Kazimierz Pułaski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
kat. |
rozbudowa, źródła/przypisy |
||
Linia 43:
W różnych opracowaniach podawane są różne daty i miejsce urodzenia. W 1911 [[Kazimierz Ferdynand Pułaski]] – historyk i prawnuk [[Antoni Pułaski|Antoniego Pułaskiego]], brata Kazimierza, podał datę urodzenia Kazimierza Pułaskiego 4 marca 1747 i miejsce: [[Warka]] – [[Winiary (Warka)|Winiary]]{{r|KFP}}. Data ta i miejsce urodzenia Warka – zostały powtórzone przez [[Władysław Konopczyński|Władysława Konopczyńskiego]] w biografii z 1931{{r|WK}}. [[Polski Słownik Biograficzny]] podał datę 4 marca 1746{{r|PSB}}. Wg odnalezionego w latach 80. XX w. zapisu metrykalnego w księdze chrztu [[Bazylika Świętego Krzyża w Warszawie|kościoła Świętego Krzyża w Warszawie]] data i miejsce urodzenia to 6 marca 1745, Warszawa{{r|metryka|JP07|JP08|TP87}}. [[Muzeum Kazimierza Pułaskiego w Warce]] w biogramie swojego patrona z roku 2015 podaje „4 lub 6 marca 1745”{{r|ur}}.
W [[Warka|Warce]] w dworku w [[Winiary (Warka)|Winiarach]] spędził dzieciństwo. Uczył się w szkole parafialnej w Warce, a następnie w [[konwikt Teatynów w Warszawie|szkole księży teatynów w Warszawie]]{{r|War39}}. W 1762 został paziem [[Kurlandia|księcia kurlandzkiego]] [[Karol Krystian Wettyn|Karola Krystiana Wettyna]]. W [[Jełgawa|Mitawie]] przeżył wyrzucenie księcia ze swojej stolicy przez wojska rosyjskie (1763). Po powrocie do domu otrzymał od ojca królewską wieś [[Zezulińce]] na Podolu i odtąd używał tytułu [[starosta|starosty zezulinieckiego]]{{r|PSB}}. W 1764 podpisał elekcję [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]].
=== Konfederacja barska ===
{{Osobny artykuł|Konfederacja barska}}
Wtajemniczony w przygotowania do [[konfederacja barska|konfederacji barskiej]], zbroił oddziały na [[Podole|Podolu]] i [[Wołyń|Wołyniu]]. 29 lutego 1768 podpisał [[s:Akt założenia konfederacji barskiej|akt założenia konfederacji barskiej]].
W latach 1768-1772 był jednym z dowódców [[Konfederacja barska|konfederacji barskiej]], został marszałkiem ziemi łomżyńskiej. Przez 2 tygodnie w 1768 bronił się w [[Klasztor karmelitów bosych w Berdyczowie|warownym klasztorze]] w [[Berdyczów|Berdyczowie]] przed atakami armii rosyjskiej. Skapitulował, został wypuszczony po przyrzeczeniu porzucenia konfederacji. Już niedługo jednak ogłosił, że został do tego zmuszony siłą i będzie walczyć do ostatniej kropli krwi. Dowodził z Józefem Pułaskim [[Bitwa pod Orzechowem|w bitwie pod Orzechowem]] stoczonej 3 listopada 1768 roku przeciw armii rosyjskiej pod dowództwem Aleksandra Suworowa.
Linia 57 ⟶ 56:
6 kwietnia 1769 na polach między [[Miejsce Piastowe|Miejscem (dziś: Miejscem Piastowym)]] a [[Rogi (województwo podkarpackie)|Rogami]], koło [[Krosno|Krosna]], miała miejsce bitwa konfederatów barskich z [[Rosjanie|Rosjanami]], w której Pułaski został ranny. Wkrótce przebił się ze swoim oddziałem na Litwę i Ruś, wzniecając tam powstanie antyrosyjskie. Wsławił się między innymi brawurową obroną [[Jasna Góra|Jasnej Góry]] przed wojskami rosyjskimi gen. [[Iwan Drewicz|Iwana Drewicza]] i królewskimi (od 31 grudnia 1770 do 14 stycznia 1771).
Mniej szczęśliwe były wystąpienia Pułaskiego w polityce: ulegając wpływom [[Teodor Wessel|Wessla]] i jego otoczenia, podjął się na rozkaz [[Rada Generalna Stanów Skonfederowanych Konfederacji Barskiej|Generalności]] zorganizowania porwania króla, [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] 3 listopada 1771. Przywódcy konfederacji chcieli w ten sposób urzeczywistnić ogłoszone bezkrólewie. Z projektem porwania króla zgłosił się do Pułaskiego w lipcu konfederat litewski [[Stanisław Strawiński]]. W październiku u [[Franciszka z Krasińskich|Franciszki Krasińskiej]] na Śląsku spotkał się z [[Józef Zaremba (generał)|Józefem Zarembą]],
=== Na emigracji ===
{{Osobny artykuł|Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych}}
Po upadku konfederacji w 1772, zaocznie skazany w sierpniu 1773 r. na śmierć za próbę królobójstwa, musiał emigrować z Polski{{r|PSB}}. Władze żadnego kraju europejskiego nie chciały go jednak przyjąć.
