Zapalenie płuc: Różnice pomiędzy wersjami

Zapalenie płuc było częstą chorobą w całej historii ludzkości<ref name=History03>{{Cytuj książkę | tytuł = Textbook of pediatric infectious diseases | url = https://books.google.com/books?id=G6k0tpPMRsIC&pg=PA299 | wydanie = 5. | wydawca = W. B. Saunders | miejsce = Philadelphia | rok = 2003 | strony = 299 | isbn = 978-0-7216-9329-3 | język = en}}</ref>. Według [[Hipokrates]]a (ok. 460 – 370 p.n.e.)<ref name=History03/> „zapalenie i schorzenia opłucnej charakteryzują się: ostrą gorączką, bólem po jednej stronie lub obu, obecnością kaszlu przy oddychaniu, a wykrztuszane plwociny są o zabarwieniu jasnym lub szarym. Mogą być również rzadkie i spienione lub mieć inny charakter (...) Choroba jest nieuleczalna, kiedy się rozwinie, a opłucna chorego pozostanie nieoczyszczona. Złym objawem jest również duszność, rzadki i gryzący zapach moczu, jeśli chory poci się na szyi i głowie, rzężenie”<ref name=hippo>Hippokrates, ''On Acute Diseases''</ref>. Jednak według Hipokratesa zapalenie płuc to choroba „określona przez przodków.” Przedstawił on również wyniki drenażu chirurgicznego ropniaków. Według [[Mojżesz Majmonides|Mojżesza Majmonidesa]] (1135–1204 r.) „podstawowymi objawami zawsze występującymi przy zapaleniu płuc są: ostra gorączka, kłujący [[opłucnowy]] ból z boku, krótkie i szybkie oddechy, nierówny [[Tętno|puls]], kaszel”<ref name=maimo>Maimonides, ''Fusul Musa'' ("''Pirkei Moshe''").</ref>. Ten kliniczny opis jest dość podobny do opisu we współczesnych podręcznikach i przedstawiałprzedstawia zakres wiedzy medycznej począwszy od [[średniowiecze|średniowiecza]] aż do XIX w.

[[Edwin Klebs]] jako pierwszy zaobserwował bakterie w drogach oddechowych u osób, które zmarły z powodu zapalenia płuc w 1875 r<ref name=klebs>{{Cytuj pismo | autor = Klebs E. | tytuł = Beiträge zur Kenntniss der pathogenen Schistomyceten. VII Die Monadinen | czasopismo = Arch. Exptl. Pathol. Parmakol. | wolumin = 4 | wydanie = 5/6 | strony = 40–488 | data = 1875-12-10 | język = en}}</ref>. Pierwsza praca przedstawiona przez [[Carl Friedländer|Carla Friedländera]]<ref name=fried>{{Cytuj pismo | autor = Friedländer C. | tytuł = Über die Schizomyceten bei der acuten fibrösen Pneumonie | czasopismo = Virchow's Arch pathol. Anat. U. Physiol. | wolumin = 87 | wydanie = 2 | strony = 319–324 | data = 1882-02-04 | doi = 10.1007/BF01880516 | język = en}}</ref> i [[Albert Fränkel (1848-1916)|Alberta Fränkela]]<ref name=fraenkel>{{Cytuj pismo | autor = Fraenkel A. | tytuł = Über die genuine Pneumonie, Verhandlungen des Congress für innere Medicin | czasopismo = Dritter Congress | wolumin = 3 | strony = 17–31 | data = 1884-04-21 | język = en}}</ref> odpowiednio w latach 1882 i 1884, opisywała dwie częste przyczyny bakteryjne: paciorkowca zapalenia płuc ''Streptococcus pneumoniae'' i pałeczkę zapalenia płuc ''Klebsiella pneumoniae''. Dzięki pierwszej pracy Friedländera wprowadzono [[barwienie metodą Grama]], tj. podstawowe badanie laboratoryjne obecnie wciąż stosowane do identyfikacji i klasyfikacji bakterii. Praca [[Hans Christian Gram|Hansa Christiana Grama]] opisująca procedurę w 1884 r. pozwoliła na rozróżnienie dwóch bakterii i wykazała, że więcej niż jeden mikroorganizm może być przyczyną zapalenia płuc<ref name=gram>{{Cytuj pismo | autor = Gram C. | tytuł = Über die isolierte Färbung der Schizomyceten in Schnitt- und Trocken-präparaten | czasopismo = Fortschr. Med | wolumin = 2 | wydanie = 6 | strony = 185–9 | data = 1884-03-15 | język = en}}</ref>

