Ideologia języka standardowego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Poprawność językowa: drobne redakcyjne
Linia 11:
 
===Poprawność językowa===
Istotną konsekwencją [[standaryzacja językowa|standaryzacji językowej]] jest wykształcenie się i ugruntowanie w społeczeństwie idei [[poprawność językowa|poprawności językowej]]. W kulturach języka standardowego panuje powszechne, zwykle niekwestionowane przekonanie, że pewne formy językowe są z gruntu poprawne, a inne – [[błąd językowy|błędne]]. Ten obiegowy pogląd wyznawany jest przez znakomitą większość społeczeństwa, w tym również przez ludzi wykształconych. Osoby kultywujące ideę poprawności językowej z reguły nie są świadome jej motywacji ideologicznej – uznają ją zwykle za zdroworozsądkową koncepcję, znajdującą oparcie w faktach [[językoznawstwo|lingwistycznych]]. Językoznawcy stoją jednak na stanowisku, że kwestia dopuszczalności normatywnej różnych form ma charakter czysto arbitralny i nie jestznajduje umotywowanaoparcia w formalnym kształtemkształcie tych jednostek mownych. James Milroy zaznacza, że rzekome argumenty ku wyższości lingwistycznej elementów języka standardowego są w rzeczywistości dorabiane metodą post hoc, twierdząc, że sposób postrzegania różnych form językowych jest właściwie uzależniony od czynników społecznych{{odn|Milroy|2001|s=535–539}}. Dla kultur języka standardowego charakterystyczne jest również niezauważanie umownego charakteru [[ortografia|norm ortograficznych]] i przeświadczenie, że ich postać jest uwarunkowana rozstrzygnięciami lingwistycznymi{{odn|Milroy|2007|s=134–135}}.
 
Chorwacki językoznawca [[Mate Kapović]] określa [[preskryptywizm (językoznawstwo)|preskryptywizm]] jako negatywne następstwo preskrypcji (kodyfikacji normatywnej), uznając ideologię języka standardowego za jego element konstytutywny. Definiuje on preskryptywizm jako praktykę, w której preskrypcję – polegającą na arbitralnym wyborze jednostek językowych i ich kodyfikacji dla celów praktycznych – usiłuje się przedstawić jako czynność naukową, próbując udowodnić wyższość sankcjonowanych elementów za pomocą argumentów lingwistycznych{{odn|Kapović|2013|s=391–400}}.