Awraham Stern: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Andrzei111 przeniósł stronę Abraham Stern (Lechi) do Awraham Stern: transkrypcja
m drobne merytoryczne
Linia 5:
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[23 grudnia]] [[1907]]
|miejsce urodzenia = [[Suwałki]], [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwo Kongresowe]]/[[Imperium Rosyjskie]]
|data śmierci = [[12 grudnia]] [[1942]]
|miejsce śmierci = [[Tel Awiw-Jafa|Tel Awiw]], [[Palestyna (mandat)|brytyjskie terytorium mandatowe w PalestyniePalestyna]]
|zawód =
|odznaczenia =
Linia 14:
|www =
}}
[[Plik:SternGang-Doc-Nazi-Collaboration.jpg|thumb|200px|Pierwsza strona listu wysłanego przez Abrahama Sterna do ambasady III Rzeszy w [[Bejrut|Bejrucie]]]]
'''AbrahamAwraham Stern''' ([[język hebrajski|hebr.]], '''אברהםAbraham שטרןStern''', ([[Transkrypcjajęzyk (językoznawstwo)hebrajski|trbhebr.]] ''Awrahamאברהם Sztern''שטרן), [[pseudonim|pseud.]] '''Ja’ir''' ({{w języku|he|'''יאיר'''}} Yair) (ur. [[23 grudnia]] [[1907]] w [[Suwałki|Suwałkach]], zm. [[12 grudnia]] [[1942]] w [[Tel Awiw-Jafa|Tel Awiwie]]) – żydowski poeta, założyciel i przywódca [[radykalizm|radykalnej]] [[Żydzi|żydowskiej]] [[Terroryzm|organizacji terrorystycznej]] [[Lechi]], znanej również jako „Banda Sterna” ({{w języku|en|Stern Gang}}).
 
== Życiorys ==
Urodził się w [[Suwałki|Suwałkach]]. W 1925 [[alija|wyemigrował]] do [[Palestyna (mandat)|Palestyny]], gdzie najpierw ukończył Gimnazjum Hebrajskie w [[Jerozolima|Jerozolimie]], a następnie podjął studia na [[Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie|Uniwersytecie Hebrajskim]] na dwóch kierunkach: języki klasyczne i [[literatura]] (grecka oraz łacińska).
[[Plik:SternGang-Doc-Nazi-Collaboration.jpg|thumb|200px|Pierwsza strona listu wysłanego przez Abrahama Sterna do ambasady III Rzeszy w [[Bejrut|Bejrucie]]]]
 
Urodził się w [[Suwałki|Suwałkach]]. W 1925 [[alija|wyemigrował]] do [[Palestyna (mandat)|Palestyny]], gdzie najpierw ukończył Gimnazjum Hebrajskie w [[Jerozolima|Jerozolimie]], a następnie podjął studia na [[Uniwersytet Hebrajski|Uniwersytecie Hebrajskim]] na dwóch kierunkach: języki klasyczne i [[literatura]] (grecka oraz łacińska).
* Abraham Stern był [[Poezja|poetą]]. W 1934 opublikował swój pierwszy zbiór wierszy, napisał również [[hymn]] Lechi pt. „Anonimowy żołnierz”. Na jego dorobek poetycki składają się 53 utwory.
 
Gdy w 1939, po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], [[Irgun CwaiCewai Leumi|Irgun]] i [[Hagana]] ogłosiły zawieszenie wszystkich działań przeciwko [[Brytyjczycy|Brytyjczykom]], Stern, uznający Wielką Brytanię za najgroźniejszego przeciwnika niepodległości [[Izrael]]a, założył radykalną organizację zbrojną [[Lechi]] mającą kontynuować działania zbrojne wymierzone w brytyjską administrację w Palestynie. Jego przekonanie o słuszności tej walki zwiększył sprzeciw władz mandatowych wobec [[Alija podczas II wojny światowej|kolejnej fali żydowskich uchodźców]] z ogarniętej wojną Europy. W skład ugrupowania wchodzili zarówno [[socjalizm|socjaliści]], jak i działacze prawicowi, np. [[Icchak Szamir]] (późniejszy [[premierzy Izraela|premier Izraela]] w latach 1983–1984 i 1986–1992).
 
W styczniu 1941 próbował porozumieć się z rządem III Rzeszy oferując: „wzięcie udziału w wojnie po stronie [[Niemcy|Niemiec]]” w zamian za skierowanie transportów Żydów z [[Europa|Europy]] do [[Palestyna|Palestyny]]. Pod koniec 1941 podjęto drugą próbę kontaktu z Niemcami. W obu przypadkach nie odnotowano odpowiedzi [[narodowy socjalizm|narodowych socjalistów]].
 
12 grudnia 1942 podczas aresztowania Abraham Stern został zastrzelony przez brytyjską policję, prawdopodobnie z powodu roli, jaką odgrywał w strukturach organizacji terrorystycznej [[Lechi]]<ref>Ada Amichal Yevin, ''In purple: the life of Yair-Abraham Stern'', s. 290, Hadar Publishing House.</ref>.
 
== VariaUpamiętnienie ==
* W 1981 założono miasto [[Kochaw Ja’ir]] ({{w języku|he|כוכב יאיר}}, [[transkrypcja (językoznawstwo)|trb.]] Koḫav Yaʼir; dosłownie Gwiazda Yair’a), którego nazwa pochodzi od pseudonimu Sterna.
* Abraham Stern był [[Poezja|poetą]]. W 1934 opublikował swój pierwszy zbiór wierszy, napisał również [[hymn]] Lechi pt. „Anonimowy żołnierz”. Na jego dorobek poetycki składają się 53 utwory.
* W 1981 założono miasto [[Kochaw Ja’ir]] ({{w języku|he|כוכב יאיר}}, [[transkrypcja (językoznawstwo)|trb.]] Koḫav Yaʼir; dosłownie Gwiazda Yair’a), którego nazwa pochodzi od pseudonimu Sterna.
* W Suwałkach jest tablica upamiętniająca miejsce jego urodzenia.
 
* W Suwałkach jest tablica upamiętniająca miejsce jego urodzenia.
== Zobacz też ==
* [[Lechi]]
* [[Kochaw Ja’ir]]
 
== Przypisy ==