Wilczak (Bydgoszcz): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Okres powojenny
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz wykonuje inne drobne zmiany
Linia 56:
 
== Położenie ==
Wilczak usytuowany jest w środkowo-zachodniej części [[Bydgoszcz]]y i zaliczany do osiedli tzw. [[Górny Taras (dzielnica BydgoszczyBydgoszcz)|Górnego Tarasu]] Bydgoszczy. Sąsiaduje od zachodu z osiedlem [[Jary (osiedle w Bydgoszczy)|Jary]], od wschodu przez ul. Kruszwicką ze [[Śródmieście (Bydgoszcz)|Śródmieściem]] (dawnym przedmieściem Poznańskim – Chwytowem), na południu z osiedlem [[Błonie (Bydgoszcz)|Błonie]], a na północy poprzez [[Kanał Bydgoski]] z [[Okole (osiedle w Bydgoszczy)|Okolem]].
 
Pod względem '''fizyczno-geograficznym''' osiedle leży w obrębie makroregionu [[Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka]], w mezoregionie [[Kotlina Toruńska]]. Większa część osiedla znajduje się w mikroregionie [[Miasto Bydgoszcz|Miasto Bydgoszcz Północne]] (taras dolny, ok. 46 m n.p.m.), natomiast część leżąca na południu, oddzielona [[Zbocze Bydgoskie|Zboczem Bydgoskim]] należy do mikroregionu [[Miasto Bydgoszcz|Miasto Bydgoszcz Południowe]] (taras górny, ok. 66 m n.p.m.)<ref name="ŚP">Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Józefa Banaszaka, Wydawnictwo Tanan. Bydgoszcz 1996</ref>.
Linia 76:
 
=== Zabytki ===
Wilczak posiada stylową zabudowę z przełomu XIX i XX wieku, a także zabytkowe budynki administracyjne i sakralne. Ulice rozplanowano w większości w [[XIX wiek]]u. Kluczowym zabytkiem jest [[Kanał Bydgoski]] (stary jak i nowy odcinek) z systemem śluz. Wśród obiektów zabytkowych znajdują się także: [[Kościół Miłosierdzia Bożego w Bydgoszczy|Kościół Miłosierdzia Bożego]] (1906), [[Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy|willa]] fabrykantów [[Carl Blumwe|Carla]] i [[Wilhelm Blumwe|Wilhelma Blumwe]], zaś tuż za granicą osiedla (na terenie os. [[Błonie (Bydgoszcz)|Błonie]]) [[Budynek Seminaryjna 3 w Bydgoszczy|zespół katolickiego seminarium nauczycielskiego]], w gestii [[Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy|Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodncizego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich]] (1905-19071905–1907).
 
=== Rekreacja ===
Linia 115:
 
=== Okres międzywojenny ===
W 1920 r. gmina Wilczak o powierzchni 217,33 ha wcielona została do Bydgoszczy<ref name="ZDOM"/>. Była wówczas obok [[Okole (osiedle w Bydgoszczy)|Okola]], [[Szwederowo (osiedle w Bydgoszczy)|Szwederowa]] i [[Bielawy (osiedle w Bydgoszczy)|Bielaw]] najbardziej zurbanizowanym z nowo włączonych osiedli. Obraz narodowościowy zmienił się na rzecz wyraźnej przewagi żywiołu polskiego.
 
Po przejściu Bydgoszczy w granice odrodzonego państwa polskiego, ostatni niemiecki właściciel folwarku Neumann skorzystał z [[Prawo opcji|prawa opcji]] i wrócił do [[Republika Weimarska|Niemiec]]. W 1921 r. nowym właścicielem resztówki folwarku Wilczak (44 ha, które pozostało z 225 ha areału folwarku na początku XIX wieku) wraz z budynkami, cegielnią i tartakiem został Zarząd Główny [[Polski Czerwony Krzyż|Polskiego Czerwonego Krzyża]] w [[Warszawa|Warszawie]]. W dworku mieszkalnym właściciela urządzono sierociniec, w którym umieszczono przede wszystkim sieroty wojenne. W 1927 roku PCK był zmuszony zlikwidować sierociniec<ref>na podstawie zarządzeń Ministerstwa Opieki w Warszawie</ref> i rozparcelował w całości resztę majątku<ref name="GW"/>. Tereny te, znajdujące się obecnie w jednostce urbanistycznej [[Jary (osiedle w Bydgoszczy)|Jary]], zostały podzielone na działki budowlane (tzw. osiedle Czerwonego Krzyża). W prostokątnym obszarze ograniczonym ulicami: Czerwonego Krzyża, Ostroroga, Lotników i Madalińskiego wytyczono sieć uliczek, przy których w latach 30. zbudowano szereg prywatnych domów mieszkalnych, lecz kompletna zabudowa terenu nastąpiła dopiero po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]]. Od 1927 r. ulicę łączącą z nowo wytyczonym osiedlem z [[Ulica Nakielska w Bydgoszczy|ul. Nakielską]] przemianowano na ul. Czerwonego Krzyża<ref name="GW"/>.
Linia 132:
 
