Bartczak]].
 
=== Trueschool/Oldschool ===
Określany potocznie jako "prawdziwa szkoła", jest to klasyczny rap tworzony z wykorzystaniem zapętlonych bitów. W warstwie muzycznej występują cięte [[sample]], bity składające się z często z mocnych, brudnych kicków, [[Hi-hat|hi-hatów]], werbli i bassu (''tzw. boom bap'') oraz ''cuty''. W trueschoolu dużą rolę odgrywają m.in styl'', flow'', oryginalność, zabawa słowem, techniczne i niebanalne rymy, storytelling i panczlajny. Ten podgatunek cechuje szacunek dla starej szkoły i korzeni hip-hopu<ref>{{Cytuj |tytuł = True school - co to tak naprawdę jest? #policja_truskulowa « Blog « FLAVAH 4 HIP-HOP Heads |data = 2017-09-18 |data dostępu = 2019-01-22 |opublikowany = Blog « FLAVAH 4 HIP-HOP Heads |url = http://blog.flavah.pl/true-school-czym-jest/ |język = pl-PL}}</ref>. Wśród najbardziej znanych polskich twórców znajdują się [[Pezet]] i [[Noon]] oraz [[Smarki Smark]].
 
== Wartości w hip-hopie ==
=== Autentyczność ===
Jedną z najważniejszych wartości w hip-hopie jest autentyczność, definiowana jako „konieczność pokrywania się przekazu z tym, co się robi i jak się żyje na co dzień”<ref>{{Cytuj |autor = M.A.R.O |tytuł = RAP FELIETON #17: Krótka rozprawa o autentyczności w polskim rapie. |data dostępu = 2019-01-20 |opublikowany = Rap News - Polski Portal Rap & Hip Hop |url = http://rapnews.pl/rap-felieton-17-krotka-rozprawa-o-autentycznosci-w-polskim-rapie/ |język = pl-PL}}</ref>. Za autentycznych uważani są ci raperzy, którzy nie dają się zmanipulować mediom i pozostają wierni swoim przekonaniom i korzeniom. Autentyczność wiąże się z pamięcią o swoim pochodzeniu i początkach kariery, a także lojalnością wobec „ziomków z dzielni”. Rap tworzą ludzie wychowani na ulicy, którzy nierzadko angażują się w nielegalne przedsięwzięcia, takie jak sprzedaż narkotyków czy paserstwo, próbując poprawić swoje warunki bytowe. Ich twórczość przepełniona jest niechęcią do rządu oraz policji, które nie zwracają uwagi na problemy przeciętnego człowieka bądź wręcz utrudniają mu polepszenie losu. Dlatego też przeciwieństwo autentyczności stanowi komercjalizacja, „sprzedanie się” masowym mediom.
 
=== Lokalny patriotyzm ===
W hip-hopie dużą wagę przywiązuje się do [[patriotyzm lokalny|patriotyzmu lokalnego]] i „reprezentowania” swojej dzielnicy bądź miasta. Raperzy często identyfikowani są z miejscem, z którego pochodzą – na przykład [[Peja (raper)|Peja]] z [[Poznań|Poznaniem]], [[Tede]] z [[Warszawa|Warszawą]], [[Łona]] ze [[Szczecin|Szczecinem]], [[Liroy]] z [[Kielce|Kielcami]] czy [[Te-Tris]] z [[Siemiatycze|Siemiatyczami]]. Przywiązanie do miejsca zamieszkania przejawia się w charakterystycznych zachowaniach, stylu bycia oraz podejmowanej tematyce. Ogólnie przyjęte wzorce hip-hopowe są różnie interpretowane przez mieszkańców różnych miast i państw. Porozumienie jest możliwe dzięki uniwersalnemu charakterowi wartości obecnych w kulturze hip-hopowej, który umożliwia znalezienie wspólnego języka<ref>{{Cytuj |tytuł = Hip-hop jako zjawisko socjalno-polityczne |data dostępu = 2019-01-20 |opublikowany = www.hip-hop.pl |url = https://www.hip-hop.pl/teksty/projector.php?id=97 |język = pl}}</ref>.
 
== Pisownia terminu hip-hop ==
Najpopularniejszą formą pisowni omawianego terminu w [[Polszczyzna|polszczyźnie]] jest ''hip-hop'', aczkolwiek spotyka się również inne wersje – ''Hip-Hop'', ''hip hop'' czy ''Hip Hop''. Pisownia nazwy wielkimi literami jest nie do zaakceptowania z punktu widzenia polskiej normy ortograficznej<ref>{{Cytuj |autor = Jan Miodek |tytuł = Jan Miodek: Nonsensowne wielkie litery |data dostępu = 2019-01-21 |opublikowany = Gazetawroclawska.pl |url = https://gazetawroclawska.pl/jan-miodek-nonsensowne-wielkie-litery/ar/704179#archiwum |język = pl}}</ref>.
 
