Żelbet: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne
Linia 1:
{{wikisłownik|żelbet}}
[[Plik:Reinforced concrete1.jpg|thumb|300px|Przekrój przez żelbet – widoczny pręt zbrojeniowy (stalowy) w otaczającym betonie]]
'''Żelbet''' (żelazobeton) – [[materiał kompozytowy|kompozyt strukturalny]] składający się z [[beton]]u wzmocnionego [[zbrojenie]]m lub jednym elementem stalowym zwanym wkładką stalową{{r|kom-str}}. Żelbet formuje się w elementy konstrukcyjne lub całe obiekty monolityczne za pomocą form drewnianych ([[szalowanie]]), stalowych lub plastikowych, najczęściej jednak deskowań systemowych. Nazywany jest czasem wynalazkiem XIX wieku{{r|mur}}.
 
Tak wykonane połączenie tych dwóch materiałów jest powszechnie stosowane w [[budownictwo|budownictwie]].
 
Beton jest materiałem przenoszącym [[naprężenie|naprężenia]] ściskające, jednak jego wytrzymałość na rozciąganie jest bardzo mała (około 10-krotnie mniejsza niż na ściskanie). Stal w elemencie żelbetowym przenosi głównie naprężenia rozciągające, choć często stosuje się zbrojenie ściskane. Połączenie stali i betonu pozwala budować konstrukcje różnego typu. Do zbrojenia stosuje się wkładki w postaci [[pręt (wyrób hutniczy)|prętów]], [[lina|lin]], [[struna sprężająca|strun]], [[Kabel sprężający|kabli]] i siatek. Można spotkać także konstrukcje ze „sztywnym zbrojeniem”, tzn. takie, w których elementy stalowe o dużych przekrojach (np. [[dwuteownik]]i, [[ceownik]]i) są wykorzystane jako rdzeń, np. w [[słup]]ie żelbetowym. Najpowszechniejsze jest jednak zbrojenie z wkładek ze stalowych żebrowanych prętów zbrojeniowych.
 
Właściwa współpraca betonu i stali w konstrukcji możliwa jest dzięki przyczepności betonu do stali (w celu jej zwiększenia stosuje się pręty żebrowane) oraz zbliżonej [[rozszerzalność cieplna|rozszerzalności termicznej]] obu materiałów.