== Rada Osiedla ==
Pod względem administracyjnym Wilczak łącznie z [[Jary (osiedle w Bydgoszczy)|Jarami]] tworzy jednostkę pomocniczą samorządu Miasta Bydgoszczy jako osiedle Wilczak-Jary. Rada Osiedla mieści się przy ul. Nakielskiej 70<ref>{{Cytuj| url=http://www.bip.um.bydgoszcz.pl/rada_miasta/rady_osiedli/index.aspx | tytuł=Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Bydgoszczy - Rady Osiedli<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.bip.um.bydgoszcz.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-15}}</ref>.
 
== Infrastruktura ==
Linia 155:
 
=== Budynki użyteczności publicznej ===
* "Przychodnia„Przychodnia Wilczak"Wilczak” w Bydgoszczy
* "Przychodnia„Przychodnia Nowy Wilczak"Wilczak”
* Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Nowy„Nowy Wilczak"Wilczak” w Bydgoszczy
* NZOZ Poradnia Zdrowia Psychicznego
* Polski Związek Motorowy PZMot
Linia 168:
 
=== Sport ===
W 1918 r. na Wilczaku młodzi polscy robotnicy założyli "Towarzystwo„Towarzystwo Terminatorów"Terminatorów” z sekcją piłki nożnej. Powstały w tym czasie cztery boiska piłkarskie, w tym stadion miejski "Świtały"„Świtały” na Miedzyniu z trybuną (późniejsza "[[Gwiazda Bydgoszcz]]", która jest najstarszym rodowitym klubem sportowym w Bydgoszczy).
 
W dzielnicy znajdują się również korty tenisowe TKKF Świt Bydgoszcz.
Linia 194:
=== Inne ===
* W I połowie XIX wieku na Wilczaku znajdował się zakład wodoleczniczy ''Kaltwasser Heil Anstalt''. Łaziebny nosił nazwisko Krause, natomiast właścicielami były często zmieniające się osoby (np. 1858 - wdowa po prof. Hemplu).
* w początku XX wieku na obszarze dzielnicy znajdowały się dwa korty tenisowe - w obecnej lokalizacji nieopodal kościoła, a także niezachowane w osi obecnej ul. Nasypowej. Tam też, nieco bliżej Kanału Bydgoskiego i restauracji ''Blumenschleuse'' ("Śluza„Śluza Kwiatowa"Kwiatowa”), znajdowała się wylęgarnia ryb (niem. ''Fischbrutanstalt''). Na południe od ulicy Nakielskiej (i obecnych kortów) funkcjonowała z kolei strzelnica o nazwie ''Schützenhaus-Westend''.
* w latach 80. XX w. miało tutaj powstać Osiedle Mieszkaniowe "Różana"„Różana”, składające się z 11-piętrowych bloków mających powstać przy kilku ulicach Wilczaka.
* przy ul. [[Ulica Nakielska w Bydgoszczy|Nakielskiej]] znajduje się kilka kamienic z dekoracjami noszącymi znamiona [[Architektura secesji|secesji]] (nr 5, 21 i 35). Ostatnia z kamienic, 7-osiowa, posiada kartusze herbowe powyżej i poniżej II kondygnacji. Znamiona secesji zdradza również fasada kamienicy przy ul. Nakielskiej 44.
* kamienica przy ul. Nakielskiej 4 posiada w dekoracji sieni wjazdowej wizerunek lwa.
* między 1953 a 1956 w nowo zbudowanych barakach przy ul. Nakielskiej 151a przymusowo osiedlono ludność cygańską z taborów<ref>Krzysztof Błażejewski "[http://web.archive.org/web/20160304213708/http://express.bydgoski.pl/229732,Wozy-kolorowe-w-kajdankach.html Wozy kolorowe w kajdankach]", Express Bydgoski 24 VIII 2012</ref>.
* na skrzyżowaniu ulic Nakielskiej i Czarnieckiego znajduje się słup trakcji tramwajowej, który pochodzi z dostawy słupów dla wybudowanej przez Niemców w 1944 linii trolejbusowej<ref>Maciej Kulesza "Odkryj„Odkryj z nami ślady linii trolejbusowej budowanej przez Niemców"Niemców” [http://bydgoszcz.gazeta.pl/bydgoszcz/56,35590,12598289,Najdalej_na_zachod,,17.html] [dostęp 04.10.2012]</ref>.
* w początku 2019 przy ul. Czerwonego Krzyża powstanie budynek mieszkaniowy Rezydencja No.13 z wewnętrznymi tężniami<ref>[http://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/5,48722,23843988.html Co się buduje na Czerwonego Krzyża? To Rezydencja No.13]</ref>