Wymieranie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
UWAGA! Usunięcie treści (strona pozostała pusta)! Znaczniki: Usunięcie całej zawartości strony blanking (filtr nadużyć) |
m Wycofano edycje użytkownika 113.249.60.199 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Paweł Ziemian BOT. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 1:
[[Plik:ThylacineHobart1933.jpg|thumb|300px|[[Wilk workowaty]] występował na Tasmanii i w Australii]]
'''Wymieranie''', ekstynkcja – proces zanikania [[gatunek (biologia)|gatunków]] lub innej grupy [[takson]]omicznej. Najczęściej naturalny proces związany z istnieniem życia na Ziemi i towarzyszący jego istnieniu od samego początku. W skali milionów lat szacuje się tempo wymierania gatunków na zaniknięcie jednego gatunku co rok do pięciu lat. Na wielkość tę ogromny wpływ mają jednak okresowo następujące [[masowe wymieranie|masowe wymierania]]. Pomiędzy nimi tempo wymierania jest niewielkie, szacowane na wymarcie jednego gatunku co kilkaset lat<ref name=dobrzanski>{{cytuj książkę |nazwisko=Dobrzański |imię=G. |nazwisko2=Dobrzańska |imię2=B.M. |nazwisko3=Kiełczewski |imię3=D. |tytuł=Ochrona środowiska przyrodniczego |rok=1997 |wydawca=Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko |miejsce=Białystok |isbn = 83-85792-44-9}}</ref>. Wpływem cywilizacji ludzkiej tłumaczy się zwiększone tempo wymierania gatunków dokumentowane od kilkudziesięciu tysięcy lat, zwłaszcza w okresie ostatnich kilkuset lat. Współcześnie, według różnych ocen, wymiera od 5 tysięcy do 500 tysięcy gatunków rocznie<ref name=dobrzanski/>.
== Przyczyny wyginięć ==
Istnieją różne przyczyny, które bezpośrednio lub pośrednio mogą doprowadzić do wyginięcia gatunku. Najprościej można tu mówić o niemożności przetrwania lub [[rozmnażanie|reprodukcji]] w danym [[Środowisko przyrodnicze|środowisku naturalnym]] oraz niemożności przemieszczenia się do nowego, gdzie przetrwanie i rozmnażanie byłoby możliwe. Wymarcie może nastąpić nagle, np. przez toksyczne [[Zanieczyszczenie środowiska|zanieczyszczenie]] [[Siedlisko (biologia)|siedliska]] lub też stopniowo, kiedy gatunek przegrywa we [[konkurencja (ekologia)|współzawodnictwie]] o [[pokarm]] z innym, silniejszym i lepiej przystosowanym gatunkiem (z tego powodu co roku wymierają średnio trzy gatunki ptaków). Inne powody wyginięć to m.in.:
* przyczyny genetyczne i [[demografia|demograficzne]],
* degradacja [[Siedlisko (biologia)|siedliska]],
* przemieszczenie z siedliska (przez ludzi, katastrofy naturalne, jak [[powódź|powodzie]]),
* choroby,
* współzawodnictwo,
* zmiany klimatyczne i geologiczne,
* wybicie (myślistwo, kłusownictwo, [[przełowienie]]).
Bardzo często zachodzi [[synergia|synergiczne]] współdziałanie różnych czynników, np. populacja zredukowana przez łowiectwo może łatwiej ulec konkurencyjnemu wyparciu przez inną populację.
== Zobacz też ==
{{wikisłownik|wymieranie}}
* [[gatunek wymarły]]
* [[zwierzęta wymarłe na wolności]]
* [[Szósta katastrofa]]
* [[Współczesne wymieranie płazów]]
* [[Wskrzeszanie wymarłych gatunków]]
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Ewolucja]]
[[Kategoria:Ekologia]]
| |||