Emil Czech: Różnice pomiędzy wersjami

|grafika = [[Plik:Polish Bugler Monte Cassino.jpg|thumb|200px|Emil Czech odgrywa hejnał mariacki]]

|lata służby = 1939-19451939–1945

|jednostki = [[1 Batalion Mostów Kolejowych|1 Pułk Saperów Kolejowych]]<br />[[Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich]]<br />[[3 Karpacki Batalion Saperów]]

|wojny i bitwy = [[II wojna światowa]]<br />[[kampania wrześniowa]]

[[Plik:Nagrobek Emila Czecha.JPG|thumb|200px| Nagrobek Emila Czecha na Cmentarzu Komunalnym w Kłodzku]]

[[Plik:Warta Honorowa przy grobie Emila Czecha.jpg|thumb|200px| Warta Honorowa przy grobie Emila Czecha w 71. rocznica zakończenia bitwy na Monte Cassino.]]

Był synem Józefa i Marii z domu Szubrawskiej. Ukończył 6 klas [[gimnazjum]] i trzyletnią szkołę przemysłową. Do wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] był pracownikiem umysłowym. W 1927 powołany został do służby wojskowej w [[1 Batalion Mostów Kolejowych|1 Pułku Saperów Kolejowych]] w Krakowie. Przed wybuchem wojny miał przydział do orkiestry [[1 Batalion Mostów Kolejowych|1 Batalionu Mostów Kolejowych]] w Krakowie, w której często grywał też i hejnał mariacki<ref name = {{r|kombat>skior}}.gov.pl/kombatant/200211.pdf Adam Khunen, ''Sławny trębacz. Emil Czech (1908-1978)'']</ref>.

W [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] walczył na odcinku [[Stryj (miasto)|Stryj]], Krupsko, Skulsko i Wodjatycze. 20 września wraz ze swoją jednostką przekroczył granicę węgierską, następnie do 1940 r. przebywał w obozie dla [[Internowanie|internowanych]] żołnierzy polskich. W ramach organizowanych przerzutów, przez [[Królestwo Jugosławii|Jugosławię]], [[Grecja|Grecję]], [[Turcja|Turcję]] i [[Syria|Syrię]], przedostał się do [[Palestyna|Palestyny]] i został wcielony do [[Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich|Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich]]{{r|czechgrzybow}}. Szlak bojowy Emila Czecha prowadził przez [[Aleksandria|Aleksandrię]], [[Tobruk]], aż na wzgórze pod [[Ajn al-Ghazala|Gazalą]]. Na przełomie lat 1943 i 1944, „Karpatczyków” przerzucono do [[Zjednoczone Królestwo Włoch|Włoch]] nad rzekę [[Sangro]]. W kwietniu 1944 r. nastąpiła koncentracja jednostek pod [[Monte Cassino]]<ref name = {{r|kombat/>}}.

18 maja 1944, gdy do jego jednostki, [[3 Karpacki Batalion Saperów|3 Karpackiego Batalionu Saperów]], dotarł [[Meldunek (wojsko)|meldunek]], że Polacy zajęli wzgórze 593, kluczowe dla obrony góry klasztornej i potem gdy nad Monte Cassino pojawił się [[Proporczyk (lanca)|proporczyk]] [[12 Pułk Ułanów Podolskich|12 pułku Ułanów Podolskich]] i biało-czerwona flaga, z [[rozkaz]]u generała [[Bolesław Bronisław Duch|Bronisława Ducha]]{{r|czechgrzybow}} i przekazującego mu rozkaz dowódcy płk. Władysława Rakowskiego<ref name = tbaza>{{Cytuj pismo r| nazwisko = Bazała | imię = Teresa | autor = Teresa Bazała | tytuł = Słynny trębacz spod Monte Cassino | czasopismo = [[Ziemia Kłodzka (czasopismo)|Ziemia Kłodzka]] | wydawca = Wydawnictwo Ziemia Kłodzka | wydanie = nr 226 | wolumin = 2013 | strony = 14-16 | issn = 1232-0048 | data = maj 2013 | url = http://www.ziemia.klodzka.com/pdf/226.pdf#page=14tbaza}}</ref>, odegrał w południe [[Hejnałhejnał Mariackimariacki]] na dopiero co zdobytych ruinach klasztoru Monte Cassino.

