Front (wojsko): Różnice pomiędzy wersjami

# Całość lub część sił zbrojnych danego państwa lub bloku państw, rozwinięta na określonym teatrze działań wojennych np. [[front zachodni (II wojna światowa)|front zachodni]], [[front wschodni (II wojna światowa)|front wschodni]] – pojęcia z I i [[II wojna światowa|II wojny światowej]], określające obszary walk powiązane geograficznie z [[Europa|Europą]]. Front zachodni obejmował walki na zachód od [[Niemcy|Niemiec]] (we [[Francja|Francji]], [[Belgia|Belgii]] i [[Holandia|Holandii]]), zaś wschodni – na wschód od Niemiec ([[Rosja]] (w I wojnie światowej), [[Polska]], [[Bałkany]] (w czasie II wojny światowej) , [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]). Front bałkański – podczas I wojny światowej pod pojęciem frontu wschodniego można rozumieć również [[Bałkany]], choć często stosuje się ten osobny termin. Wyróżniano także front afrykański, front dalekowschodni.

# Tzw. drugi front to podczas II wojny światowej – początkowo hipotetyczne – miejsce prowadzenia walk lądowych z Niemcami w Europie po [[1941]] roku w innym miejscu, niż na froncie wschodnim. Od [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku Niemiec na ZSRR]], to ZSRR dźwigał przeważający ciężar walk, przy jedynie stosunkowo niewielkim zaangażowaniu [[alianci|aliantów]] zachodnich na froncie afrykańskim. Otwarcie drugiego frontu miałoby odciągnąć część sił niemieckich ze wschodu i było postulatem zgłaszanym przez władze radzieckie wobec aliantów zachodnich. [[Winston Churchill]] nalegał, by drugi front otworzyć na Bałkanach (chciał zabezpieczyć państwa Europy Środkowej przed wejściem w obszar wpływów ZSRR), a [[Józef Stalin|Stalin]] – by front został otwarty we Francji. Ostatecznie wygrała koncepcja Stalina i drugi front (front zachodni) utworzono [[6 czerwca]] [[1944]] r. przez [[lądowanie w Normandii]] (zobacz też: [[żelazna kurtyna]]).

# Strona szyku pieszego, samochodów, wozów bojowych w którym żołnierze , samochody, transportery, czołgi zwracają się twarzą, czołem pojazdu, wozu bojowego. [[Plik:Army group Nato.png|thumb|200px|Symbol frontu/grupy armii]]

# Wyższy [[związek operacyjny]] o zmiennej strukturze organizacyjnej składający się z dowództwa, kilku (dwóch lub więcej) [[Armia (związek operacyjny)|armii]] (ogólnowojskowych, pancernych, lotniczych itp.) oraz [[związek operacyjny|związków taktycznych]] i oddziałów rodzajów wojsk i służb niezbędnych do zapewnienia dowodzenia oraz operacyjnego, tyłowego, materiałowego i technicznego zabezpieczenia działań całości jego sił, jak również wsparcia jego związków operacyjnych. Może być wzmacniany związkami operacyjnymi i taktycznymi lub siłami z rezerw naczelnego dowództwa. Front przeznaczony jest do wykonywania zadań operacyjno-strategicznych na [[Teatr działań wojennych|teatrze działań wojennych]], samodzielnym kierunku strategicznym lub jednym-dwóch ważnych kierunkach operacyjnych. Zadania te front wykonuje samodzielnie lub we współdziałaniu z innymi frontami lub w składzie '''grupy frontów'''. Na kierunkach nadmorskich może współdziałać z siłami morskimi. '''[[:Kategoria:Fronty Imperium Rosyjskiego|Fronty rosyjskie]]''' – termin ten po raz pierwszy pojawił się w wojskach carskiej [[Rosja|Rosji]] przed I wojną światową w [[1914]] roku. W celu właściwego dowodzenia wojskami na zachodnim teatrze działań wojennych było utworzone, a z chwilą wybuchu wojny rozwinięte frontowe dowództwo z podporządkowanymi siłami wojsk. Wtedy to podzielono kilka zgromadzonych armii na dwa fronty: jeden naprzeciw wojsk [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] ([[Front Południowo-Zachodni (rosyjski)|Front Południowo-Zachodni]]), a drugi naprzeciw wojsk niemieckich ([[Front Północno-Zachodni (rosyjski)|Front Północno-Zachodni]]). W czasie wojny liczba frontów zwiększyła się do pięciu. Front wtedy był przeznaczony do wykonania głównych zadań strategiczno-obronnych. '''[[Fronty radzieckie]]''' – w czasie wojny domowej w Rosji sowieckiej w l.latach [[1918]]-[[1922]]1918–1922 fronty znalazły dalszy rozwój i doskonalenie. Początkowo były rozwinięte 4 fronty, które były przeznaczone do zadań strategicznych. W miarę rozszerzenia liczby zadań strategicznych liczbę frontów zwiększono do 6-7, w tym dwa fronty w [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej]] – [[Front Zachodni (1941)|Front Zachodni]] i [[Front Południowo-Zachodni (radziecki)|Front Południowo-Zachodni]]. Ponownie pojawiły się w l.latach [[1938]]-[[1940]]1938–1940, zze związku z [[Bitwa nad Chałchin-Goł|walkami na Chałyn-Goł]], [[Agresja ZSRR na Polskę|inwazją ZSRR na Polskę]] i zajęciem [[Besarabia|Besarabii]]. Na szerszą skalę tworzono je podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w wyniku przekształceń okręgów wojskowych. W czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej [[1941]] – [[1945]] początkowo było utworzone 5 frontów. W czasie późniejszym było 10 do 15 frontów w zależności od szerokości strategicznej całego frontu walki z Niemcami i stojących przed frontami zadań. Wykonywały w większości zadania operacyjne i tylko w oddzielnych przypadkach zadania strategiczne. Osiąganie zadań strategicznych było powierzane grupom frontów np. [[operacja Bagration]], [[Bitwa o Berlin|operacja berlińska]]. Ponownie zamierzano je utworzyć podczas inwazji na [[NATO]]. '''[[Fronty polskie]]''' – nazwa używana była również w Polsce – zarówno w latach [[1919]]-[[1920]]1919–1920 (kiedy powstało łącznie 15 frontów, jednak w większości przypadków nazywano tak każdą formację wojskową większą od [[grupa operacyjna|grupy operacyjnej]] (niekiedy nawet mniejszą – [[Front Południowo-Zachodni (II RP)|Front Śląski]], [[Grupa Poleska|Front Poleski]]), choć zdarzały się wyjątki – [[Front Przeciwniemiecki]], [[Front Litewsko-Białoruski]], [[Front Północny (1920)|Front Północny]] i [[Front Środkowy (1920)|Front Środkowy]]), jaki i 1939 roku, kiedy terminu używano zamiennie z '''grupą armii,''' choć w rzeczywistości także nie osiągnęły większych rozmiarów. Termin obecnie nie używany, wyparty przez swojego w krajach zachodniej Europy i USA – [[grupa armii|grupę armii]] lub grupę wojsk (jak np. przez wojska radzieckie i sojusznicze podczas [[Operacja „Dunaj”|operacji Dunaj]]).

[[Kategoria:Fronty|* ]]