Wojna krymska: Różnice pomiędzy wersjami

Wielka Brytania musiała interweniować, by zapobiec ostatecznej klęsce Turcji, a w efekcie odniesieniu korzyści przez Rosję. Rosyjskie zwycięstwo podburzyło opinię publiczną w Anglii i Francji, które pospieszyły z pomocą Turcji, zaś Austria wysłała swe wojska na Wołoszczyznę (chociaż nie wstąpiła do związku przeciw Rosji – odwiodły ją od tego Prusy, by nie wzmacniać państw zachodnich). 21 lutego 1854 Rosja wypowiedziała wojnę Anglii i Francji, a 31 marca wypowiedzieli wojnę Rosji zachodni sojusznicy. Lokalna wojna przekształciła się w wojnę mocarstw europejskich, pierwszą od [[wojny napoleońskie|wojen napoleońskich]]. Anglia i Francja, wykorzystując swe panowanie na morzach, dokonały szeregu bombardowań i prób desantu w [[Wielkie Księstwo Finlandii|Finlandii]], na [[Zatoka Fińska|Zatoce Fińskiej]], na [[Wyspy Alandzkie|Wyspach Alandzkich]] na [[Morze Bałtyckie|Bałtyku]], w [[Pietropawłowsk Kamczacki|Pietropawłowsku na Kamczatce]] oraz w [[Odessa|Odessie]] i [[Kercz]]u nad Morzem Czarnym. Dzięki wprowadzeniu do marynarki wojennej okrętów [[Maszyna parowa|parowych]] Brytyjczykom i Francuzom stosunkowo łatwo było transportować i zaopatrywać swe wojska. We wrześniu 1854 60 tysięcy żołnierzy wojsk brytyjskich, francuskich i tureckich wylądowało na [[Półwysep Krymski|Półwyspie Krymskim]]. Dołączyły do nich później (w kwietniu 1855) także wojska Sardynii. Sprzymierzeni zajęli półwysep bez większych walk, z wyjątkiem miasta i twierdzy [[Sewastopol]] (gdzie znajdowało się dowództwo rosyjskiej [[Flota Czarnomorska|Floty Czarnomorskiej]]), [[Oblężenie Sewastopola (1854–1855)|którego oblężenie]], połączone z ciężkimi bombardowaniami, trwało przez 11 miesięcy, do września 1855. Być może natychmiastowy po lądowaniu atak na Sewastopol przyniósłby zwycięstwo, jednak Francuzi byli ostrożni i Rosjanie wykorzystali czas na wzmocnienie linii obronnej. Rosjanie bezskutecznie próbowali przebijać się do oblężonego garnizonu. W końcu nadeszła zima 1854/1855, dona którejktórą Brytyjczycy nie byli przygotowani. Załamał się system zaopatrzenia. Na linii frontu i w szpitalach polowych warunki były tragiczne, o czym informowali brytyjscy korespondenci prasowi. Zdecydowana reakcja opinii publicznej spowodowała reformy i początek modernizacji armii brytyjskiej. Brytyjczycy zostali tak osłabieni, że główny ciężar walki w 1855 spadł na Francuzów i Sardyńczyków<ref name="Historia sztuki wojennej"/>. Do historii przeszła też brytyjska kawaleryjska ''szarża lekkiej brygady'' na stanowiska rosyjskiej artylerii podczas [[Bitwa pod Bałakławą|bitwy pod Bałakławą]]. W trakcie wojny krymskiej zmarł Mikołaj I, a tron po nim przejął jego syn [[Aleksander II Romanow|Aleksander II]] (panujący w latach 1855–1881).

Po zdobyciu przez sprzymierzonych Sewastopola, wojna krymska trwała jeszcze przez prawie pół roku, ale działania wojenne ograniczyły się już tylko do terenów [[Kaukaz Południowy|Zakaukazia]] i sporadycznych ataków floty brytyjskiej na miasta rosyjskie nad Bałtykiem i [[Morze Białe|Morzem Białym]]. Trwała też angielska blokada [[Cieśniny Duńskie|cieśnin duńskich]], uniemożliwiająca Rosji eksport zboża i innych towarów. Wojna ostatecznie została zakończona 30 marca 1856 [[traktat paryski (1856)|traktatem pokojowym na kongresie w Paryżu]]. Według jego ustaleń Rosja musiała odstąpić południową część [[Besarabia|Besarabii]] Turcji, która utrzymała też protektorat nad Mołdawią, Wołoszczyzną i [[Księstwo Serbii|Serbią]]. Morze Czarne ogłoszono neutralnym, czyli otwartym dla wszystkich flot, a ponadto mocarstwa zachodnie przejęły opiekę nad całą ludnością chrześcijańską w imperium tureckim.