Getto krakowskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 2:
'''Getto krakowskie''' (oficjalnie {{W języku|de|Der jüdische Wohnbezirk in Krakau}} – ''Żydowska dzielnica mieszkaniowa w Krakowie'', {{W języku|yi|קראָקעווער געטאָ}} ''Krokewer geto'') – [[getto]] dla ludności [[Żydzi|żydowskiej]] w [[Kraków|Krakowie]]<ref>„[…] część nie jest nazywana gettem, jak miało to miejsce w dawnej dzielnicy żydowskiej, lecz «Judenviertel» (dzielnica żydowska)” (''Studia historyczne'', tom 50, wydania 1–4, 2007, str. 210).</ref> utworzone w marcu 1941 roku przez [[III Rzesza|niemieckie]] władze okupacyjne w [[Podgórze (Kraków)|dzielnicy Podgórze]].
 
Przed wojną Kraków zamieszkiwała ok. 70-tysięczna społeczność żydowska. W getcie znalazło się ok.ponad 1715 tysięcy osób.
 
Getto zostało zlikwidowane w marcu 1943.
Linia 13:
Do maja 1940 z rozkazu niemieckich władz okupacyjnych zarządzono deportację Żydów z terenu miasta. Z ok. 68 tys. pozostało ok. 15 tys. pracowników żydowskich i członków ich rodzin.
 
Getto krakowskie zostało powołane zarządzeniem gubernatora [[Dystrykt krakowski|dystryktu krakowskiego]] [[Otto Wächter|Otto Wächtera]] z 3 marca 1941 roku, z dniem zamknięcia wyznaczonym na 21 marca. Getto powstało w części dzielnicy [[Podgórze (Kraków)|Podgórze]], którą pierwotnie zamieszkiwało ok. 3 tys. osób<ref name="Krakowscy57">{{Cytuj książkę | nazwisko = Löw | imię = Andrea | tytuł = Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939-1945 | wydawca = Universitas | miejsce = Kraków | data = 2014 | strony = 57 | isbn = 978-83-242-2642-9 | nazwisko2 = Roth | imię2 = Marcus}}</ref>. Na obszarze ok. 20 hektarów w getcie znalazło się 15 ulic (lub ich części) oraz 320 domów z 3167 izbami mieszkalnymi. Do getta trafiło ponad 1715 tysięcy ludzi<ref name="Krakowscy57"/>. Większość mieszkańców Podgórza wprowadziła się do mieszkań na Kazimierzu<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Löw | imię = Andrea | tytuł = Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939-1945 | wydawca = Universitas | miejsce = Kraków | data = 2014 | strony = 56 | isbn = 978-83-242-2642-9 | nazwisko2 = Roth | imię2 = Marcus}}</ref>.
 
Dzielnica została otoczona [[Drut kolczasty|drutem kolczastym]]<ref name="Krakowscy61"/>. W kwietniu 1941 rozpoczętopolscy murarze rozpoczęli wznoszenie wokół getta wysokiego muru o półkolistych zwieńczeniach przypominających kształtem żydowskie nagrobki ([[macewa|macewy]])<ref name="Krakowscy61">{{Cytuj książkę | nazwisko = Löw | imię = Andrea | tytuł = Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939-1945 | wydawca = Universitas | miejsce = Kraków | data = 2014 | strony = 61 | isbn = 978-83-242-2642-9 | nazwisko2 = Roth | imię2 = Marcus}}</ref>. Fragmenty muru getta zachowały się przy ul. Lwowskiej 27 oraz na tyłach budynku szkolnego przy [[Ulica Bolesława Limanowskiego w Krakowie|ul. Limanowskiego]] 62.
 
Do getta prowadziły cztery bramy: na placu Zgody (obecnie [[Plac Bohaterów Getta w Krakowie|plac Bohaterów Getta]]), u wylotu ul. Lwowskiej, obok na ul. Limanowskiego oraz u wylotu ul. Limanowskiego na Rynek Podgórski. Bramy do getta były strzeżone przez żandarmerię niemiecką i [[Policja Polska Generalnego Gubernatorstwa|polską policję (tzw. policję granatową)]]. Okna wychodzące na stronę „aryjską” zostały zamurowane.