Christian Wolff: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 56558772 autorstwa 5.172.255.205 (dyskusja) POV, WP:SK+mSK+ToS Znacznik: Anulowanie edycji |
|||
Linia 34:
* Matematyczne, mówiące o ilości.
Podobnie i nauki dzielił na teoretyczne i praktyczne.
* Teoretyczne to ogólna nauka o bycie ([[ontologia]]) oraz trzy szczegółowe nauki o rodzajach bytów: [[kosmologia]], [[psychologia]] i [[teologia]].
* Praktyczne zaś składały się z [[etyka|etyki]], [[polityka|polityki]] i [[ekonomia|ekonomiki]].
Jego filozofia opierała się na [[natywizm|racjonalizmie]]. Pierwszą zasadą nauki miała być zasada sprzeczności z której wywodził zasadę racji dostatecznej. [[Filozofia]] była dla niego "nauką o wszystkim, co jest możliwe. Możliwie zaś jest to, co bez wewnętrznej sprzeczności może być nazwane". Ta przyjęta przez niego definicja usprawiedliwiała rozszerzenie filozofii na dziedziny, które dotąd nie były przedmiotem zainteresowania filozofii, jak choćby prawo. Przyznawał jednak, że nauki racjonalne traktują jedynie o możliwości a nie rzeczywistości, jednocześnie zaś był daleki od [[Idealizm (filozofia)|idealizmu]], gdyż nie odrzucał doświadczenia zmysłowego, lecz postulował jego zgodność z rozumem. System ten odpowiadał naturalnemu obrazowi świata, dzięki czemu mógł on w dziedzinach praktycznych, takich jak polityka czy religia wykazywać zgodność racjonalnych danych rozumowych ze stanem faktycznym. Na tej systematycznej podwalinie rozwijał on interesujące go tematy, które przyniosły mu wielką popularność.
== Znaczenie myśli Wolffa ==
Znaczenie Wolffa dla historii myśli i kultury XVIII w. jest nie do przecenienia. Opracowana przez Wolfa doktryna filozoficzna miała charakter [[eklektyzm|eklektyczny]] i praktyczny. Usiłował on pogodzić wiarę w prawdy [[objawienie|objawione]] z nową, racjonalistyczną filozofią i nauką, co udało mu się lepiej, niż teologom i filozofom katolickim
Wolfizm był wykładany w praktycznie wszystkich uczelniach niemieckich, a także miał wielkie wpływy na Europę północną i środkową oraz Italię. Poglądy Wolffa były bardzo popularne w [[Saksonia|Saksonii]], gdzie powstało nawet specjalne towarzystwo rozpowszechniające jego naukę. Wywarły one także znaczny wpływ na rozwój wczesnego [[Oświecenie (epoka)|oświecenia]] w Rzeczypospolitej, przenikając najpierw przez gimnazja akademickie [[Gdańskie Gimnazjum Akademickie|Gdańska]] i [[Gimnazjum Akademickie w Toruniu|Torunia]], a następnie poprzez Włochy, gdzie myśl Wolffa spotkała się z dużym uznaniem na uczelniach katolickich. Był on autorem licznych podręczników, które, w swej wersji łacińskiej, uzyskały imprimatur [[Benedykt XIV|Benedykta XIV]]. W Polsce korzystano z nich w [[Kolegium|kolegiach]] [[teatyni|teatynów]] i [[pijarzy|pijarów]]. Przez pewien czas noszono się nawet z zamiarem sprowadzenia Wolffa na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytet Krakowski]].
W Niemczech znaczenie Wolffa spada od czasów Kanta, który przeciwstawił się w filozofii teoretycznej bezkrytycznemu dogmatyzmowi Wolffa, a w filozofii praktycznej odrzucił wolfiański [[eudajmonizm]]. Ożywienie zainteresowań jego myślą obserwuje się od lat 60. XX wieku, z racji na nowe, krytyczne wydanie jego dzieł.
Wolff, poza filozofią, miał także wpływ na ustawodawstwo pruskie, a także na amerykańską [[Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych|Deklarację Niepodległości]].
Linia 67:
== Linki zewnętrzne ==
* {{SEP | url = wolff-christian/ | autor = Matt Hettche | tytuł = Christian Wolff | data = 2014-11-11 | data dostępu = 2018-01-16
{{Kontrola autorytatywna}}
| |||