Nazaret: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 56086029 autorstwa 195.248.254.250 (dyskusja) Znacznik: Anulowanie edycji |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy |
||
Linia 34:
== Położenie ==
Miasto Nazaret jest położone w [[Dolna Galilea|Dolnej Galilei]], w północnej części [[Izrael]]a, w odległości 25 km od [[Jezioro Tyberiadzkie|Jeziora Tyberiadzkiego]] i 9 km na zachód od [[Góra Tabor|góry Tabor]]. W jego otoczeniu znajduje się miasto [[Nacerat Illit]], miasteczka [[Ar-Rajna
Nazaret jest położone w [[Poddystrykt Jezreel|Poddystrykcie Jezreel]], w [[Dystrykt Północny (Izrael)|Dystrykcie Północnym Izraela]].
== Środowisko naturalne ==
Miasto jest położone na wysokości około 300–350 m [[n.p.m.]] w masywie górskim [[Hare Nacerat]] (wzniesienia wznoszą się na wysokość ponad 400 m n.p.m.). Leży w naturalnej [[niecka|niecce]] na stokach pięciu wzgórz (Nebi Sa’in, Romane, Kufze, Rajme i Szeik). Wzgórza te są pozbawione roślinności i w większości pokryte zabudową mieszkalną. Na południe od miasta teren gwałtownie opada około 200 metrów niżej do intensywnie użytkowanej rolniczo [[Dolina Jezreel|Doliny Jezreel]]. W kierunku tym spływają strumienie Tavor i Mizra, natomiast głębokim [[
=== Klimat ===
Linia 49:
|wielkość=240
|Plik:Annunciation IMG 3080.JPG|Pozostałości archeologiczne w [[Bazylika Zwiastowania Pańskiego w Nazarecie|Bazylice Zwiastowania Pańskiego]] w Nazarecie
|Plik:Nazareth Church Crusaders1.jpg|Fragmenty architektury z okresu [[
|Plik:Meister der Kahriye-Cami-Kirche in Istanbul 001.jpg|Starożytna mozaika ukazująca Nazaret z początku XIV wieku
|Plik:Nazareth the holy land 1842.jpg|Panorama Nazaretu z 1842 r.
Linia 66:
W 637 roku Palestyna została podbita przez Arabów. Następnie [[I wyprawa krzyżowa]] rozpoczęła długą epokę konfliktu chrześcijańsko-muzułmańskiego. W tym czasie wioska Nazaret często przechodziła z rąk do rąk, ponosząc przy tym znaczne straty w ludności. W 1099 roku jeden z rycerzy, [[Tankred (regent Antiochii)|Tankred]], otrzymał tytuł [[księstwo Galilei|księcia Galilei]]. Stolicę swojego księstwa ulokował on w Nazarecie, do którego przeniesiono także [[diecezja|diecezję]] z [[Bet Sze’an|Beisan]] tworząc [[Archidiecezja nazaretańska|archidiecezję nazaretańską]]. W 1187 roku muzułmanie ponownie przejęli panowanie nad Nazaretem, aby w 1229 roku utracić je i ponownie odzyskać w 1263 roku. Sułtan [[Bajbars]] dokonał wówczas zniszczenia wszystkich chrześcijańskich budynków i wygnał z miasteczka całą ludność chrześcijańską. Na ich powrót zezwolił w 1620 roku druzyjski książę [[Fachr ad-Din II]]. Wtedy [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanie]] otrzymali w darze ruiny katedry krzyżowców. W 1730 roku wzniesiono nową świątynię, którą zburzono w 1955 roku i zastąpiono nowoczesną bazyliką pod wezwaniem [[Bazylika Zwiastowania Pańskiego w Nazarecie|Zwiastowania Pańskiego]] (1959 r., według projektu Giovanniego Muzio). W 1799 roku miasto zajęły wojska [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]] podczas jego kampanii syryjskiej. Napoleon odwiedził święte miejsca w mieście. Za rządów [[Ibrahim Pasza|Ibrahima Paszy]] miasto było otwarte dla europejskich pielgrzymów i misjonarzy. Władze tureckie umożliwiały europejskim przedsiębiorcom inwestowanie pieniędzy w Nazarecie, dzięki czemu miasto mogło się rozwijać. Podczas rozruchów 1860 roku [[Beduini|beduiński]] przywódca Aghil Agha zapewnił bezpieczeństwo chrześcijańskiej społeczności w mieście. W 1864 roku Ormianin Kaloost Varstan założył pierwszy szpital misyjny w Nazarecie. Ten tzw. „szpital na górce” był sponsorowany przez stowarzyszenie misyjne z [[Edynburg]]a. Sułtan zezwolił także na otworzenie chrześcijańskiego sierocińca. W rezultacie pod koniec XIX wieku Nazaret było miastem o silnej społeczności chrześcijańskiej, z wieloma nowo wzniesionymi obiektami sakralnymi<ref>{{cytuj książkę | autor = Michael Dumper | autor2 = Bruce E. Stanley | autor3 = Janet L. Abu-Lughod | tytuł = Cities of the Middle East and North Africa: a historical encyclopedia | url = http://books.google.ca/books?id=3SapTk5iGDkC&pg=PA274&dq=%22arab+capital+of+israel%22#v=onepage&q=%22arab%20capital%20of%20israel%22&f=false | wydawca = ABC-CLIO | miejsce = | data = | rok = 2006 | strony = 273-274 | isbn = 9781576079195 | język = en | data dostępu = 2012-11-16}}</ref>.
