Nowogródzka Brygada Kawalerii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
Gruzin (dyskusja | edycje)
mapa
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Linia 31:
|www =
}}
[[File:Nowogródzka BK w 1938.jpg|240px|thumb|Nowogródzka BK w 1938]]
'''Nowogródzka Brygada Kawalerii''' (Now. BK) – [[związek taktyczny|wielka jednostka]] [[Kawaleria w II Rzeczypospolitej|kawalerii]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego II RP]].
 
== Okres międzywojenny ==
1 kwietnia 1937 roku [[Brygada Kawalerii „Baranowicze”]] przemianowana została na Nowogródzką Brygadę Kawalerii. Brygada rozlokowana była na terenie [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IX|Okręgu Korpusu Nr IX]] z wyjątkiem 3 Pułkpułku Strzelcówstrzelców Konnychkonnych, który stacjonował w [[garnizon Wołkowysk|garnizonie Wołkowysk]] na terenie [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr III|Okręgu Korpusu Nr III]].
 
Organizacja pokojowa brygady w latach 1937-19391937–1939.
* Dowództwo Nowogródzkiej Brygady Kawalerii w Baranowiczach
* [[25 Pułk Ułanów Wielkopolskich|25 pułk Ułanów Wielkopolskich]] w [[Prużana|Prużanie]]
* [[26 Pułk Ułanów Wielkopolskich|26 Pułkpułk Ułanów Wielkopolskich im. Hetmana Wielkiego Litewskiego Jana Karola Chodkiewicza]] w Baranowiczach
* [[27 Pułk Ułanów|27 Pułkpułk Ułanówułanów im. Króla Stefana Batorego]] w [[Nieśwież|Nieświeżu]]
* [[3 Pułk Strzelców Konnych im. Hetmana Stefana Czarnieckiego|3 pułk strzelców konnych im. Hetmana Stefana Czarnieckiego]] w [[Wołkowysk|Wołkowysku]]
* [[9 Dywizjon Artylerii Konnej|9 dywizjon artylerii konnej]] w Baranowiczach
* 9 Szwadronszwadron Pionierówpionierów w Baranowiczach
* 9 Szwadronszwadron Łącznościłączności w Baranowiczach
* Szwadronszwadron Zapasowyzapasowy 25 Pułkupułku Ułanów Wielkopolskichułanów w Łukowie
* Szwadronszwadron Zapasowyzapasowy 26 Pułkupułku Ułanów Wielkopolskichułanów w Łukowie
* Szwadronszwadron Zapasowyzapasowy 27 Pułkupułku Ułanówułanów w Łukowie
* Szwadronszwadron Zapasowyzapasowy 3 Pułkupułku Strzelcówstrzelców Konnychkonnych w Wołkowysku
 
== Obsada personalna w latach 1921-1939 ==
Linia 85 ⟶ 86:
== Udział w kampanii wrześniowej 1939 ==
[[Plik:Bitwa tomaszow lub 2.png|250px|right|thumb]]
Nowogródzka BK pod dowództwem gen. bryg. [[Władysław Anders|Władysława Andersa]] została zmobilizowana 23 marca 1939 w wyniku mobilizacji alarmowej i wraz z [[20 Dywizja Piechoty (II RP)|20 DP]] przetransportowana w rejon [[Sierpc]]a i [[Płock]]a. Weszła w skład [[Armia „Modlin”|Armii "Modlin"„Modlin”]]. 8 sierpnia brygada postawiona została w stan alarmu i skierowana nad granicę [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]] w rejon [[Lidzbark]]a, gdzie jej zadaniem była osłona zachodniego skrzydła armii.
 
1 września broniła pozycji na zachód od [[Mława|Mławy]] przed niemiecką 217 Dywizją Piechoty gen. mjr. Richarda Baltzera. W dniach 2–3 września osłaniała zachodnie skrzydło armii pod [[Lidzbark]]iem. 4 września wykonała udany odciążający atak na [[Petrykozy]], gdzie zdobyła licznych jeńców i sprzęt. Po przełamaniu polskiej [[Bitwa pod Mławą|obrony pod Mławą]] rozpoczęła odwrót w kierunku [[Płock]]a. Tego samego dnia jej oddziały weszły w skład Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. Władysława Andersa. Brygada została skierowana do obrony odcinka [[Wisła|Wisły]] między [[Dobrzyń|Dobrzyniem]] a [[Czerwińsk nad Wisłą|Czerwińskiem]].
 
