Józef Klemens Czartoryski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz wykonuje inne drobne zmiany.
Linia 24:
|wikicytaty =
}}
'''Józef Klemens Czartoryski''' herbu Pogoń Litewska, książę na [[Korzec (miasto)|Korcu]] i Oleksińcach (ur. 1740, zm. 17 marca 1810 w Warszawie) – mianowany [[stolnik wielki litewski|stolnikiem litewskim]] w [[1764]] roku<ref>Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku spisy opracowali Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba, Kórnik 1994, s. 190.</ref>, polski arystokrata, polityk i dyplomata, ostatni męski potomek linii koreckiej rodu [[Czartoryscy|Czartoryskich]], poseł na [[Sejm Czteroletni]]<ref>Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 207.</ref> z [[Województwo wołyńskie (I Rzeczpospolita)|województwa wołyńskiego]] w [[1788]] roku<ref>Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 322.</ref>, członek [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]<ref>Korrespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Kraiowe y Zagraniczne. 1792, no 62, s. 573.</ref>, starosta łucki w [[1771]] roku<ref>Płata Woyska Y Chleb Zasłuzonych : To Iest Taryffy, Kwart, Hyberny, Pogłownego, Łanowego, Y inne przydatki dla wygody y ciekawości publiczney. Zebrane, y Do Druku Podane, 1771, s. 28.</ref>, starosta i wójt radoszycki w 1771 roku<ref>Płata Woyska Y Chleb Zasłuzonych : To Iest Taryffy, Kwart, Hyberny, Pogłownego, Łanowego, Y inne przydatki dla wygody y ciekawości publiczney. Zebrane, y Do Druku Podane, 1771, s. 12.</ref>, poseł nadzwyczajny Rzeczypospolitej w [[Państwo Kościelne|Państwie Kościelnym]] w [[1765]] roku<ref>Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 143.</ref>.
 
W [[1764]] roku podpisał elekcję [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]]<ref>Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 58.</ref>. Figurował na liście posłów i senatorów [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794|posła rosyjskiego]] [[Jakow Bułhakow|Jakowa Bułhakowa]] w [[1792]] roku, która zawierała zestawienie osób, na które [[Rosjanie]] mogą liczyć przy rekonfederacji i obaleniu dzieła 3 maja<ref>Łukasz Kądziela, Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792-1793, Warszawa 1993, s. 46, Сборник Русского исторического общества, t. 47,Petersburg 1885, s. 273.</ref>.
 
W roku [[1767]] otrzymał [[Order Orła Białego]]. W [[1765]] został kawalerem [[Order Świętego Stanisława|Orderu Świętego Stanisława]]<ref>Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, [[Warszawa]] [[2006]] s. 177.</ref>.
 
W [[1764]] został klucznikiem litewskim, w 1772 klucznikiem [[wołyń]]skim i starostą i wójtem miejscowości Łuki i Radoszyce. [[20 kwietnia]] [[1764]] roku podpisał list dziękczynny do [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] za wprowadzenie [[Armia Imperium Rsoyjskiego|wojsk rosyjskich]].<ref>Władysław A. Serczyk, Początek końca, Warszawa 1997, s. 7.</ref>.
 
W [[1789]]/[[1790]] był polskim posłem w [[Berlin]]ie, mocno zaangażowanym w sprawę sojuszu z Prusami ([[Przymierze polsko-pruskie 1790]]). Tamtejszy poseł [[austria]]cki [[Henryk XIII (Reuß-Greiz)|Henryk XIII, książę Reuß zu Greiz]] miał stwierdzić, że Czartoryski był człowiekiem światowym, lecz naiwnym, gdyż wierzącym w dobre intencje pruskich dyplomatów względem Polski.
 
W swoich dobrach w [[Korzec (miasto)|Korcu]] książę założył wytwórnię fajansu i porcelany (porcelana korecka), a po jej spaleniu się w roku 1797 założył wytwórnię [[pas kontuszowy|pasów kontuszowych]] (pasy koreckie).