Królikarnia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
→‎Historia: drobne redakcyjne
Linia 38:
Pierwotnie na terenie Królikarni znajdowały się browar, cegielnia, karczma, młyn i stodoła, a także położony na zboczu wąwozu budynek kuchni, dla którego inspiracją był rzymski [[grobowiec Cecylii Metelli]].
 
Obiekt został zaprojektowany przez architekta [[Dominik Merlini|Dominika Merliniego]], który wzorował się na renesansowej rezydencji [[Villa Rotonda]] koło [[Vicenza|Vicenzy]], autorstwa [[Andrea Palladio|Andrei Palladio]]. Budowę prowadzono w latach 1782–1786. W 1794, podczas [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] w pałacu rezydował [[Tadeusz Kościuszko]]. Z rąk pierwotnego właściciela – szambelana królewskiego Karola de Thomatis, pałac przeszedł w 1816 w ręce [[Radziwiłłowie|Radziwiłłów]], a w 1849 zakupiła go rodzina Pusłowskich. W 1879 częściowo naruszony w wyniku pożaru. Jego [[Rekonstrukcja (architektura)|rekonstrukcję]] wykonał [[Józef Huss]].
 
W 1794, podczas [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] w pałacu rezydował [[Tadeusz Kościuszko]]. Z rąk pierwotnego właściciela – szambelana królewskiego Karola de Thomatis, pałac przeszedł w 1816 w ręce [[Radziwiłłowie|Radziwiłłów]], a w 1849 zakupiła go rodzina Pusłowskich. W 1879 częściowo naruszony w wyniku pożaru. Jego [[Rekonstrukcja (architektura)|rekonstrukcję]] wykonał [[Józef Huss]].
 
Zniszczony ponownie we [[Obrona Warszawy (1939)|wrześniu 1939]]. W 1944 na terenie ogrodu [[Powstanie warszawskie|powstańcy warszawscy]] prowadzili z Niemcami walki, w trakcie których spłonęła kuchnia, zniszczony został taras z grotą i drzewostan.
 
Nieruchomość została przejęta przez miasto w 1945 na podstawie [[Dekret Bieruta|dekretu Bieruta]]<ref name="Zubik3"/>. Pałac odbudowano w 1964 zze funduszówśrodków [[SFOS]] i Wojska Polskiego. Projekt odbudowy wykonał Jan Bieńkowski, a parku [[Longin Majdecki]]. Z wnętrz pałacowych pierwotny charakter przywrócono tylko saliSali okrągłejOkrągłej. Po zakończeniu odbudowy w pałacu zlokalizowano [[Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni|Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego]], które zostało otwarte 26 stycznia 1965<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Warszawa. Przewodnik | wydawca = Wydawnictwo „Sport i Turystyka” | miejsce = Warszawa | data = 1966 | strony = 26}}</ref>. Odbywają się w nim czasowe wystawy prezentujące polskich i zagranicznych artystów współczesnych w pokazach indywidualnych i zbiorowych. Wokół Królikarni rozciąga się park o tej samej nazwie. W otoczeniu drzew i krzewów znajduje się Park Rzeźby, w którym prezentowane są wybrane prace z bogatej kolekcji [[Muzeum Narodowe w Warszawie|Muzeum Narodowego w Warszawie]].
 
Po zakończeniu odbudowy w pałacu zlokalizowano [[Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni|Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego]], które zostało otwarte 26 stycznia 1965<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Warszawa. Przewodnik | wydawca = Wydawnictwo „Sport i Turystyka” | miejsce = Warszawa | data = 1966 | strony = 26}}</ref>. Odbywają się w nim czasowe wystawy prezentujące polskich i zagranicznych artystów współczesnych w pokazach indywidualnych i zbiorowych. Wokół Królikarni rozciąga się park o tej samej nazwie. W otoczeniu drzew i krzewów znajduje się Park Rzeźby, w którym prezentowane są wybrane prace z bogatej kolekcji [[Muzeum Narodowe w Warszawie|Muzeum Narodowego w Warszawie]].
 
Od 2008 o zwrot nieruchomości starają się spadkobiercy rodziny Krasińskich. Uzyskali oni potwierdzenie, że przejęcie pałacu odbyło się z naruszeniem prawa, jednak nie odzyskali prawa własności gruntu<ref name="Zubik3"/>. W 2014 wystąpili oni do sądu o eksmisję Muzeum Narodowego z budynków Królikarni<ref>{{Cytuj stronę | url = http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,16138993,Krasinscy_chca_eksmisji_z_Krolikarni_Muzeum_Narodowego.html#LokWawTxt | tytuł = Krasińscy chcą eksmisji z Królikarni Muzeum Narodowego | nazwisko = Szpala | imię = Iwona | data = 12 czerwca 2014 | praca = "Gazeta Stołeczna" | opublikowany = warszawa.gazeta.pl | data dostępu = 2014-06-12}}</ref>. W 2018 [[Sąd Okręgowy w Warszawie]] orzekł, że byłoby to sprzeczne z [[Zasady współżycia społecznego|zasadami współżycia społecznego]]<ref name="Zubik3">{{Cytuj pismo | nazwisko = Zubik | imię = Małgorzata | tytuł = Królikarnia nie dla Krasińskich | czasopismo = Gazeta Stołeczna | strony = 3 | data = 25 października 2018}}</ref>.