6 września gen. Anders został wezwany do [[Rembertów|Rembertowa]], gdzie dowiedział się, że wraz ze swoją jednostką przechodzi pod rozkazy gen. [[Juliusz Rómmel|Juliusza Rómmla]] – dowódcy tworzącej się [[Armia „Warszawa”|Armii "Warszawa"„Warszawa”]]. 12 września Brygada dostała rozkaz uderzenia na [[Mińsk Mazowiecki]]. Natarcie ruszyło z [[Wiązowna|Wiązowny]] 13 września wraz z [[Wołyńska Brygada Kawalerii|Wołyńską Brygadą Kawalerii]]. 27 Pułkpułk Ułanówułanów po ciężkich walkach z niemiecką 11 Dywizją Piechoty gen. por. Maxa Bocka zdobył [[Maliszew]] (w ramach tej walki odbyła się jedna z pięciu szarż kawaleryjskich kampanii wrześniowej, w której wziął udział głównie pierwszy szwadron pułku; szarża załamała się pod ogniem niemieckich ckm, ale ułani pieszo w bardzo dramatycznym boju na bagnety zdobyli Maliszew), a 26 Pułkpułk Ułanów Wielkopolskichułanów dotarł do toru kolejowego i zatrzymał się. Odwodowy 25 Pułk Ułanówpułk Wielkopolskichułanów zdobył Grzechowiska. Ostatecznie atak został jednak zatrzymany wobec braku zapowiadanego wsparcia Armii „Modlin”, a oddziały zawrócone. Ponieważ kawaleria nie byłaby przydatna do obrony [[Warszawa|Warszawy]], gen. J. Rómmel nakazał GO gen. Andersa wycofanie się na południe.
 
Dotarłszy na Lubelszczyznę, Brygada podporządkowała się gen. [[Stefan Dąb-Biernacki|Stefanowi Dąb-Biernackiemu]], dowódcy [[Front Północny (1939)|Frontu Północnego]]. Po ciężkich [[bitwa pod Tomaszowem Lubelskim|walkach pod Tomaszowem Lubelskim]] w dniach 22–24 września tylko część Brygady zdołała przerwać się przez niemiecki pierścień okrążenia. Po przebiciu się przez pozycje niemieckie pod [[Krasnobród|Krasnobrodem]] Brygada ruszyła w kierunku [[Lubaczów|Lubaczowa]], gdzie 27 Pułkpułk Ułanówułanów drugi raz w trakcie wojny wykonał nieudaną szarżę na stanowiska niemieckiego batalionu piechoty pod miejscowością [[Morańce]]. Poległo w niej lub odniosło rany 80 ułanów i oficerów. Zginęli dowódcy szwadronów rtm. Józef Kwieciński, por. Stefan Olszewski i mjr Włodzimierz Lizoń. Rankiem 27 września Niemcy uderzyli na brygadę siłami piechoty, artylerii i czołgów, powodując rozproszenie się kawalerii po okolicznych lasach.
 
== Organizacja wojenna i obsada personalna brygady 1 września 1939 ==
Linia 124 ⟶ 125:
** dowódca – por. rez. Mieczysław Wiewiórowski
 
[[25 Pułk Ułanów Wielkopolskich|25 pułk Ułanów Wielkopolskich]]
* dowódca – płk Bohdan Kazimierz Stachlewski
[[26 Pułk Ułanów Wielkopolskich|26 Pułkpułk Ułanów Wielkopolskich im. Hetmana Wielkiego Litewskiego Jana Karola Chodkiewicza]]
* dowódca – płk dypl. [[Ludwik Schweizer]]
[[27 Pułk Ułanów|27 Pułkpułk Ułanówułanów im. Króla Stefana Batorego]]
* dowódca – ppłk Józef Pająk
[[4 Pułk Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej|4 pułk strzelców konnych Ziemi Łęczyckiej]]
* dowódca – ppłk [[Zygmunt Marszewski]]
[[9 Dywizjon Artylerii Konnej|9 dywizjon artylerii konnej]]
* dowódca – ppłk Tadeusz Erazm Rohoziński
[[91 Dywizjon Pancerny|91 dywizjon pancerny]] ([[4 Batalion Pancerny|4 batalion pancerny]])
* dowódca – mjr Antoni Śliwiński
 
5 Batalionbatalion Strzelcówstrzelców (III/[[32 Pułk Piechoty (II RP)|32 Pułkupułku Piechotypiechoty]] w [[Działdowo|Działdowie]])
* dowódca – mjr Piotr Perucki
 
89 Bateria Artylerii Przeciwlotniczej Motorowa Typ "B" (9 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej)
89 bateria artylerii przeciwlotniczej motorowa typ „B” (9 dywizjon artylerii przeciwlotniczej)
* dowódca – kpt. Janusz Klimontowicz (podporządkowana dowódcy [[8 Dywizja Piechoty (II RP)|8 DP]])
[[Szwadron kolarzy|Szwadronszwadron Kolarzykolarzy Nrnr 9]] (3 Pułkpułk Strzelcówstrzelców Konnychkonnych)
* dowódca – por. Leszek Edward Irzyłowski vel Iżyłowski
[[Szwadron pionierów|Szwadronszwadron Pionierówpionierów Nrnr 9]] (26 Pułkpułk Ułanów Wielkopolskich)
* dowódca – rtm. Władysław Wojnikonis
 
