Ropa (dopływ Wisłoki): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MBi (dyskusja | edycje)
→‎Historia: uzupełn. dot. gospodarczego wykorzystania wód Ropy
MBi (dyskusja | edycje)
drobne techniczne, poprawa linków, drobne uzupełnienia
Linia 44:
'''Ropa''' – [[rzeka]] w południowej Polsce ([[województwo małopolskie]]), w górnym biegu ''Blechnarka''. Lewobrzeżny dopływ [[Wisłoka|Wisłoki]] w 105 km jej biegu.
 
Ropa płynie z najwyższych pasm [[Beskid Niski|Beskidu Niskiego]] przez [[Obniżenie Gorlickie]] do [[Kotlina Jasielsko-Krośnieńska|Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej]]. Rzeka Ropa jest źródłem wody pitnej dla uzdrowiska [[Wysowa-Zdrój|Wysowa]] oraz dla miasta [[Gorlice]] – ujęcie w [[Ropica Polska|Ropicy Polskiej]]. Nazwa rzeki ma prawdopodobnie etymologię celtycką<ref>"[...] celtyckie nazwy rzek, głównie dopływów Wisły, jak [[Raba (dopływ Wisły)|Raba]], [[Ropa]], [[San]] i inne " [w:] Światowit. Rocznik poświęcony archeologii i badaniom pierwotnej kultury polskiej i słowiańskiej. Państwowe Wydawn. Naukowe. 1962. 254.; "[...] cytowane w literaturze, a więc: [[San]], Raba, [[Ropa]] oraz ''braha'' albo ''bryja'', ''sługa'', ''hak'', ''szczęka'' (patrz prace [[Jan Michał Rozwadowski|Mikołaja Rudnickiego]], [[Jan Michał Rozwadowski|Jan Rozwadowskiego]]. Nazwy Wisły i jej dorzecza. Monografia Wisły. 2. – Studia nad rzek słowiańskich, I. Rozprawa. PAU. XLIII; przypisy tamże)" [w:] [[Janina Rosen-Przeworska]]. Tradycje celtyckie w obrzędowości Protosłowian. Ossolineum. 1964. str. 117; "Puisqu'il est impossible de les enumerer tous citons moins: [[Brda]], [[Brenna]], [[Bzura]], [[Drwęca]], [[Mroga (rzeka)|Mroga]], [[Nida (dopływ Wisły)|Nida]], [[Raba (dopływ Wisły)|Raba]], [[San]], etc. [[Bzura]] selon [[Jan Michał Rozwadowski]] correspond avec [[Brigulos]], [[Drwęca]] aves Druentia, [[Durance (rzeka)|Durance]], [[Nida (dopływ Wisły)|Nida]] avec [[Nidder]], [[Raba (dopływ Wisły)|Raba]] avec Raab, '''[[San''']] avec Sadne et [[Sein]]." [in:] Ethnologia Polona. Instytut Historii Kultury Materialnej ([[Polska Akademia Nauk]]). 1981. p. 49.</ref>.
Ropę (podobnie jak [[Biała (dopływ Dunajca)|Białą Tarnowską]]) cechuje bardzo duża zmienność przepływów – od głębokich i długotrwałych niżówek do katastrofalnych powodzi. Do momentu oddania do użytku [[Jezioro Klimkowskie|zbiornika Klimkówka]] najniższe przepływy w miejscowości Ropa osiągały 200 l/s, w [[Jasło|Jaśle]] 500 l/s. Aktualnie zbiornik dysponuje na rzece przepływy gwarantowane nie niższe niż 2 [[metr sześcienny na sekundę|m³/s]]. Zmienność stanów wody u ujścia Ropy do Wisłoki (posterunek Topoliny) wynosi od 21 cm (przy przepływie ok. 0.5 m³/s w okresie sprzed budowy zbiornika) do 691 cm (przy przepływie 858 m³/s).
 
== Charakterystyka ==
* Źródło w [[Beskid Niski|Beskidzie Niskim]], na wysokości ok. 790 m n.p.m., prawie pod samym [[Dział wód|głównym grzbietem wododziałowym]] [[Karpaty|Karpat]], na pd. stokach [[Jaworzynka (Beskid Niski)|Jaworzynki]] i pd.-wsch. stokach Wysokiego Wierchu.
* Długość: 78,7&nbsp;km
* Wielkość dorzecza: 974,1&nbsp;km².