Gheorghe Manu: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Odznaczeni Orderem Cnoty Wojskowej" za pomocą HotCat |
Emptywords (dyskusja | edycje) WP:SK, zbędne powtórzenie |
||
Linia 21:
== Życiorys ==
=== Edukacja i kariera wojskowa ===
Urodził się w starej rodzinie bojarskiej - jego ojciec, Ion Manu, był [[kajmakam]]em [[Muntenia|Muntenii]], a matka Ana pochodziła z potężnego rodu [[Ghica]]<ref name="Stelian Neagoe 2007">Stelian Neagoe, ''Oameni politici români. Enciclopedie.'', Editura Machiavelli, Bucureşti 2007, s. 439-441</ref>. Początkowo zdobywał wykształcenie w kraju, po czym w wieku 14 lat wyjechał do [[Królestwo Prus|Prus]] by podjąć studia w szkole kadetów w [[Poczdam]]ie. Ukończywszy naukę w 1853 roku za zgodą rządu rumuńskiego wstąpił do armii pruskiej w stopniu [[podporucznik]]a by kontynuować specjalizację w [[1 Pułk Artylerii Polowej Gwardii Cesarstwa Niemieckiego|1 Pułku Artylerii Polowej Gwardii]] w [[Berlin]]ie<ref>Ibidem, s. 439-441</ref>. We wrześniu 1858 roku wrócił do kraju, gdzie powierzono mu za zadanie reorganizację rumuńskiej [[artyleria|artylerii]]. Równolegle rozpoczął karierę wykładowcy w Szkole Wojskowej w Bukareszcie. Jego służba wojskowa charakteryzowała się licznymi przerwami, ze względu na zaangażowanie w życie polityczne. Po raz pierwszy zrezygnował ze służby czynnej w 1869 roku będąc w stopniu [[pułkownik]]a. W związku z wybuchem
▲Urodził się w starej rodzinie bojarskiej - jego ojciec, Ion Manu, był [[kajmakam]]em [[Muntenia|Muntenii]], a matka Ana pochodziła z potężnego rodu [[Ghica]]<ref name="Stelian Neagoe 2007">Stelian Neagoe, ''Oameni politici români. Enciclopedie.'', Editura Machiavelli, Bucureşti 2007, s. 439-441</ref>. Początkowo zdobywał wykształcenie w kraju, po czym w wieku 14 lat wyjechał do [[Królestwo Prus|Prus]] by podjąć studia w szkole kadetów w [[Poczdam]]ie. Ukończywszy naukę w 1853 roku za zgodą rządu rumuńskiego wstąpił do armii pruskiej w stopniu [[podporucznik]]a by kontynuować specjalizację w [[1 Pułk Artylerii Polowej Gwardii Cesarstwa Niemieckiego|1 Pułku Artylerii Polowej Gwardii]] w [[Berlin]]ie<ref>Ibidem, s. 439-441</ref>. We wrześniu 1858 roku wrócił do kraju, gdzie powierzono mu za zadanie reorganizację rumuńskiej [[artyleria|artylerii]]. Równolegle rozpoczął karierę wykładowcy w Szkole Wojskowej w Bukareszcie. Jego służba wojskowa charakteryzowała się licznymi przerwami, ze względu na zaangażowanie w życie polityczne. Po raz pierwszy zrezygnował ze służby czynnej w 1869 roku będąc w stopniu [[pułkownik]]a. W związku z wybuchem wojny [[wojna rosyjsko-turecka (1877-1878)|wojny rosyjsko-tureckiej (1877-1878)]] - określanej w [[historiografia|historiografii]] rumuńskiej jako wojna o niepodległość - ponownie wstąpił w szeregi armii w marcu 1877 roku. Zaledwie miesiąc później, w dniu 24 kwietnia 1877 roku, został mianowany przez króla [[Karol I Hohenzollern-Sigmaringen|Karola I]] [[generał brygady|generałem brygady]]<ref name="Petre Dan 2004">Petre Dan, ''Preşedinţii Adunării Deputaţilor şi Senatului României 1862-2004'', Editura Meronia, Bucureşti 2004, s. 162</ref>.
