Ludwikowice Kłodzkie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Magen (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne redakcyjne
poprawa przek., drobne redakcyjne, WP:SK+ToS+mSK
Linia 12:
|gmina = [[Nowa Ruda (gmina wiejska)|Nowa Ruda]]
|sołectwo =
|wysokość = ok. 430-480430–480
|liczba ludności = 2224{{r|GUS}}
|rok = III 2011
Linia 58:
 
== Położenie ==
Ludwikowice Kłodzkie to duża [[Łańcuchówka|wieś łańcuchowa]] o długości około 3,3 km, leżąca na granicy [[Wzgórza Włodzickie|WzgórzaWzgórz Włodzickich]] i [[Wzgórza Wyrębińskie|Wzgórz Wyrębińskich]], wzdłuż rzeki [[Włodzica|Włodzicy]], na wysokości około 430-480430–480 m n.p.m.{{r|staffa}}
 
== Podział administracyjny ==
Linia 69:
Pierwsza wzmianka o miejscowości w formie ''Ludwigisdorf'' pochodzi z 1352 roku. Nazwa była później notowana także w formach ''Lößdorf'' (1571), ''Ludwigsdorff'' (1743), ''Losdorf'' (1747), ''Ludwigsdorf'' (1789), ''Ludwigsdorf'' vulgo ''Luschdorf'' (1845), ''Ludwigsdorf'' (1941), ''Ludwigsdorf'' – ''Ludwikowice Kłodzkie'', -''ic'' -''ich'', ''ludwikowicki'' (1947)<ref name="Rymut2005">{{Cytuj książkę | inni = pod red. Kazimierza Rymuta | tytuł = Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany | tom = 6, L-Ma | wydawca = Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk | miejsce = Kraków | rok = 2005 | strony = 231 | isbn = 83-88866-26-5}}</ref>.
 
Nazwa pochodzi od nazwy osobowej ''Ludwig'' i form skróconych ''Los''-, ''Lös''- oraz ''Lusch''- z członem -''dorf'' ‘wieś’. Po objęciu miasta przez polską administrację w 1945 roku urzędowo ustalono polską nazwę ''Ludwikowice Kłodzkie''<ref name="Rymut2005"/>, która nawiązywała znaczeniowo do nazwy niemieckiej.
 
== Historia ==
Podczas wykopalisk na terenie wsi znaleziono monety rzymskie datowane na II w. n.e.{{r|staffa}} Pierwsza historyczna wzmianka o osadnictwie pochodzi z 1352 roku{{r|staffa}}. Rozwój wsi był dość wolny, ale sukcesywny. Ożywienie nastąpiło w XVIII wieku za sprawą rozwoju tkactwa i rozpoczęcia wydobycia węgla{{r|staffa}}. W XIX wieku podstawę utrzymania mieszkańców było górnictwo{{r|staffa}}. Pod koniec XIX wieku w miejscowości powstała elektrownia i kilka zakładów przemysłowych{{r|staffa}}. W 1880 roku zbudowano linię kolejową, co przyczyniło się do dalszego rozwoju wsi{{r|staffa}}.
 
9 lipca 1930 w tutejszej [[Kopalnia WenceslausWacław|kopalni ''Wenceslaus'']] w dzielnicy [[Miłków (powiat kłodzki)|Miłków]] nastąpił katastrofalny wyrzut dwutlenku węgla, w wyniku którego zginęło 151 górników{{r|Tablica poświęcona ofiarom}}.
 
Ludwikowice Kłodzkie były nazywane „Małą Palestyną”. W sierpniu 1945 roku mieszkało tutaj 466 [[Żydzi|Żydów]], którzy utworzyli Komitet Żydowski, jeden z pierwszych na [[Ziemia kłodzka|ziemi kłodzkiej]], działający w strukturach [[Centralny Komitet Żydów Polskich|CKŻP]]. Istniała również Żydowska Kongregacja Wyznaniowa, działała partia [[Ichud]]{{r|Tadeusz Bieda Wśród malowniczych}}.
 
