Bronowice Małe: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków
drobne techniczne i red., galeria inaczej
Linia 16:
 
== Położenie ==
 
=== W ujęciu współczesnym ===
 
Rozpatrywany jako współczesna jednostka urbanistyczna, obszar ten graniczy:
 
* od '''północy''' - z [[Bronowice Wielkie|Bronowicami Wielkimi]] wzdłuż ulic Pasternik i W. Eliasza Radzikowskiego;
* od '''południa''' - z [[Wola Justowska|Wolą Justowską]] wzdłuż rzeki [[Rudawa (rzeka)|Rudawy]];
* od '''zachodu''' - z wsią [[Rząska]] w [[Zabierzów (gmina)|gminie Zabierzów]] w sąsiedztwie zabudowań przy ul. W. Tetmajera, a następnie z [[Mydlniki|Mydlnikami]] linią przebiegającą w przybliżeniu wzdłuż ulic (głównie gruntowych): S. Witkiewicza, S. Brzozowskiego, M. Wójcickiego, zachodnią granicą Krakowskiej Spółdzielni Mleczarskiej i osiedla przy [[Ulica Samuela Bogumiła Lindego w Krakowie|ul. S. B. Lindego]], odnogą [[Młynówka Królewska|Młynówki Królewskiej]] przecinając ul. Zygmunta Starego i ul. Brzegową odbijając na zachód do Rudawy;
* od '''wschodu''' - z [[Azory (Kraków)|Azorami]] oraz [[Bronowice Małe Wschód|Bronowicami Małymi Wschód]] wzdłuż ulicy Armii Krajowej, następnie z [[Osiedle Bronowice Nowe|Osiedlem Bronowice Nowe]] ulicą osiedlową na północ od [[Parafia św. Jana Kantego w Krakowie|Parafii św. Jana Kantego]], ulicą [[Ulica Balicka w Krakowie|Balicką]] do pętli tramwajowej, ulicą [[Ulica Na Błonie w Krakowie|Na Błonie]] i deptakiem [[Młynówka Królewska]] do wysokości ul. Wiedeńskiej, następnie z [[Osiedle Widok Zarzecze|Osiedlem Widok Zarzecze]] wschodnią granicą zabudowań przy ulicach: Zarzecze (do ul. Wiedeńskiej), Trawiastej, ks. F. Machaya i Legendy, i ponownie ulicą Na Błonie do Rudawy.
 
Przez środek Bronowic Małych biegnie linia kolejowa [[Linia kolejowa nr 133|Kraków - Katowice]], rozdzielając je dodatkowo na dwa mniejsze obszary:
 
* '''Bronowice Małe Północ''', skupione wokół tzw. ''Starej Wsi'' - obszaru u zbiegu ulic W. Tetmajera i Pod Strzechą;
* '''Bronowice Małe Południe''', obejmujące zachodnią część dawnych ''Błoń Bronowickich'' (zwaną ''Skotnicą''), współcześnie dominują tutaj tereny przemysłowe i handlowe.
 
=== W ujęciu historycznym ===
 
W ujęciu historycznym do Bronowic Małych (jako podkrakowskiej wsi) należy zarówno wyżej zdefiniowany obszar, jak i obszary Bronowic Małych Wschód (na zachód od. ul. Rydla), Osiedla Bronowice Nowe i Osiedla Widok-Zarzecze (z historycznymi osadami: Zarzecze, Błonie, Hamernia) - a więc obszar Dzielnicy VI Bronowice z wyłączeniem Mydlnik i obszaru na wschód od ul. Rydla.
 
== Historia ==
Od [[1294]] roku miejscowość należała do dóbr [[Kościół Mariacki w Krakowie|kościoła Mariackiego]] w Krakowie. W latach [[1934]]-[[1941]]1934–1941 wchodziła w skład istniejącej wówczas [[Gmina Bronowice Małe|gminy zborowej Bronowice Małe]]. Została przyłączona do Krakowa w [[1941]]  r. jako XXXV dzielnica katastralna, dziękiw wyniku staraniomstarań generalnego gubernatora [[Hans Frank|Hansa Franka]].
 
Miejsce akcji ''[[Wesele (dramat)|Wesela]]'' [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]].
Linia 44 ⟶ 43:
* [[Rydlówka]] – oddział [[Muzeum Historyczne Miasta Krakowa|Muzeum Historycznego Miasta Krakowa]]
* Dworek [[Tetmajerówka]]
* [[Parafia św. Antoniego Padewskiego w Krakowie|Kościół św. Antoniego Padewskiego]] w miejscu dawnego dworu [[prałat]]ów Mariackich<ref>{{cytuj|autor=Maria Rydlowa, ''|tytuł=Moje Bronowice, mój Kraków'' (|wydawca=Wydawnictwo Literackie, |data=2014), str. |s=8}}</ref>
* Zespół zabytkowych budynków dworskich, obecnie Mariackie Centrum Wypoczynkowo-Rekreacyjne przy ul. Pod Strzechą<ref>[http://mariackiecentrum.pl/?q=onas Mariackie Centrum Wypoczynkowo-Rekreacyjne: ''O nas'']</ref>
* [[Schron amunicyjny „Bronowice”]] należący do [[Fort 41 „Bronowice Małe”|fortu 41 „Bronowice Małe”]]
Linia 50 ⟶ 49:
* Kapliczka NMP z 1850 r. przy ul. Katowickiej
* Plac zabaw przy ul. Tetmajera, w miejscu dawnego stawu w środku wsi, zwanego ''gęsim rynkiem'' lub ''gęsim jurnkiem''<ref>''Bronowickie Zeszyty Historyczno-Literackie'', nr 32 (Towarzystwo Przyjaciół Bronowic, 2014), str. 37</ref>
* Kapliczka przy ul. Filtrowej - centrum dawnej osady [[Osiedle_Widok_Zarzecze|Zarzecze]], gdzie znajdował się plac targowy, most na [[Młynówka Królewska|Młynówce Królewskiej]] i młyn - obecnie rejon pętli autobusowej „Bronowice Małe”
 
== Współczesne zespoły mieszkaniowe ==
Linia 62 ⟶ 61:
 
== Ludzie związani z Bronowicami Małymi ==
* [[Włodzimierz Tetmajer]] (1861-19231861–1923), malarz i pisarz
* [[Lucjan Rydel (poeta)|Lucjan Rydel]] (1870-19181870–1918), poeta
* [[Józefa Singer]] (1881-19551881–1955), pierwowzór [[Rachela (postać z Wesela)|Racheli]] z ''Wesela''
* [[Anna Rydlówna]] (1884-19691884–1969), pielęgniarka, pierwowzór Haneczki z ''Wesela''
* [[Stanisław Truszkowski]] (1917-19861917–1986), miejscowy proboszcz
* [[Maria Rydlowa]] (ur. 1924), redaktorka, historyk literatury
* [[Jan Rydel]] (ur. 1959), historyk
 
== Galeria ==
<gallery widthsmode="200"packed heights="200"140>
Plik:Rydlowka06.JPG|[[Rydlówka]]
Plik:Old cottage, 25 Tetmajera street, Bronowice Małe, Krakow, Poland.jpg|Bronowicka chałupa przy ul. W. Tetmajera