Gustaw Holoubek: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
dr red., dr techn. |
||
Linia 11:
|współmałżonek = [[Magdalena Zawadzka]]<br /><small>(1973–2008)</small>
|lata aktywności = 1947–2008
|zespół artystyczny = [[Teatry w Krakowie|Teatry Dramatyczne w Krakowie]]<br />(1947–1949)<br />[[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatr Śląski w Katowicach]]<br />(1949–1957)<br />[[Teatr Polski w Warszawie]]<br />(1958–1959, 1982–1989)<br />[[Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy|Teatr Dramatyczny w Warszawie]]<br />(1959–1963, 1969–1982)<br />[[Teatr Narodowy (Warszawa)|Teatr Narodowy w Warszawie]]<br />(1963–1968)<br />[[Teatr Ateneum w Warszawie]]<br />(1968–1969, 1989–2008)
|nagrody =
|odznaczenia = {{order|OOB}} {{order|OOP|KW}} {{order|OOP|KKG}} {{order|OOP|KK}} {{order|OSP|1}} {{order|OSP|2}} {{order|MPL10}} {{order|MPL30}} {{order|MKEN}} {{order|GA|Z}} {{order|MPM}} {{order|O1000PP}}
Linia 29:
== Życiorys ==
=== Młodość i wykształcenie ===
Był jedynym dzieckiem [[Czesi|Czecha]] Gustawa, który osiedlił się w [[Polska|Polsce]] po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]], żeniąc się z owdowiałą Eugenią Estreicher z [[Kraków|Krakowa]]. Jego ojciec ukończył
Gustaw Holoubek miał piątkę przyrodniego rodzeństwa. W dzieciństwie grał w piłkę nożną w juniorach [[Cracovia (piłka nożna)|Cracovii]]. W 1935 podjął naukę w I Gimnazjum przy Placu na Groblach, w 1939 – jeszcze przed wybuchem wojny – zdał egzamin dojrzałości<ref name=":0">{{Cytuj stronę |autor = Anna Barańska |tytuł = Gustaw Holoubek – ikona studenckiego buntu |data = 28 czerwca 2017 |data dostępu = 2019-04-14 |opublikowany = oldcamera.p |url = https://oldcamera.pl/gustaw-holoubek-ikona-studenckiego-buntu/}}</ref>.
W 1939 na ochotnika zaciągnął się do wojska i uczestniczył w [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]]. Został przydzielony do [[20 Pułk Piechoty Ziemi Krakowskiej|20 Pułku Piechoty]] w Krakowie, z którym dostał się do [[Lwów|Lwowa]]. Oddział zaczął się wycofywać z Kresów Wschodnich, a Holoubek wraz z kilkoma kolegami postanowili przedostać się za granicę, którą przekroczyli pod [[Przemyśl|Przemyślem]]. Zostali jednak schwytani a następnie osadzeni w obozie jenieckim w [[Magdeburg]]u. Po kilku tygodniach został przeniesiony do [[Twierdza Toruń|fortu w Toruniu]], gdzie przez złe warunki higieniczne i wyjątkowo srogą zimę na przełomie 1939/1940 zachorował na [[Gruźlica|gruźlicę]], która doskwierała mu jeszcze przez wiele lat. W kwietniu 1940 został zwolniony z aresztu dzięki interwencji matki, która powołała się na zasługi ojca z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Od tego czasu, do końca okupacji mieszkał w Krakowie, do 1945 pracował w krakowskiej gazowni<ref name=":0" />.▼
▲W 1939 na ochotnika zaciągnął się do wojska i uczestniczył w [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]]. Został
Uczęszczał do [[I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie|I Liceum Ogólnokształcącego im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie]]. W 1945 rozpoczął naukę w Studio Aktorskim przy Teatrze Słowackiego. W trakcie nauki grał epizodyczne role oraz statystowali w [[Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie|Teatrze Słowackiego]]<ref name=":0" />. W 1947 ukończył studia w [[Kraków|krakowskim]] Państwowym Studiu Dramatycznym (przekształconym później w [[Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie|Państwową Wyższą Szkołę Teatralną]]).▼
▲Uczęszczał do [[I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie|I Liceum Ogólnokształcącego im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie]]. W 1945 rozpoczął naukę w
=== Działalność artystyczna ===
==== Kariera teatralna ====
W teatrze zadebiutował 1 marca 1947 rolą Charysa w ''Odysie u Feaków'' [[Stefan Flukowski|Stefana Flukowskiego]] w [[Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie|Starym Teatrze w Krakowie]]. 9 lipca 1947 zdał egzamin do [[Związek Artystów Scen Polskich|ZASP]],
▲W teatrze zadebiutował 1 marca 1947 rolą Charysa w ''Odysie u Feaków'' [[Stefan Flukowski|Stefana Flukowskiego]] w [[Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie|Starym Teatrze w Krakowie]]. 9 lipca 1947 zdał egzamin do [[Związek Artystów Scen Polskich|ZASP]], jako zadanie egzaminacyjne zaprezentował wraz z [[Halina Gryglaszewska|Haliną Gryglaszewską]] scenę z dramatu [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]] „[[Sędziowie (dramat)|Sędziowie]]”. Aktor otrzymał ocenę celującą<ref name=":0" />.