W wyniku [[I wojna światowa|I wojny światowej]] miasto Nazaret wraz z całą Palestyną przeszło pod [[Palestyna pod panowaniem Brytyjczyków|panowanie brytyjskie]]. Władze [[Palestyna (mandat)|Brytyjskiego Mandatu Palestyny]] umożliwiały rozwój społeczności chrześcijańskiej w mieście. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w Nazarecie mieściła się szkoła ochotniczek [[Pomocnicza Służba Kobiet|Pomocniczej Służby Kobiet]] związanej z armią polską generała [[Władysław Anders|Władysława Andersa]]. Wraz z końcem wojny nasilił się [[konflikt izraelsko-arabski]]. Przyjęta 29 listopada 1947 roku [[Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181]] w sprawie podziału Palestyny zakładała, że Nazaret będzie znajdować się w arabskim państwie<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= |imię= |autor link= |tytuł= A Survey of Palestine: Prepared in December, 1945 and January, 1946 for the Information of the Anglo-American Committee of Inquiry|wydawca= Institute for Palestine Studies|miejsce= |rok= 1991|strony= 12-13|isbn= 0887282113}}</ref>. Na początku [[I wojna izraelsko-arabska|I wojny izraelsko-arabskiej]] w maju 1948 roku oddziały [[Arabska Armia Wyzwoleńcza|Arabskiej Armii Wyzwoleńczej]] dowodzone przez [[Fauzi al-Kawukdżi|Fauziego al-Kawukdżiego]] przegrupowały się do Nazaretu. Atakowały stąd żydowskie linie komunikacyjne. Podczas [[operacja Dekel|operacji „Dekel”]] w dniu 16 lipca 1948 roku Nazaret został zajęty przez wojska izraelskie. Arabowie poddali miasto nie stawiając właściwie żadnego oporu. W przeciwieństwie do innych miast izraelskie dowództwo nie przeprowadziło tutaj akcji wysiedlania ludności arabskiej, dzięki czemu Nazaret jest nadal zamieszkały przez Arabów.
