Odrzechowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m WP:ZdB tybularna -> tabularna
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
Linia 31:
Wieś lokowana przez króla Władysława Jagiełłę na [[prawo wołoskie|prawie wołoskim]] w 1419 roku jako jedna z pierwszych miejscowości w starostwie sanockim. Notowana już była jako istniejąca osada w 1419 r. Przez cały XV wiek stanowiła centrum krainy. W okresie reformacji Odrzechowa sprzyjała [[bracia polscy|braciom polskim]] i była jednym ze znaczniejszych ośrodków [[reformacja|reformacji]] w regionie. Stanowiła własność królewska. Z niej wywodzili się Odrzechowscy, np. [[Michał Odrzechowski]]. W 1592 r. [[Jan Jędrzejowski]] najechał na Odrzechową i Małgorzata Odrzechowska, wdowa po [[Michał Odrzechowski|Michale Odrzechowskim]], wniosła skargę na zbrojny najazd na jej miejscowość. W 1623 r. wieś spustoszyli Tatarzy. W 1777 r. wybuchł we wsi pożar, który strawił m.in. księgi metrykalne i parafialne.
 
Do zaboru Polski w 1772 wieś należała administracyjnie do [[ziemia sanocka|ziemi sanockiej]] [[województwo ruskie|województwa ruskiego]], od 1772 do [[cyrkuł]]u leskiego, a następnie sanockiego. Po reformie administracyjnej w 1864 powiat sądowy sanocki, gmina wiejska [[Sanok]] w kraju [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicja]]. W 1811 r. na licytacji tutejszy folwark zakupił [[Ignacy Urbański]]. We wsi zachowała się dawna cerkiew greckokatolicka, zbudowana w 1813 r. z fundacji Urbańskiego, obecnie kościół rzymskokatolicki pw. św. [[Jan Chrzciciel|Jana Chrzciciela]]. W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Odrzechowa z Urbanówką był [[Ksawery Urbański]]<ref>{{Cytuj książkę | wydawca = [[Karol Wild]] | tytuł = Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym | miejsce = Lwów | data = 1855 | strony = 149 | url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=268083}}</ref>. Na przełomie XIX/XX wieku właścicielem tabularnym dóbr we wsi był Władysław Morawski<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Tadeusz Pilat]] | tytuł = Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem | miejsce = Lwów | data = 1890 | strony = 140 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=2355}}</ref>. Jako właściciel folwarku gospodarzył na 2582 morgach, zaś chłopi użytkowali 3487 morgów ziemi. W 1905 Władysław Morawski posiadał we wsi obszar 1322 ha<ref>[[Alojzy Zielecki]], ''Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej'', w: ''[[Sanok. Dzieje miasta]]. Praca zbiorowa pod redakcją [[Feliks Kiryk|Feliksa Kiryka]]'', Kraków 1995. s. 405.</ref>, a w 1911 posiadał 1300 ha<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911 | miejsce = Sanok | data = 1911 | strony = 14 | url = http://sanockabibliotekacyfrowa91.pl146.204.131/dlibra/docmetadata?id=552}}</ref>.
 
W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] od 8 do 10 maja 1915 Odrzechowa była miejscem walk oddziałów wojennych. Rzeka Wisłok w górnym biegu na odcinku od Odrzechowej do Beska stanowiła linię oporu wojsk rosyjskich (m.in. [[Kozacy|Kozaków dońskich]]) przed nacierającymi od zachodu pułkami austriacko-niemieckimi. W nocy z 9 na 10 maja pułki [[Bośnia (region)|bośniackie]] usiłowały kilkakrotnie sforsować [[Wisłok]] w Odrzechowej i Besku, w miejscu, gdzie rzeka płynie głębokim jarem<ref>Józef Stachowicz, ''Miniony czas'', s. 36.</ref>. Przed II wojną światową były we wsi dwa folwarki [[Józef Agaton Morawski|Józefa Morawskiego]] i Heleny Russockiej. Na przysiółku Czernisławka, powyżej dworu, funkcjonowały dwa młyny wodne, zaś przy potoku, tartak parowy.