Sir [[William Osler]], znany jako „ojciec współczesnej medycyny”, zdał sobie sprawę z tego, ile zgonów i schorzeń spowodowało zapalenie płuc i w 1918 r. opisał je jako „straszliwy mór”, ponieważ w tym czasie zapalenie płuc spowodowałopowodowało więcej zgonów niż [[gruźlica]]. [[John Bunyan]] po raz pierwszy użył tego wyrażenia w odniesieniu do „suchot” (gruźlicy)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Dail and Hammar's pulmonary pathology. | url = https://books.google.com/books?id=j-eYLc1BA3oC&pg=PA228 | wydanie = 3. | wydawca = Springer | miejsce = New York | rok = 2008 | strony = 228 | isbn = 978-0-387-98395-0 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | autor = William Osler, Thomas McCrae | tytuł = The principles and practice of medicine: designed for the use of practitioners and students of medicine | wydanie = 9. | wydawca = D. Appleton | rok = 1920 | strony = 78 | cytat = [https://books.google.com/books?lr=&id=JLTgoEc9QOAC&q=Captain+of+the+Men+of+Death&pgis=1#search_anchor One of the most widespread and fatal of all acute diseases, pneumonia has become the "Captain of the Men of Death," to use the phrase applied by John Bunyan to consumption.] | język = en}}</ref>. Osler nazwał również zapalenie płuc „przyjacielem staruszka”, ponieważ śmierć była często szybka i bezbolesna; istniało natomiast wiele wolniejszych i bardziej bolesnych sposobów na śmierć<ref name=EBMED05>{{Cytuj pismo | nazwisko = Ebby | imię = Orin | tytuł = Community-Acquired Pneumonia: From Common Pathogens To Emerging Resistance | url = https://www.ebmedicine.net/topics.php?paction=showTopic&topic_id=118 | czasopismo = Emergency Medicine Practice | wolumin = 7 | wydanie = 12 | rok = 2005 | miesiąc = Dec | język = en}}</ref>.

Dzięki rozwojowi w latach 1900-1909 leczenie zapalenia płuc było skuteczniejsze. W XX w., wraz z pojawieniem się [[penicyliny]] i innych antybiotyków, współczesnych technik chirurgicznych i intensywnej opieki, umieralność z powodu zapalenia płuc, zbliżywszy się do 30%, ostro spadła w krajach rozwiniętych. W 1988 r. zaczęto szczepienie niemowląt przeciwko ''[[Haemophilus influenzae]]'' typu B, dzięki czemu wkrótce gwałtownie spadła zachorowalność<ref name=adams>{{Cytuj pismo | autor = Adams W.G. | autor2 = Deaver K.A., Cochi S.L., ''et al.'' | tytuł = Decline of childhood Haemophilus influenzae type B (Hib) disease in the Hib vaccine era | czasopismo = JAMA | wolumin = 269 | wydanie = 2 | strony = 221–6 | rok = 1993 | miesiąc = January | doi = 10.1001/jama.269.2.221 | pmid = 8417239 | język = en}}</ref>. W 1977 r. rozpoczęto szczepienie dorosłych przeciwko paciorkowcu zapalenia płuc ''Streptococcus pneumoniae'', a w 2000 r. u dzieci, co zaskutkowałoposkutkowało podobnym spadkiem zachorowalności<ref name=whit>{{Cytuj pismo | autor = Whitney C.G. | autor2 = Farley M.M., Hadler J., ''et al.'' | tytuł = Decline in invasive pneumococcal disease after the introduction of protein-polysaccharide conjugate vaccine | czasopismo = N. Engl. J. Med. | wolumin = 348 | wydanie = 18 | strony = 1737–46 | rok = 2003 | miesiąc = May | doi = 10.1056/NEJMoa022823 | pmid = 12724479 | język = en}}</ref>.