Theresienstadt: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia obozu i getta: Zmieniłem w zdaniu sformułowanie "narodowym socjalistom" na Niemcom ponieważ obóz był założony przez Niemców
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
txt
Linia 40:
 
=== Getto ===
W listopadzie 1941 całe warowne miasto zostało zamknięte i wedle rozkazu [[Heinrich Himmler|Heinricha Himmlera]] zmienione na getto żydowskie, do którego progresywnie przenoszono żydowskie rodziny, głównie z Protektoratu Czech i Moraw. Dla potrzeb polityki zagranicznej, jak również w pewnym stopniu propagandy wewnętrznej przedstawiano Theresienstadt jako „modelowe” getto, miejsce nowego typu osadnictwa żydowskiego czy wręcz obozu rodzinnego. De facto jednak miasto pełniło funkcję olbrzymiego obozu koncentracyjnego. Warunki życia były skrajnie ciężkie. Ludzie umierali z głodu i chorób.
 
W lipcu 1943 Watykan poprosił Niemców o możliwość inspekcji obozu ale mu odmówiono<ref>Rothkirchen, Livia (2006). The Jews of Bohemia and Moravia: Facing the Holocaust.</ref>.
Po umieszczeniu w getcie około 500 duńskich Żydów, [[Duński Czerwony Krzyż]] domagał się inspekcji w getcie. Niemcy umożliwili inspekcję, przygotowując obóz między innymi wzmożonymi wysyłkami do [[Auschwitz-Birkenau]] i pokazywaniem spreparowanych, odmalowanych pomieszczeń, oraz okazyjnego teatrzyku dziecięcego. W następstwie tej wizyty w lutym 1944 powstał film propagandowy, w reżyserii [[Kurt Gerron|Kurta Gerrona]], ukazujący Żydów, którzy oddali się w ochronę [[III Rzesza|III Rzeszy]] i spokojnie żyją w Theresienstadt. Reżyser zginął następnie w komorach gazowych Birkenau.
 
Po umieszczeniu w getcie około 500 duńskich Żydów, [[Duński Czerwony Krzyż]] domagał się inspekcji w getcie.
 
23 czerwca 1944 szwajcarski i duński Czerwony Krzyż dokonały inspekcji obozu i getta w Terezinie za zgodą Niemców<ref>https://www.icrc.org/en/document/icrc-wwii-holocaust</ref>.
Obóz został wcześniej przygotowany, wyremontowany a także wzmożono wysyłki ludzi do obozu śmierci [[Auschwitz-Birkenau]] aby zmniejszyć przeludnienie.
Wizyta inspekcji Czerwonego Krzyża na czele ze Szwajcarem dr Maurice Rosselem padła ofiarą wielkiego oszustwa przygotowanego przez niemieckich nazistów<ref>SHOAH Claude Lanzmann (1985)</ref>. Inspekcja została zaproszona tylko do obejrzenia wyremontowanych zabudowań i parków oddalonych od brudnych baraków i krematorium. Na rynku grała orkiestra, na ulicach bawiły się dzieci. Urządzono na rozkaz nazistów fałszywą synagogę w dawnej sali gimnastycznej. Żołnierze niemieccy nagle zniknęli, po ulicach spacerował spokojnie żydowski policjant. Inspekcja Czerwonego Krzyża sporządziła wtedy pozytywny raport na temat tego niesławnego nazistowskiego obozu, po którym oprowadzał ich zastraszony prez Niemców "burmistrz" Paul Eppstein, który miał świeżo podbite oko<ref>https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/theresienstadt-red-cross-visit</ref>. W Terezinie Niemcy terroryzowali Żydów, którzy tuż przed i po inspekcji byli wysyłani do obozów śmierci.
 
Zadbane i czyste miasto Terezin pełne spacerujących ludzi "to było piekło na ziemi"<ref>SHOAH Claude Lanzmann (1985)</ref>. Naziści wprowadzili tam też obowiązkowe aborcje<ref>SHOAH Claude Lanzmann (1985)</ref>.
 
Komendant obozu Austriak, SS-man Karl Rahm został uznany przez czeski sąd za bandytę winnego zbrodni przeciwko ludzkości, skazany na śmierć i stracony w 1947.
 
W następstwie tej wizyty jesienią 1944 powstał na rozkaz nazistów absurdalny film propagandowy, w reżyserii [[Kurt Gerron|Kurta Gerrona]], ukazujący Żydów, którzy oddali się w ochronę [[III Rzesza|III Rzeszy Niemieckiej]] i spokojnie żyją w eleganckim Theresienstadt w godnych warunkach. Niemiecki lektor przedstawił Terezin cynicznie i fałszywie jako "miasto uzdrowiskowe"<ref>https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/theresienstadt-red-cross-visit</ref>. Film pokazuje radosnych i zdrowych ludzi. Film miał zostać pokazany światu ale nie został nigdy opublikowany. Zachowała się tylko jego część. Reżyser zginął następnie w komorach gazowych Birkenau.
 
Organizacja getta była podobna do niektórych innych gett. W sprawach wewnętrznych opierała się na żydowskich „władzach samorządowych”, posiadających pewne – nieznaczne i wąskie – wpływy na niektóre aspekty życia codziennego. Pozwalało to przede wszystkim rozwinąć w bardzo ograniczonym zakresie samopomoc, szkolnictwo dla dzieci, życie kulturalne i religijne.