Wersja z 11:55, 3 lis 2018 edytuj Paweł Ziemian BOT (dyskusja \| edycje) Boty 1 384 060 edycji m Poprawiam szablon cytowania ← poprzednia edycja		Wersja z 16:15, 4 mar 2019 edytuj anuluj edycję Pukitomek (dyskusja \| edycje) 3 edycje m poprawa linków Znacznik: VisualEditor następna edycja →
Linia 3: Po utworzeniu [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich\|ZSRR]] w 1922, początkowo powstawały dobrowolne [[komuna\|komuny]] i zrzeszenia drobnotowarowych producentów rolnych (tzw. [[artel]]e), które tradycją i sposobami funkcjonowania nawiązywały do rosyjskich wspólnot wiejskich, zwanych [[obszczina]]mi. Wprowadzony przez [[Włodzimierz Lenin\|Lenina]] w 1921 program gospodarczy [[Nowa Polityka Ekonomiczna\|Nowej Polityki Ekonomicznej]] (NEP), przewidywał liberalizację polityki rolnej (odejście od planów [[nacjonalizacja\|nacjonalizacji]] rolnictwa oraz ograniczony udział kapitału zagranicznego). Od 1925 do 1928 rozpoczął się jednak proces odchodzenia od polityki NEP, zakończony w 1929 całkowitym zaniechaniem programu, przy jednoczesnym wzmocnieniu nacisku aparatu państwowego w zakresie ekonomicznym i administracyjnym, zmierzającym do procesu wymuszonego tworzenia [[kołchoz]]ów. W 1929 r. [[Józef Stalin]] rozpoczął politykę przymusowej kolektywizacji rolnictwa w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich\|ZSRR]], mimo sprzeciwu części wpływowych polityków z [[Biuro Polityczne KC KPZR\|Biura Politycznego KC WKP(b)]], zwłaszcza [[Nikołaj Bucharin\|Nikołaja Bucharina]] i [[Aleksiej Rykow\|Aleksieja Rykowa]] (z tzw. prawicowej opozycji w partii bolszewickiej). Proces kolektywizacji przyspieszono w styczniu 1930, głównie w regionach o dużym poziomie produkcji ~~[[zboże\|~~zbożowej]], stosując masowy terror wymierzony zwłaszcza w silnych ekonomicznie bogatych chłopów (w propagandzie sowieckiej określanych jako tzw. [[kułak\|kułacy]]). Terror został następnie skierowany również w małorolnych i średniorolnych chłopów, których wraz z rodzinami wysyłano do [[Gułag\|łagrów]] lub deportowano na [[Syberia\|Syberię]]. W okresie 1930–1932 polityka ta wywołała masowy opór na wsi na obszarze całego ZSRR, zwłaszcza w rejonie północnego [[Kaukaz (kraina historyczna)\|Kaukazu]] – gdzie władze komunistyczne [[pacyfikacja\|spacyfikowały]] protesty, wysyłając w ten rejon oddziały bezpieczeństwa wewnętrznego [[OGPU]] i [[Armia Czerwona\|Armii Czerwonej]] które do 1932 zabiły ok. 1 miliona przeciwnych kolektywizacji ludzi<ref name="Nowa Encyklopedia Powszechna PWN">{{cytuj książkę\|tytuł=Nowa Encyklopedia Powszechna PWN\|wydawca=Państwowe Wydawnictwo Naukowe\|miejsce=Warszawa\|rok=2004\|isbn=83-0114-179-4\|strony =449–450 (tom 4)}}</ref> [[Plik:Horse of Great Famine.jpg\|thumb\|Kolektywizacja – zdychający z głodu koń, okolice [[Charków\|Charkowa]] na [[Ukraina\|Ukrainie]] w 1933 r.]] W latach 1930–1933 kolektywizacja doprowadziła do załamania cyklu produkcyjnego w rolnictwie na [[Ukraina\|Ukrainie]], gdzie zwiększone kontyngenty żywnościowe nałożone na wieś i represje władz, spowodowały bojkot kołchozów sowieckich przez ukraińskich chłopów. W odwecie oddziały [[OGPU]] niszczyły gospodarstwa i zbiory, blokując dostawy żywności w rejony wiejskie, co w efekcie wywołało klęskę głodu. W czasie tzw. [[Wielki głód na Ukrainie\|Wielkiego Głodu]] z lat 1932–1933, poniosło śmierć od 4,5 miliona<ref name="Nowa Encyklopedia Powszechna PWN" /> do 7 milionów ludzi<ref name="KGB">{{cytuj książkę\|nazwisko=Andrew\|imię=Christopher\|nazwisko2=Gordijewski\|imię2=Oleg\|tytuł=KGB\|wydawca=Wydawnictwo Bellona\|miejsce=Warszawa\|data=1997\|isbn=83-1108-667-2\|strony=120}}</ref>.

Kolektywizacja w ZSRR: Różnice pomiędzy wersjami