W 1957 roku władze izraelskie podjęły decyzję o założeniu na wschód od Nazaretu nowego miasta Nacerat Illit (Nazaret Górne). Miało ono służyć Żydom jako przeciwwaga dla społeczności arabskiej Nazaretu. Planowano, że żydowskie miasto Nacerat Illit stanie się nową stolicą dystryktu i siedzibą wszystkich władz administracyjnych. Jego ustanowieniu towarzyszyły konfiskaty ziemi, co powodowało wzrost niezadowolenia wśród mieszkańców miasta. Doprowadziło to do wybuchu w maju 1958 roku fali arabskich protestów, w trakcie których rannych zostało 30 osób. Policja aresztowała wielu uczestników demonstracji. Ostatecznie postanowiono pozostawić władze administracyjne w Nazarecie, jednak odpłynięcie ludności żydowskiej i ich kapitału do Nacerat Illit spowodowało długotrwałe załamanie gospodarki w arabskim mieście. Dopiero w 1995 roku władze izraelskie zmieniły swoje podejście do tego miasta. Przyjęty wówczas plan „Nazaret 2000” stworzył nową infrastrukturę umożliwiającą rozwój ruchu turystycznego, a w związku z tym dającą nowe miejsca pracy<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.nazarethinfo.org/show_item.asp?levelId=63430 | tytuł = The History of Nazareth | data dostępu = 2012-11-19 | autor = | opublikowany = | praca = Nazareth Cultural & Tourism Association | data = | język = en}}</ref>. Podczas [[II wojna libańska|II wojny libańskiej]] w 2006 roku miasto ucierpiało od ostrzału rakietowego prowadzonego przez organizację terrorystyczną [[Hezbollah]] z terytorium [[Liban]]u. Między innymi w dniu 19 lipca na miasto spadło wiele rakiet, zabijając 2 osoby i raniąc 50 osób. Natomiast 28 lipca w rejonie miasta spadło 5 rakiet ''Khaibir-1'' lub ''Fajr-5'', powodując lokalne pożary<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.theisraelproject.org/site/c.hsJPK0PIJpH/b.1986691/k.52DC/HezbollahIsraeli_Conflict_Press_Kit.htm| tytuł = Background Information on Cities Affected by Rocket Attacks| data dostępu = 2008-02-17 | praca = The Israel Project| język = en|archiwum=http://archive.is/9OTj|zarchiwizowano=2012-09-12}}</ref>.
Linia 74:
== Demografia ==
Zgodnie z danymi [[Centralne Biuro Statystyki Izraela|Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych]] w 2011 roku w mieście żyło 73,6 tys. mieszkańców, w tym 69,5% [[Arabowie|Arabów]] [[muzułmanin|muzułmanów]], 30,5% Arabów [[Chrześcijaństwo|chrześcijan]]. Mniej niż 0,1% stanowią [[Druzowie]]. Wskaźnik wzrostu populacji wyniósł w 2011 roku 0,9%. W roku tym urodziło się 1400 dzieci, a zmarły 241 osoby (odnotowano 5 zgonów niemowląt). Według danych za 2010 rok liczba pracowników wynosiła 23853, a liczba osób pracujących na własny rachunek wynosiła 2401. Średnie miesięczne wynagrodzenie w 2010 roku wynosiło 5034 [[
<center>
Linia 215:
== Transport ==
[[Plik:Bus0282.jpg|thumb|Komunikacja miejska Nazaretu]]
Miasto jest ważnym węzłem transportowym Dolnej Galilei. Wzdłuż wschodniej granicy miasta przebiega [[droga ekspresowa 75 (Izrael)|droga ekspresowa nr 75]], która w południowej części miasta krzyżuje się z [[droga ekspresowa 60 (Izrael)|drogą ekspresową nr 60]], a w północnej części krzyżuje się z [[droga nr 700 (Izrael)|drogami nr 700]] i [[droga nr 754 (Izrael)|nr 754]]. Jadąc drogą ekspresową nr 75 na zachód, jedzie się wzdłuż masywu górskiego Hare Nacerat i dojeżdża do miejscowości Jafa an-Naserije i miasta Migdal ha-Emek. Droga ekspresowa nr 60 zjeżdża do Doliny Jezreel do miasta [[Afula]]. U podnóża masywu górskiego Hare Nacerat odchodzi od niej lokalna droga prowadząca na wschód do miejscowości Iksal. Natomiast droga nr 60 prowadzi dalej na południe do moszawu Tel Adaszim i kibucu Mizra, przy których krzyżuje się z [[droga ekspresowa 73 (Izrael)|drogą ekspresową nr 73]]. Po stronie wschodniej Nazaret jest połączone w jedną aglomerację miejską z sąsiednim miastem Nacerat Illit. Oba miasta łączą liczne miejskie drogi. W kierunku północno-wschodnim odchodzi z miasta droga nr 754, którą można dojechać do miejscowości
W 2011 roku w Nazarecie były zarejestrowane 24 263 pojazdy silnikowe, w tym 18206 samochodów osobowych (średnia wieku samochodów prywatnych wynosiła 9 lat). W roku tym w mieście doszło do 104 wypadków<ref name=statystyka />.
=== Transport kolejowy ===
Izraelski rząd przyjął plan budowy linii kolejowej [[
=== Transport lotniczy ===
| |||