„Hrabia Pułaski z Polski, oficer znany w całej Europie z odwagi i walki o wolność swojego kraju z przeważającymi siłami Rosji, Austrii i Prus, może być bardzo użyteczny w naszej służbie” – [[Benjamin Franklin]] do pierwszego prezydenta Stanów Zjednoczonych [[George Washington|Jerzego Washingtona]] Paryż 29 maja 1777{{r|WM}}▼
▲
▲Po upadku konfederacji w 1772, zaocznie skazany na śmierć za próbę królobójstwa, musiał emigrować z Polski. Władze żadnego kraju europejskiego nie chciały go jednak przyjąć. Najpierw udał się do [[Turcja|Turcji]], skąd jednak po interwencji dyplomatycznej go wydalono, a następnie nielegalnie przebywał we [[Francja|Francji]], skąd wyjechał na zaproszenie generała [[Marie Joseph de La Fayette|Lafayette’a]] do powstających właśnie [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych Ameryki]].
W latach 1777-1779 walczył w szeregach armii [[George Washington|Jerzego Waszyngtona]] w [[Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|wojnie o niepodległość]] Stanów Zjednoczonych, będąc w randze [[Generał|generała brygady]] [[Armia Kontynentalna|Armii Kontynentalnej]]. 11 września 1777 w [[bitwie pod Brandywine]] dzięki swojej odwadze uratował życie Jerzego Waszyngtona, za co ten 15 września 1777 roku promował Pułaskiego na stopień generała brygady amerykańskiej kawalerii. W 1778 [[Legion Pułaskiego|utworzył legion]] kawalerii, na którego czele odniósł zwycięstwo nad Anglikami w bitwie pod [[Charleston (Karolina Południowa)|Charleston]] (10 maja 1779).
Linia 75 ⟶ 72:
Na wieść o śmierci Pułaskiego generał Jerzy Waszyngton (stacjonujący wówczas ze sztabem w swojej głównej kwaterze w Moore House, w [[West Point]]) zadecydował, aby w dniu, w którym przyszła ta wiadomość (17 listopada 1779 r.), hasłem w wojsku stał się „Pułaski”, a odzewem „Polska”{{r|MH31}}.
== Charakterystyka ==
[[Charles François Dumouriez]], jeden z dowódców konfederacji barskiej, tak go scharakteryzował:
{{CytatD|''Młodzieniec popędliwy, dumny, bardziej jeszcze dumny niż ambitny, bardzo przywiązany do księcia kurlandzkiego, wielki wróg rodziny Potockich, nadzwyczaj dzielny i dość szczery w postępowaniu.''|{{r|PSB}}}}
Zaś [[Jędrzej Kitowicz]] opisał go po latach :
{{CytatD|''Był statury niskiej, chuderlawy, szczupły w sobie, mowy prędkiej i chodu takiego. Był wielce wstrzemięźliwy tak od pijaństwa jak od kobiet. Zabawy jego najmilsze były w czasie od nieprzyjaciela wolnym ćwiczyć się w strzelaniu z ręcznej broni, pasować się z kim tęgim, na koniu różnych sztuk dokazywać, a w karty grać po całych nocach. Nic go bardziej nie bawiło jak utarczki z Moskalami.''|{{r|PSB}}}}
== Badania pośmiertne==
Linia 147 ⟶ 151:
* <ref name="TP87">''Faktyczny rok urodzenia Kazimierza Pułaskiego'', [[Tygodnik Powszechny]], 1 lutego 1987, nr 5, s. 5.</ref>
* <ref name="govtrack">[http://www.govtrack.us/congress/billtext.xpd?bill=hj110-39 „H. J. Res. 39: Proclaiming Casimir Pulaski be an honorary citizen of the United States posthumously”].</ref>
* <ref name="PSB">
* <ref name="Gim30">{{cytuj stronę|url=http://www.gimnazjum30.edu.pl/z-zycia-szkoly/historia-szkoly|tytuł=Historia szkoły (Gimnazjum 30)|autor=|data dostępu=|opublikowany=|język=}}</ref>
* <ref name="park">{{cytuj stronę|url=http://www.muzeumpulaski.pl/muzeum/park|tytuł=Park w Warce-Winiarach przy Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego|data dostępu=2017-02-23|autor=|opublikowany=Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce}}</ref>
| |||