Szwadronszwadron Łącznościłączności Nrnr 9 (26 Pułkpułk Ułanów Wielkopolskich)
* dowódca – kpt. Ryszard Aleksander Bajzert
 
Pluton Konny Żandarmerii Nr 9 (Pluton Żandarmerii Baranowicze)
pluton konny żandarmerii nr 9 (pluton żandarmerii „Baranowicze”)
* dowódca – ppor. Adam Daszewski
[[Drużyna parkowa uzbrojenia|Drużynadrużyna Parkowaparkowa Uzbrojeniauzbrojenia nr 941]] (9 Dywizjondywizjon Artyleriiartylerii Konnejkonnej)
* dowódca - NN
 
Parkpark Intententuryintententury Typtyp II Nrnr 941 (26 Pułkpułk Ułanów Wielkopolskich)
* komendant - NN
 
Pluton Sanitarny Konny Nr 89 (3 Pułk Strzelców Konnych)
pluton sanitarny konny nr 89 (3 pułk strzelców konnych)
* dowódca – kpt. dr Bolesław Tomaszewski
 
Kolumna Taborowa Kawalerii Jednokonna Typ I Nr 941 (25 Pułk Ułanów Wielkopolskich)<br>
Kolumnakolumna Taborowataborowa Kawaleriikawalerii Jednokonnajednokonna Typtyp I Nrnr 942941 (25 Pułkpułk Ułanów Wielkopolskichułanówh)<br>
kolumna taborowa kawalerii jednokonna typ I nr 942 (25 pułk ułanów)<br>
Kolumna Taborowa Kawalerii Jednokonna Typ I Nr 943 (Szwadron Zapasowy 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich)<br>
kolumna taborowa kawalerii jednokonna typ I nr 943 (szwadron zapasowy 25 pułku ułanów)<br>
Kolumna Taborowa Kawalerii Jednokonna Typ I Nr 944 (Szwadron Zapasowy 26 Pułku Ułanów Wielkopolskich)<br>
kolumna taborowa kawalerii jednokonna typ I nr 944 (szwadron zapasowy 26 pułku ułanów)<br>
Kolumna Taborowa Kawalerii Jednokonna Typ I Nr 945 (Szwadron Zapasowy 27 Pułku Ułanów)
kolumna taborowa kawalerii jednokonna typ I nr 945 (szwadron zapasowy 27 pułku ułanów)
 
* dowódca - por. rez. [[Harald Krusche]]
 
Kolumna Taborowa Kawalerii Jednokonna Typ I Nr 358 (3 Pułk Strzelców Konnych)<br>
kolumna taborowa kawalerii jednokonna typ I nr 358 (3 pułk strzelców konnych)<br>
Warsztat Taborowy nr 344 (3 Pułk Strzelców Konnych)
warsztat taborowy nr 344 (3 pułk strzelców konnych)
 
Pododdziały przydzielone:
* [[Batalionbatalion ON „Mazury I”|Batalion ON "Mazury I"]] – kpt. Kazimierz Mordzewski
* [[53 Eskadra Towarzysząca|I pluton 53 Eskadryeskadry Obserwacyjnejobserwacyjnej]] – kpt. obs. Stanisław Sawczyński
 
Jednostki podporządkowane dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX:
* Ośrodek Zapasowy Nowogródzkiej BK "Łuków"„Łuków” w Łukowie (Szwadronszwadron Zapasowyzapasowy 25 Pułkupułku Ułanów Wielkopolskichułanów)
** dowódca - płk [[Włodzimierz Kownacki]]
* szwadron marszowy nr 1 (szwadron zapasowy 25 pułku ułanów)
* Szwadron Marszowy Nr 1 (Szwadron Zapasowy 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich)
* szwadron marszowy nr 2 (szwadron zapasowy 26 pułku ułanów)
* Szwadron Marszowy Nr 2 (Szwadron Zapasowy 26 Pułku Ułanów Wielkopolskich)
* Szwadronszwadron Marszowymarszowy Nrnr 3 (Szwadronszwadron Zapasowyzapasowy 27 Pułkupułku Ułanówułanów)
* Szwadronszwadron Marszowymarszowy Nrnr 4 (3 Pułkpułk Strzelcówstrzelców Konnychkonnych)
* uzupełnienie marszowe 9 szwadronu kolarzy (3 pułk strzelców konnych)
* Uzupełnienie Marszowe 9 Szwadronu Kolarzy (3 Pułk Strzelców Konnych)
* uzupełnienie marszowe 9 szwadronu pionierów (szwadron zapasowy 26 pułku ułanów)
* Uzupełnienie Marszowe 9 Szwadronu Pionierów (Szwadron Zapasowy 26 Pułku Ułanów Wielkopolskich)
* uzupełnienie marszowe 9 szwadronu łączności (szwadron zapasowy 26 pułku ułanów)
* Uzupełnienie Marszowe 9 Szwadronu Łączności (Szwadron Zapasowy 26 Pułku Ułanów Wielkopolskich)
 
== Uwagi ==