Jerzy II Rakoczy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy |
||
Linia 43:
|wikicytaty =
}}
[[Plik:Zespol koscielno-klasztorny ojcow Franciszkanow Przemysl 2.JPG|thumb|
[[Plik:Cmielow den 7 april 1657.jpg|thumb|
[[Plik:Bieraście Litoŭskaje. Берасьце Літоўскае (E. Dahlbergh, 1657) (2).jpg|thumb|290px|[[Erik Dahlbergh]], 13 maja 1657 – zajęcie [[Brześć|Brześcia Litewskiego]] przez wojska Rakoczego i Karola Gustawa]]
[[Plik:Camp near Modliborzyce, 1657.jpg|thumb|
[[Plik:Dahlbergh Zakroczym.jpg|thumb|
'''Jerzy II Rakoczy''' nazwisko zapisano również jako ''Ragotzovius'', ''Ragotzius'', ''Ragotzi'', ''Ragotzki'', ''Ragotzky'', właśc. II. Rákóczi György (ur. [[30 stycznia]] [[1621]] w [[Sárospatak]], zm. [[7 czerwca]] [[1660]] w [[Oradea|Oradei]]) – syn [[Jerzy I Rakoczy|Jerzego I Rakoczego]], mąż [[Zofia Batorówna|Zofii Batory]], ojciec [[Franciszek I Rakoczy|Franciszka I Rakoczego]].
Linia 53:
Od 1648 roku książę [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]] z rodu [[Rakoczy]], lennik [[Turcja|Turcji]] w [[Mołdawia|Mołdawii]] i [[Wołoszczyzna|Wołoszczyźnie]]. Był protestantem [[kalwinizm|wyznania kalwińskiego]].
W 1653 roku zawarł sojusz z Rzecząpospolitą, jednak nie przyszedł jej z pomocą w trakcie [[potop szwedzki|najazdu szwedzkiego]]<ref>[[
6 grudnia 1656 roku Rakoczy podpisał ze Szwedami w [[Iernut|Radnot]] na [[Królestwo Węgier|Węgrzech]] (obecnie na terytorium Rumunii) tzw. [[traktat w Radnot]], na mocy którego miał się dokonać rozbiór Rzeczypospolitej, a Rakoczy miał otrzymać m.in. [[Mazowsze]] i [[Małopolska|Małopolskę]] wraz z dochodowymi złożami [[Halit|soli]].
Linia 59:
W końcu stycznia 1657 przez [[Karpaty]] ruszyła do Polski w kierunku na [[Lwów]] armia siedmiogrodzka w sile około 25 tys. wojska, do której w [[Medyka|Medyce]] dołączyło ok. 8–10 tys. Kozaków pod dowództwem [[Anton Żdanowycz|Antona Żdanowicza]].
Podszedł pod [[Lwów]], lecz nie zdobył go, a po starciu z niewielkimi siłami Rewery Potockiego odszedł w kierunku [[Kraków|Krakowa]], paląc i rabując po drodze: m.in. [[Dukla|Duklę]], [[Rogi (województwo podkarpackie)|Rogi]], [[Lesko]], [[Sanok]], [[Łańcut]], [[Zamek Kamieniec|zamek w Odrzykoniu]]. Nie zdobył [[Przemyśl]]a (28 lutego) i [[Krosno|Krosna]]. Oblegał także [[Zamek w Łańcucie]], lecz też nie był w stanie zdobyć tak potężnej [[twierdza|twierdzy]]. 21 marca zajął Tarnów i na czele 5 tys. żołnierzy dotarł 28 marca do Krakowa, gdzie wzmocnił szwedzki garnizon 2,5 tys. żołnierzy pod dowództwem [[Jan Bethlen|Jana Bethlena]]<ref>[http://www.polityka.pl/archive/do/registry/secure/showArticle?id=3352542 Archiwum tygodnika „Polityka”].</ref>. Następnie Rakoczy udał się na północ, gdzie dołączył do reszty swoich wojsk i 11 kwietnia połączył się w [[Modliborzyce (województwo świętokrzyskie)|Modliborzycach]] i 12 kwietnia pod [[Ćmielów|Ćmielowem]] z wojskami szwedzkimi pod dowództwem króla szwedzkiego [[Karol X Gustaw|Karola X Gustawa]]. Następnie Rakoczy i Karol Gustaw przekroczyli Wisłę w [[Zawichost|Zawichoście]] i 19 kwietnia zajęli [[Lublin]], a 30 kwietnia [[Mińsk Mazowiecki]]. 8 maja Rakoczy i Karol Gustaw podeszli pod twierdzę w [[Brześć|Brześciu nad Bugiem]], która skapitulowała po 2 dniach, a wojska Rakoczego zaczęły krwawo łupić okolice (spalił [[Brańsk]] i [[Biała Podlaska|Białą Podlaską]]). Około 20 maja Karol Gustaw dowiedział się, że do wojny z nim szykuje się król Danii, więc odszedł na [[Pomorze]], zostawiając komendę [[Gustaf Otto Stenbock|Gustawowi Stenbockowi]], z którego korpusem Rakoczy przeszedł na zachód w kierunku Warszawy, niszcząc po drodze doszczętnie [[Podlasie]] (spalił m.in. 20 maja [[Mielnik (województwo podlaskie)|Mielnik]], 31 maja [[Drohiczyn (
Po 4 dniach okupacji Warszawy, 22 czerwca szwedzkie oddziały Stenbocka odeszły za Karolem Gustawem w kierunki [[Szczecin]]a (w związku z przystąpieniem Danii do wojny po stronie Polski), co postawiło Jerzego Rakoczego w ciężkiej sytuacji, ponieważ zdawał sobie sprawę, że jego wojska prezentują niewielką wartość bojową. Zaskoczony rozwojem sytuacji zaczął wraz z Kozakami szybko wycofywać się na południowy wschód, tym bardziej że na rozkaz króla Jana Kazimierza zaczął go ścigać dziesięciotysięczny korpus polskiej jazdy [[Stefan Czarniecki|Stefana Czarnieckiego]], który – porzuciwszy pościg za wojskami szwedzkimi – połączył się w Częstochowie z jazdą [[Wielkie Księstwo Litewskie|litewską]] [[Aleksander Hilary Połubiński|Aleksandra Hilarego Połubińskiego]] i sprzymierzonymi wojskami austriackimi. W dodatku doszły Rakoczego wieści, że [[Jerzy Sebastian Lubomirski|Jerzy Lubomirski]], nie mogąc się doczekać najazdu na Siedmiogród sprzymierzonych Tatarów, w odwecie za najazd Rakoczego najechał na Siedmiogród, łupiąc go bez litości. W [[Łańcut|Łańcucie]] 7–8 lipca postanowiono, że Czarniecki ruszy bezpośrednio za Rakoczym, a [[Jerzy Sebastian Lubomirski|Lubomirski]] z [[Stanisław Potocki (hetman)|Potockim]] odetną Siedmiogrodzianom i Kozakom drogę do granicy. 11 lipca wojska Czarnieckiego doścignęły Rakoczego i zniszczyły część jego armii w [[Bitwa pod Magierowem|Bitwie pod Magierowem]] oraz odzyskały 2000 wozów z łupami. Następnie dogoniły pozostałą część jego uciekających wojsk podczas przeprawy przez [[Pełtew]] i po połączeniu 16 lipca z hetmanami wojska polskie dogoniły go na Podolu i rozbiły 20 lipca w [[Bitwa pod Czarnym Ostrowem|Bitwie pod Czarnym Ostrowem]].
| |||