Brak jednoznacznych ustaleń w zakresie pisowni terminu hip-hop występuje również w środowisku anglojęzycznym, skąd termin ten się wywodzi. W ramach ujednolicenia zasad ortograficznych pojawił się pogląd, iż w języku angielskim nazwa pisana małymi literami mogłaby być stosowana do określenia gatunku muzycznego, a wielkimi w odniesieniu do zjawiska kulturowego<ref>{{Cytuj |tytuł = ATGV: "Hip Hop" or "Hip-Hop"? |data = 2007-08-21 |data dostępu = 2019-01-21 |opublikowany = The Grammar Vandal |url = https://thegrammarvandal.wordpress.com/2007/08/20/atgv-hip-hop-or-hip-hop/ |język = en}}</ref>. Taka pisownia nie jest jednak zgodna z polskimi konwencjami ortograficznymi.
 
== Kultura hip-hopowa w Polsce ==
=== Początki ===
* 1984 - w programie telewizyjnym [[Jarmark (program telewizyjny)|Jarmark]] zaprezentowano teledysk ''Street Dance'' nowojorskiego zespołu [[:en:Break Machine|Break Machine]]. Utwór był też nadawany w telewizyjnych [[Przeboje Dwójki|Przebojach Dwójki]]. W programie Jarmark wymyślono wtedy polską nazwę ''taniec połamaniec'' jako odpowiednik Break Dance. [[Franek Kimono]] użył tej nazwy w swojej piosence ''Breakdance''.
* 1984/5 - przywiezione do Polski z USA pierwsze filmy na [[kaseta VHS|kasetach VHS]] - [[:en:Beat Street|Beat Street]] ( (wyd. lipiec 1984 USA), [[:en:Wild Style|Wild Style]] (wyd. 1983 USA), [[:en:Style Wars|Style Wars]], [[:en:Breakin|Breakin]] - przedstawiające taniec break dance, graffiti, bitwy taneczne i ogólnie kulturę hiphopową, opowiadające historie ludzi związanych z kulturą hip-hop, stały się źródłem wiedzy i elementarzem kultury Hip-Hop przede wszystkim dla tancerzy
* 1984 - emisja w programie II TVP teledysku [[:en:Rocksteady Crew - Uprock|Rocksteady Crew - Uprock]]. Wraz z emisją tych teledysków w Polsce zaczęła się "moda na breakdance"<ref name="rapduma">{{Cytuj stronę | url = http://rapduma.pl/news,9933,gredziu_moja_przygoda_z_tańcem_zaczela_sie_jeszcze_przed_przyjsciem_n.html | tytuł = Wywiad: Grędziu moja przygoda z tańcem | autor = Igor Wiśniewski | data = 05 sierpnia 2017 | opublikowany = RapDuma | język = pl | data dostępu = 2018-02-15}}</ref>
* 1985 - w [[Kielce|Kielcach]] - Mistrzostwa Polski w tańcu disco, rap i break dance
* 1985 - ogólnopolski turniej breakdance w [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowie Trybunalskim]]
* lata 90. - rozwój muzyki Rap, DJing i Graffiti
* 1993-97 - Audycje radiowe [[Bogna Świątkowska|Bogny Świątkowskiej]], określanej „matką chrzestną polskiego hip-hopu”<ref>{{cytuj stronę | url = http://glamrap.pl/wsv/222-bogna-swiatkowska-narodziny-polskiego-hip-hopu | tytuł = Bogna Świątkowska – Narodziny Polskiego Hip Hopu | data=07 lipca 2011| opublikowany = glamrap.pl}}</ref>. Od 1993 wraz z [[DJ 600V|Sebastianem Imbierowiczem]] (znanym później jako DJ 600V) prowadziła w [[Radio Kolor|radiu Kolor]], a później w innych stacjach stałą audycję [[Kolorszok]]” poświęconą kulturze hip-hopowej<ref name="szczecin">{{Cytuj stronę | url = http://radioszczecin.pl/207,55,historia-polskiego-hip-hopu-cz-4-miasta-nad-wisl | tytuł = Historia polskiego hip hopu cz. 4 miasta nad Wisłą, i Odrą | autor = Łukasz Szełemej | data = 2011-12-12 | opublikowany = Radio Szczecin | język = pl | data dostępu = 2018-02-15}}</ref>
 
== Przypisy ==