Palestyna w Imperium Osmańskim: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawa linków wewn., dr. techniczne przy użyciu AWB |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy |
||
Linia 21:
Miasto [[Tyberiada]] zostało odbudowane. Zasadzono tam [[morwa|drzewa morwowe]] dla hodowli [[Jedwabniki|jedwabnika]] i założono [[przędzalnia|przędzalnie]] [[jedwab]]iu. Planowano uczynić z Tyberiady miasto fabryczne, które mogłoby współzawodniczyć z [[Wenecja|Wenecją]], jednakże plany te upadły.
W latach
Około
W [[1759]] roku wielkie [[trzęsienie ziemi]] zniszczyło [[Safed]] zabijając 2 tys. ludzi, w tym 190 [[Żydzi|Żydów]].
=== Francuska kampania syryjska ===
[[Plik:Antoine-Jean Gros - Bonaparte visitant les pestiférés de Jaffa.jpg|thumb|200px|right|[[Napoleon Bonaparte]] w [[Jafa|
Podczas [[Wyprawa Napoleona do Egiptu|wyprawy Napoleona do Egiptu]] w
[[Napoleon Bonaparte]] uprzedził działania [[Imperium Osmańskie|Turków]], wezwał [[Żydzi|Żydów]] z [[Afryka|Afryki]] i [[Azja|Azji]], by podjęli przy jego wsparciu dzieło odbudowy [[Jerozolima|Jerozolimy]] i w styczniu [[1799]] roku przeprowadził wyprzedzające uderzenie na [[Syria|Syrię]] i [[Palestyna|Palestynę]].
[[Francuzi]] zdobyli [[Gaza (Palestyna)|Gazę]] oraz [[Jafa|
=== Początek osadnictwa żydowskiego ===
[[Plik:Second aliyah Pioneers in Migdal 1912 in kuffiyeh.jpg|200px|thumb|Pierwsza Alija]]
W [[1841]] roku [[Żydzi]] zakupili w [[Palestyna|Palestynie]] pierwszy gaj pomarańczowy. Uczyniono to za pieniądze [[Brytyjczycy|brytyjskiego]] finansisty
W [[1870]] roku [[Żydzi]] z [[Francja|francuskiej]] organizacji [[Alliance Israélite Universelle]] wykupili w [[Palestyna|Palestynie]] mały obszar ziemi (nazwany ''Mikwat Israel''), na którym założyli szkołę rolniczą. Do tego miejsca przybywali [[Żydzi]] z Europy Środkowej i Wschodniej, zwłaszcza z terenów [[Rosja|Rosji]].
W [[1879]] roku organizacja [[Alliance Israélite Universelle]] wykupiła mały obszar ziemi w pobliżu [[Jafa|
W latach [[1881]]-[[1903]] do [[Palestyna|Palestyny]] napłynęła pierwsza fala [[Żydzi|żydowskich]] [[Migracja ludności|emigrantów]]. Była to tzw. [[Pierwsza alija|Pierwsza Alija]]. Szacuje się, że w tym okresie osiedliło się w [[Palestyna|Palestynie]] ok. 25 tys. Żydów.
Linia 47:
W latach [[1904]]-[[1913]] podczas [[Druga alija|Drugiej Aliji]] do [[Palestyna|Palestyny]] przybyło ok. 40 tys. Żydów.
W
{{osobny artykuł|Osadnictwo żydowskie w Palestynie}}
Linia 53:
=== I wojna światowa ===
[[Plik:MapSinaiWWI.jpg|thumb|210px|Mapa Centralnego i Północnego Synaju z 1917 r.]]
Gdy w [[Europa|Europie]] rozpoczęła się [[I wojna światowa]] ([[1914]]-[[1918]]) naczelny wódz wojsk [[Imperium Osmańskie|tureckich]] w [[Syria|Syrii]], Djemel Pasza, rozpoczął prześladowania [[Żydzi|Żydów]] w [[Palestyna|Palestynie]]. Między innymi nakazał ich ewakuację z [[Jafa|
W [[1915]] roku w [[Palestyna|Palestynie]] powstała [[Żydzi|żydowska]] organizacja [[Szpiegostwo|szpiegowska]] ''NIL'' (''Netzah Israel Lo Yeshaker'') działająca przeciwko [[Turcja|Turcji]] na rzecz [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Założycielami byli Avshalom Feinberg i Aaron Aaronson. W [[1917]] roku [[Turcy]] częściowo rozbili organizację, aresztując i zabijając wielu jej członków.
Linia 63:
W pierwszej połowie [[1916]] [[Brytyjczycy]] rozszerzyli swoje pozycje obronne na [[Synaj (półwysep)|Synaj]] i odrzucili wszystkie ataki tureckie (główna bitwa pod Ruamani – [[3 sierpnia]] [[1916]]). Następnie armia brytyjska osiągnęła [[El Arish]]. [[8 stycznia|8]]-[[9 stycznia]] [[1917]] w wyniku bitwy pod Magruntein oddziały tureckie zostały całkowicie wyparte z Synaju. Tym sposobem Anglicy mogli teraz swobodnie wkroczyć do [[Palestyna|Palestyny]]. Po dwóch nieudanych atakach na [[Gaza (Palestyna)|Gazę]] ([[26 marca]] i [[17 kwietnia|17]]-[[19 kwietnia]] [[1917]]), nowy dowódca wojsk brytyjskich w Palestynie, gen. Allenby, otrzymał rozkaz zdobycia [[Jerozolima|Jerozolimy]].
Po reorganizacji struktury dowodzenia Allenby’emu udało się wreszcie zdobyć [[Gaza (Palestyna)|Gazę]] (31 października 1917) i zmusić Turków do odwrotu. Pomimo rozpaczliwej obrony tureckiej, którą tworzył [[Niemcy|niemiecki]] gen. von Falkenhayn, Anglicy zdobyli [[Jerozolima|Jerozolimę]] [[9 grudnia]] [[1917]] r. Dalsze postępy Brytyjczyków zostały zahamowane, bowiem z armii wydzielono duże siły wysłane na front zachodni. Ale we wrześniu [[1918]] Allenby przeprowadził kolejną ofensywę. Atakowi temu miała się przeciwstawić silna obrona utworzona na linii sięgającej od [[Jafa|
== Zobacz też ==
|