W czasie działań wojennych na terytorium obecnej [[Bułgaria|Bułgarii]] dowodził 4 Dywizją Piechoty w walkach pod [[Nikopol (Bułgaria)|Nikopolem]], a następnie jako dowódca artylerii armii rumuńskiej uczestniczył [[Bitwa pod Plewną|w oblężeniu Plewna]] (lipiec - grudzień 1877) i okupacji [[Widyń|Widynia]] (luty 1878). Za zasługi na polu bitwy został pierwszym rumuńskim oficerem odznaczonym medalem [[Virtutea militară]], nadanym mu przez króla [[Karol I Hohenzollern-Sigmaringen|Karola I]] w dniu 10 maja 1878 roku<ref name="Ibidem, s. 162">Ibidem, s. 162</ref>.
Linia 31 ⟶ 29:
=== Kariera polityczna ===
Już w latach 60. udzielał się w grupie młodych konserwatystów "Juna dreaptă" (Młoda Prawica), a następnie w kręgach zbliżonych do dziennika "Timpul" ("Czas"), którego członkowie weszli do utworzonej oficjalnie w 1880 roku [[Partia Konserwatywna (Rumunia, 1880-1918)|Partii Konserwatywnej]]. Po swoim pierwszym rozbracie z armią, jeszcze w stopniu [[pułkownik]]a, mianowany został na stanowisko ministra wojny w trzech następujących po sobie rządach konserwatystów: [[Dimitrie Ghica]] (14 czerwca 1869 - 27 stycznia 1870), [[Alexandru Golescu]] (2 luty - 18 kwietnia 1870) i [[Manolache Costache Epureanu]] (20 kwietnia - 14 grudnia 1870)<ref name="Petre Dan 2004"/>. W 1870 roku po raz pierwszy uzyskał mandat poselski do [[Izba Deputowanych (Rumunia)|Izby Deputowanych]]. Następnie, w październiku 1874 roku, wybrany został na burmistrza [[Bukareszt]]u, z którego to stanowiska zrezygnował w marcu 1877 roku w związku z wybuchem wojny i podjęciem czynnej służby wojskowej. Po zakończeniu działań militarnych ponownie aktywnie zaangażował się w życie polityczne.
Linia 39 ⟶ 36:
=== Ocena działalności ===
Współcześni mu krytycy zbliżeni do kręgów konserwatywnych (Gh. Panu) zarzucali mu przenoszenie militarnego stylu sprawowania władzy do polityki, w której dominującą rolę przykładał do dyscypliny i procedur<ref>Ibidem, s. 161</ref>. Uchodził za osobę kapryśną zarówno w wojsku, jak i w polityce, co argumentowano ciągłymi zmianami służby wojskowej na cywilną i odwrotnie. Wtykano mu także brak odpowiedniej elastyczności i szerszego spojrzenia oraz prowadzące do osłabienia [[Partia Konserwatywna (Rumunia, 1880-1918)|Partii Konserwatywnej]] konflikty z czołowymi postaciami nurtu konserwatywnego - [[Take Ionescu]] i [[Petre P. Carp]]em<ref>Stelian Neagoe, ''Oameni politici români. Enciclopedie.'', Editura Machiavelli, Bucureşti 2007, s. 442</ref>. Na tym tle doszło zresztą do jego rezygnacji z działalności w [[Partia Konserwatywna (Rumunia, 1880-1918)|Partii Konserwatywnej]] w 1907 roku (stał się posłem niezależnym), będącej sprzeciwem wobec zjednoczenia partii z grupą "Junimea" pod przewodnictwem [[Petre P. Carp|P.P. Carpa]]<ref>Ibidem, s. 441</ref>. Doceniany jest natomiast jego wkład w rozwój rumuńskiej artylerii oraz rola jaką odegrał podczas [[wojna rosyjsko-turecka (1877-1878)|wojny rosyjsko-tureckiej (1877-1878)]].
Linia 46 ⟶ 42:
== Bibliografia ==
* Stelian Neagoe, ''Oameni politici români. Enciclopedie.'', Editura Machiavelli, Bucureşti 2007, {{ISBN|973-99321-7-7}}.
* Petre Dan, ''Preşedinţii Adunării Deputaţilor şi Senatului României 1862-2004'', Editura Meronia, Bucureşti 2004, {{ISBN|973-8200-70-9}}.
|