'''Mikołaj Demczuk''' (nazwisko konspiracyjne ''Mieczysław Dembski'') (ur. [[9 września]] [[1916]] w [[Ochtyrka|Achtyrce]], zm. [[1996]] w [[Zabrze|Zabrzu]]) – oficerkapitan, uczestnik [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w szeregach [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] i [[Armia Ludowa|Armii Ludowej]], ioficer [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UBorganów bezpieczeństwa]] PRL.
== Życiorys ==
Pochodził z polskiej rodziny prawosławnej zamieszkałej we wschodniej [[Ukraina|Ukrainie]], która w 1921 wróciła wraz z nim do [[Polska|Polski]] i osiadła w [[Lejno|Lejnie]] k. [[Parczew]]a. Przed [[II wojna światowa|wojną]] skończył szkołę średnią, a po wojnie został inżynierem chemikiem. 1937–1939 służył w [[Wojsko Polskie|Wojsku Polskim]] jako podoficer w [[34 Pułk Piechoty (II RP)|34 pułku piechoty]] w [[Biała Podlaska|Białej Podlaskiej]]. Uczestnik [[kampania wrześniowa|wojny obronnej 1939]].
Podczas okupacji działał w ALArmii Ludowej, gdzie był dowódcą kompanii w stopniu porucznika, a następnie zastępcą dowódcy batalionu w sowieckim oddziale partyzanckim gen. Siemiona Baranowskiego działającego w [[powiat włodawski|powiecie włodawskim]]. Pod koniec lipca 1944 organizował MO w [[Lubartów|Lubartowie]], gdzie został zastępcą komendanta powiatowego. 5 sierpnia 1944 przeszedłprzyjęty do służbysłużbę w UBaparacie bezpieczeństwa i zostałmianowany kierownikiem [[Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego|PUBP]] w Lubartowie. 12 stycznia 1945 mianowany kierownikiem Grupy Operacyjnej w [[Sosnowiec|Sosnowcu]], gdzie od 1 lutego 1945 kierował tamtejszym Miejskim Urzędem Bezpieczeństwa Publicznego (MUBP). 1 maja 1945 przeniesiony na kierownika MUBP w [[Siemianowice Śląskie|Siemianowicach Śląskich]]. Początkowo w ankietach personalnych deklarował [[Prawosławie|wyznanie prawosławne]], a od 1946 figurował jako[[Niereligijność| bezwyznaniowy]]. 1 stycznia 1946 został p.o. szefem MUBP w [[Zabrze|Zabrzu]] w stopniu kapitana. Na tym stanowisku romansował z Jadwigą Cieplińską, w mieszkaniu której poznał jej kuzyna - „Mariana Kaczmarka” - którym w rzeczywistości był prezes IV Zarządu Głównego [[Wolność i Niezawisłość|WiN]] [[Łukasz Ciepliński]], co wyszło na jaw po jego aresztowaniu 28 listopada 1947. 18 stycznia 1948 Mikołaj Demczuk został aresztowany pod zarzutem współpracy z WiNorganizacją [[Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość| Wolność i Niezawisłość]], a 1 lutego 1948 zawieszony w obowiązkach za „całkowite nieróbstwo, które doprowadziło do demoralizacji i braku dyscypliny w urzędzie”. Następnie odwołany ze stanowiska. Nie udowodniono mu współpracy organizacyjnej z WiN, ale uznano go za winnego tego, że wykazał się „brakiem czujności w doborze towarzystwa” i zwolniono ze służby w UBaparacie bezpieczeństwa. W areszcie przebywał do października 1948. Później pracował w Zakładach Azotowych w [[Chorzów|Chorzowie]].
W 1946 został odznaczony Srebrnym [[Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”|Medalem Zasłużonym na Polu Chwały]]<ref>monitorpolski.gov.pl/mp/1947/s/29/M1947029000001.pdf</ref>, a w 1955 [[Medal 10-lecia Polski Ludowej|Medalem 10-lecia Polski Ludowej]]<ref>http://dokumenty.rcl.gov.pl/M1955050048701.pdf</ref>.