=== Filia Groß-Rosen ===
Linia 82:
 
=== Wojskowy Batalion Górniczy ===
Na terenie kopalni w dniu 21 lutego 1953 został założony 30 [[Wojskowy Korpus Górniczy#Struktura|Wojskowy Batalion Górniczy]] (JW 3686), rozformowany w dniu 20 lipca 1958 roku{{r|staffa}}. Kierowano do niego mężczyzn (młodych [[poborowy]]ch), których uznawano za [[Wróg ludu|przeciwników politycznych]], niebezpiecznych dla wprowadzanego siłą ustroju [[Komunizm|komunistycznego]] w [[Polska Ludowa|Polsce]] – w szczególności byłych członków [[Żołnierze wyklęci|organizacji niepodległościowych]] i [[Antykomunizm|antykomunistycznych]] (m.in. [[Armia Krajowa]], [[Narodowe Siły Zbrojne]] itp.), synów [[II Rzeczpospolita|przedwojennej]] [[Inteligencja (społeczeństwo)|inteligencji]] i tzw. [[kułak]]ów{{r|staffa}}. Służba ta miała charakter [[RobotyPraca przymusoweprzymusowa|pracy przymusowej]]{{r|staffa}}.
 
== Komunikacja ==
Linia 89:
== Zabytki ==
Według rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]] na listę zabytków wpisane są obiekty{{r|nid}}:
* [[barok]]owy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, z lat 1707-17081707–1708. W późniejszych latach był wielokrotnie przebudowywany. Wewnątrz późnogotycka rzeźba Madonny i kamienna chrzcielnica z epoki [[renesans]]u.
* kościół ewangelicki pw. Błogosławieństwa Pańskiego, z lat 1929-19301929–1930. Wyróżnia się kamienną wieżą. W latach powojennych mieściła się w nim stolarnia. Obecnie [[Muzeum Ziemi Sowiogórskiej w Ludwikowicach Kłodzkich|Muzeum Ziemi Sowiogórskiej]].
* willa z apteką, ul. Główna 21, z 1904 roku.
inne zabytki:
Linia 99:
== Szlaki turystyczne ==
W Ludwikowicach Kłodzkich rozpoczynają się dwa znakowane szlaki turystyczne{{r|staffa}}:
* {{szlak|niebieski}} [[Ludwikowice Kłodzkie (stacja kolejowa)]] - '''Ludwikowice Kłodzkie''' - [[Pardelówka]] - [[Włodzicka Góra]] - Rozdroże pod [[Włodzicka Góra|Włodzicką Górą]],
* {{szlak|zielony}} na [[Kozie Siodło|Przełęcz Kozie Siodło]],
* {{szlak|zielony}} przez [[Jugów]] na [[Przełęcz Jugowska|Przełęcz Jugowską]].
 
Linia 108:
<ref name="GUS">[http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.]</ref>
<ref name="nid">{{cytuj stronę|url=http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/DLN-rej.pdf|tytuł=Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|data dostępu=2 sierpnia 2012|strony=78}}</ref>
<ref name="staffa">{{cytuj książkę|nazwisko=Staffa|imię=Marek|autor link=Marek Staffa|tytuł=Słownik geografii turystycznej Sudetów|wydawca=I-Bis|miejsce=Wrocław|datarok=1994|strony=226-232226–232|isbn=83-85773-12-6|tom=11|tytuł tomu=Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie}}</ref>
<ref name="Tablica poświęcona ofiarom">{{cytuj stronę|url=http://dolny-slask.org.pl/515714,Ludwikowice_Klodzkie,Tablica_poswiecona_ofiarom_katastrofy_gorniczej_w_kopalni_Wenceslaus.html|tytuł=Tablica poświęcona ofiarom katastrofy górniczej w kopalni "Wenceslaus"„Wenceslaus”|opublikowany=dolny-slask.org.pl|język=pl|data dostępu=2009-08-13}}</ref>
<ref name="Tadeusz Bieda Wśród malowniczych">{{Cytuj|autor = Tadeusz Bieda |tytuł = Wśród malowniczych wzgórz nad Włodzicą: zarys dziejów miejscowości gminy Nowa Ruda |data = 2007 |isbn = 978-83-60478-20-2 |miejsce = Nowa Ruda |wydawca = Wydawnictwo „Maria” |s = 254 |oclc = 316547677 }}</ref>
}}