By wykonać rozkaz, musiał pokonać w niespełna dwie godziny kilkunastokilometrowy dystans, w górach i pod niemieckim ostrzałem. Czech dostał [[Kornet (instrument)|kornet]] i wraz z kierowcą ruszyli pod górę samochodem, jednak w połowie drogi pojazd zatrzymał się, a kierowca oznajmił, że dalej nie jedzie, bo chce żyć. Na szczęście Czech zobaczył nadjeżdżającego znajomego lekarza Stanisława Szczepanka, który podwiózł Czecha tak blisko klasztoru jak się dało<ref>[http://wiadomosci.wp.pl/polacy-po-krwawej-walce-zdobyli-wzgorze-6032724446971009a Marta Tychmanowicz, ''Polacy po krwawej walce zdobyli wzgórze''] [[Wirtualna Polska]], 18.05.2011 [dostęp 13.07.2011]</ref>{{r|tychm}}. Ostatnim odcinkiem drogi była wspinaczka po skałach{{r|czechgrzybow}}. Na szczyt wzgórza wszedł tuż przed godziną 12. Zdenerwowany i wzruszony E. Czech podszedł pod falującą na wietrze polską flagę. Choć grał hejnał już nie raz, tym razem bał się, żeby się nie pomylić. Wokół zebrali się żołnierze i fotoreporterzy. Pod masztem z polską flagą, w towarzystwie plutonowego Chomy oraz w obecności angielskich i amerykańskich korespondentów wojennych, ponad złomami ruin i skał, w samo południe odegrał na kornecie C powszechnie znane pięć dźwięków rozłożonego trójdźwięku [[Skala durowa|durowego]].

Emil Czech wrócił do kraju z [[Anglia|Anglii]] w 1947 r. i osiedlił się w [[Kłodzko|Kłodzku]], podejmując pracę w [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]], gdzie pracował ponad dwadzieścia lat, ostatnio jako kierowca sanitarki w Przychodni Obwodowej PKP w Kłodzku, aż do przejścia na emeryturę<ref name = {{r|czechgrzybow|tbaza/>}}. Był członkiem orkiestry kolejowej, [[Ławnik (sądownictwo)|ławnikiem]] sądowym, członkiem zarządu oddziału [[Związek Bojowników o Wolność i Demokrację|ZBoWiD]] w Kłodzku. Był prelegentem w szkołach kłodzkich opowiadając młodzieży o swym wojennych doświadczeniach, w szczególności o bitwie pod Monte Cassino<ref name = {{r|czechgrzybow|kombat/>}}. Czech spoczywa na [[Cmentarz Komunalny w Kłodzku|cmentarzu w Kłodzku]], jego grobem opiekują się uczniowie Szkoły Podstawowej nr 2 im. Żołnierzy z Monte Cassino z [[Polanica-Zdrój|Polanicy-Zdroju]].

* [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski]]<ref name="{{r|kombat" />}}.

* [[Odznaka za Rany i Kontuzje|Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdą]]

W III edycji Wielkiego Testu z historii pt. „1939. Zaczęło się w Polsce”, zorganizowanego przez [[Telewizja Polska|Telewizję Polską]], odbywającego się i emitowanego w dniu 31 sierpnia 2009 r., dotyczyło epizodu odegrania hejnału na Monte Cassino<ref>[http://www.tvp.pl/historia/rocznice-i-wydarzenia/wielki-test-z-historii/galeria/wielki-test-z-historii-iii-edycja Wielki Test z Historii: III edycja, TVP.pl]</ref>{{r|testzhist}}. Brzmiało ono: ''Jaki utwór na trąbce zagrał polski żołnierz na szczycie Monte Cassino?'' W pytaniu był błąd merytoryczny, bowiem Czech grał na [[Kornet (instrument)|kornecie]], a nie [[trąbka|trąbce]].

{{Przypisy}}|

* [http://www.udskior.gov.pl/kombatant/200211.pdf Adam Khunen, ''Sławny trębacz. Emil Czech (1908-1978)''], "Kombatant"„Kombatant” Biuletyn Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Nr 11 (141) z listopada 2002

* Henryk Grzybowski, hasło''Emil „EmilCzech'' Czech”,w: ''[[Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej]]'' tom 4 (z suplementem), red. [[Janusz Laska]], Mieczysław Kowalcze, s. 231-232231–232, [[Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe]], Kłodzko-Nowa Ruda 2011, {{ISBN|9788360478905}}.

* {{Cytuj pismo | nazwisko = Bazała | imię = Teresa | autor link = [[Teresa Bazała]] | tytuł = Słynny trębacz spod Monte Cassino |url = http://www.ziemia.klodzka.com/pdf/226.pdf#page=14|czasopismo = [[Ziemia Kłodzka (czasopismo)|Ziemia Kłodzka]] | wydawca = Wydawnictwo Ziemia Kłodzka | wydanie = nr 226 | wolumin = 2013 | strony = 14-1614–16 | issn = 1232-0048 | data = maj 2013 | url = http://www.ziemia.klodzka.com/pdf/226.pdf#page=14}}

[[Kategoria:Polacy odznaczeni 1939-45 Star‎Star]]