W latach 1949–1956 pracował jako kierownik artystyczny, reżyser i aktor [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatru Śląskiego w Katowicach]]<ref name=":0" />.
W trakcie swojej kariery teatralnej
Był Gustawem-Konradem w ''[[Dziady (dramat)|Dziadach]]'' [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]], inscenizowanych w 1967 przez [[Kazimierz Dejmek|Kazimierza Dejmka]] w [[Teatr Narodowy
Był wykładowcą [[Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie|Akademii Teatralnej]] w [[Warszawa|Warszawie]]. Przez wiele lat pełnił funkcję dyrektora [[Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy|Teatru Dramatycznego w Warszawie]]. Został odwołany w styczniu 1983 z powodu konfliktu z ówczesnymi władzami.▼
==== Filmowa i telewizyjna ====▼
W filmie Holoubek zadebiutował rolą rolą [[Feliks Dzierżyński|Feliksa Dzierżyńskiego]] w filmie biograficznym ''[[Żołnierz zwycięstwa]]'' (1953) w reż. [[Wanda Jakubowska|Wandy Jakubowskiej]]. Pod koniec lat 50-tych stworzył głośne kreacje w ''[[Pętla (film 1957)|Pętli]]'' (1957) oraz ''[[Pożegnania (film 1958)|Pożegnaniach]]'' (1958) [[Wojciech Jerzy Has|Wojciecha Hassa]], surrealistycznym ''[[Jak daleko stąd, jak blisko]]'' (1971) oraz ''[[Lawa (film)|Lawie]]'' (1989) [[Tadeusz Konwicki|Tadeusza Konwickiego]], z którym aktor przez wiele lat się przyjaźnił czy ''[[Prawo i pięść]]'' (1964) [[Jerzy Hoffman|Jerzego Hoffmana]]. Do jego znaczących ról można zaliczyć występy w ''[[Rękopis znaleziony w Saragossie (film)|Rękopisie znalezionym w Saragossie]]'' (1965) oraz ''[[Sanatorium pod Klepsydrą (film)|Sanatorium pod Klepsydrą]]'' (1973) Hasa. W ciągu całego swojego życia aktor zagrał ponad 50 ról filmowych<ref name=":0" />. ▼
▲W filmie
Był reżyserem noweli filmowej ''Czas przybliża, czas oddala'', będącej pierwszą częścią cyklu ''[[Spóźnieni przechodnie]]'' (1962), a także reżyserem i scenarzystą filmu ''[[Mazepa (film 1975)|Mazepa]]'' (1975), zrealizowanego na podstawie dramatu [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]].
Zagrał w prawie stu przedstawieniach [[Teatr Telewizji|Teatru Telewizji]], współpracując z wieloma polskimi reżyserami, m.in. [[Adam Hanuszkiewicz|Adamem Hanuszkiewiczem]], [[Zygmunt Hübner|Zygmuntem Hübnerem]], [[Andrzej Łapicki|Andrzejem Łapickim]], [[Olga Lipińska|Olgą Lipińską]], [[Jerzy Gruza|Jerzym Gruzą]], [[Jan Englert|Janem Englertem]], [[Andrzej Wajda|Andrzejem Wajdą]] i [[Krzysztof Kieślowski|Krzysztofem Kieślowskim]]. Jako reżyser przeniósł na ekran Teatru Telewizji m.in. ''[[Fantazy|Fantazego]]'' (1971) i ''[[Kordian (dramat)|Kordiana]]'' (1980) [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]]
▲Był wykładowcą [[Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie|Akademii Teatralnej]] w [[Warszawa|Warszawie]]. Przez wiele lat pełnił funkcję dyrektora [[Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy|Teatru Dramatycznego w Warszawie]]. Został odwołany w styczniu 1983 z powodu konfliktu z ówczesnymi władzami.
=== Działalność
W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1976 roku|1976]] i [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1980 roku|1980]] uzyskiwał mandat posła na [[Sejm PRL]] z ramienia [[Front Jedności Narodu|Frontu Jedności Narodu]]<ref>Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 22 marca 1976 r. o wynikach wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przeprowadzonych dnia 21 marca 1976 r. ({{Monitor Polski|1976|11|52}}).</ref><ref>Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 24 marca 1980 r. o wynikach wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przeprowadzonych dnia 23 marca 1980 r. ({{Monitor Polski|1980|9|37}}).</ref>. W 1982, po wprowadzeniu w Polsce [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]], zrezygnował z zasiadania w parlamencie<ref name=":0" />.
Linia 62 ⟶ 63:
Od 1994 był członkiem [[Polska Akademia Umiejętności|Polskiej Akademii Umiejętności]]. Współpracował z miesięcznikiem psychologicznym „[[Charaktery]]”.
Był autorem dwóch książek – ''Teatr jest światem'' (1986
=== Życie prywatne ===
Był mężem aktorek: [[Danuta Kwiatkowska|Danuty Kwiatkowskiej]], następnie [[Maria Wachowiak|Marii Wachowiak]] (którą poznał na planie filmu ''Pożegnania'', gdzie Maria
Kibicował klubowi piłkarskiemu [[Cracovia (piłka nożna)|Cracovia]]<ref>{{Cytuj stronę|url=http://plock.wyborcza.pl/plock/1,82015,4238465.html|tytuł=Na grandę czyli przez płot na stadion Cracovii|opublikowany=gazeta.pl|data=20 czerwca 2007| data dostępu = 2012-12-03}}</ref>.
Zmarł 6 marca 2008. Został pochowany 12 marca na [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Cmentarzu Powązkowskim]] w [[Warszawa|Warszawie]]. Pośmiertnie prezydent [[Lech Kaczyński]] odznaczył aktora [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]]
== Dokonania artystyczne ==
Linia 108 ⟶ 109:
* 1962: ''[[Płatonow]]'' [[Anton Czechow|Antoniego Czechowa]] – Michał Płatonow (reż. [[Adam Hanuszkiewicz]], Teatr Dramatyczny w Warszawie)
* 1962: ''[[Hamlet]]'' [[William Shakespeare|Williama Szekspira]] – reżyseria, rola Hamleta (Teatr Dramatyczny w Warszawie)
* 1964: ''[[Ryszard II (sztuka)|Król Ryszard Drugi]]'' [[William Shakespeare|Williama Szekspira]] – Ryszard II (reż. [[Henryk Szletyński]], [[Teatr Narodowy (Warszawa)|Teatr Narodowy w Warszawie]])
* 1964: ''Alleluja'' Dziordzie Lebovicia – Sipka (reż. [[Kazimierz Dejmek]], Teatr Narodowy w Warszawie)
* 1964: ''[[Uciekła mi przepióreczka]]'' [[Stefan Żeromski|Stefana Żeromskiego]] – Przełęcki (reż. [[Jerzy Goliński]], Teatr Narodowy w Warszawie)
Linia 117 ⟶ 118:
* 1967: ''[[Dziady (dramat)|Dziady]]'' [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]] – Gustaw-Konrad (reż. Kazimierz Dejmek, Teatr Narodowy w Warszawie)
* 1968: ''[[Wujaszek Wania (sztuka)|Wujaszek Wania]]'' [[Anton Czechow|Antoniego Czechowa]] – Iwan Pietrowicz Wojnicki (reż. Kazimierz Dejmek, [[Teatr Ateneum w Warszawie]])
* 1968: ''[[Granica (powieść)|Granica]]'' [[Zofia Nałkowska|Zofii Nałkowskiej]] – [[Zenon Ziembiewicz]] (reż. [[Zbigniew Kopalko]], [[Teatr Polskiego Radia]])<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.e-teatr.pl/pl/realizacje/62343,szczegoly.html | tytuł =
* 1969: ''[[Życie jest snem]]'' [[Pedro Calderón de la Barca|Pedra Calderona]] – Segismundo (reż. [[Ludwik René]], Teatr Dramatyczny w Warszawie)
* 1969: ''Hadrian VII'' Petera Luke – Frederick William Rolfe (reż. [[Jan Bratkowski]], Teatr Dramatyczny w Warszawie)
|