Adam Bieniasz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Lowdown (dyskusja | edycje)
→‎Życiorys: drobne merytoryczne
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
m poprawa martwych linków zewnętrznych do Sanockiej Biblioteki Cyfrowej
Linia 51:
W 1939 podjął pracę w [[Huta Stalowa Wola|Hucie Stalowa Wola]] nadal startując w zawodach balonowych w parze z Alfredem Miklerem<ref name="N1979-183"/>. W Warszawie zdał egzamin na pilota balonów wolnych uzyskując legitymację federacji [[Fédération Internationale de l’Automobile|FIA]]. Został wskazany jako członek załogi towarzyszącej na zawody o [[Puchar Gordona Bennetta (balonowy)|Puchar Gordona Bennetta]], planowane na wrzesień 1939, co uniemożliwił wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]]<ref name="N1979-183"/>.
 
Po tułaczce w trakcie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] dotarł do Wielopola<ref name="N1979-183"/>. W lutym 1940 wraz z żoną Wilhelminą został aresztowany przez gestapo w Sanoku w związku z podejrzeniem udziału w pomocy przy przekraczaniu granicy uchodźcom na Węgry<ref name="N1979-183"/><ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Andrzej Brygidyn]] | tytuł = Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944 | wydawca = Społeczny Komitet Wydawniczy „San” | miejsce = Sanok | data = 1992 | strony = 48 | url = http://sanockabibliotekacyfrowa91.pl146.204.131/publicationdlibra/docmetadata?id=731}}</ref>. Po torturach i sześciomiesięcznym areszcie został zwolniony<ref name="N1979-183"/>. Wraz z żoną działali w konspiracji w ramach [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]]-[[Armia Krajowa|AK]] udzielając pomocy działaczom ruchu oporu, a ich dom służył jako miejsce przechowywania broni i lokal do celów prowadzenia tajnego kursu podoficerskiego<ref name="N1979-183"/><ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Andrzej Brygidyn]] | tytuł = Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944 | wydawca = Społeczny Komitet Wydawniczy „San” | miejsce = Sanok | data = 1992 | strony = 176, 179 | url = http://sanockabibliotekacyfrowa91.pl146.204.131/publicationdlibra/docmetadata?id=731}}</ref>. Adam Bieniasz posługiwał się wówczas [[pseudonim]]em „Aspik”<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Andrzej Brygidyn]] | tytuł = Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944 | wydawca = Społeczny Komitet Wydawniczy „San” | miejsce = Sanok | data = 1992 | strony = 280 | url = http://sanockabibliotekacyfrowa91.pl146.204.131/publicationdlibra/docmetadata?id=731}}</ref>. Ponownie został aresztowany przez Niemców w 1944, a wolność odzyskał w czasie nadejścia [[Front wschodni (II wojna światowa)|frontu wschodniego]] i Armii Czerwonej<ref name="N1979-183"/>.
 
Po wojnie osiadł wraz z żoną w Sanoku<ref name="N1979-183"/>. Został nauczycielem w [[Zespół Szkół nr 1 im. Karola Adamieckiego w Sanoku|Gimnazjum Kupieckim i Liceum Handlowym w Sanoku]] (późniejsze Technikum Ekonomiczne), gdzie uczył w roku szkolnym 1944/1945 i 1945/1946, następnie po dwóch latach przerwy ponownie pracował od września 1948 do sierpnia 1972, wykładając matematykę, arytmetykę handlową, towaroznawstwo, przysposobienie wojskowe<ref name="MB"/><ref name="N1979-183"/><ref name="N1983-32">{{Cytuj pismo | tytuł = Adam Bieniasz. Nekrologi | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] | wolumin = Nr 32 | strony = 4 | data = 8 lutego 1982 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/publication/8771}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995 | rozdział = Dzieje szkoły w zarysie (1945-1995) | nazwisko r = [[Alicja Wolwowicz]] | strony = 66, 77 | miejsce = Sanok | data = 1995 | isbn = 83-903469-0-7}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995 | rozdział = Grono pedagogiczne w okresie 1945-1994 | strony = 311 | miejsce = Sanok | data = 1995 | isbn = 83-903469-0-7}}</ref>. Z jego inicjatywy powstało boisko sportowe przy pierwotnym [[Budynek przy ul. Jagiellońskiej 22 w Sanoku|budynku szkoły przy ulicy Jagiellońskiej w Sanoku]]<ref name="MB"/>. Ponadto w szkole był organizatorem przedstawień teatralnych, chóru<ref>{{Cytuj książkę | autor = Czesława Kurasz | tytuł = Niczego nie żałuję. Wspomnienia | wydawca = Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku | miejsce = Sanok | data = 2015 | strony = 25, 28 | isbn = 978-83-61043-23-2 | rozdział = Dom rodzinny. Dzieciństwo i lata szkolne}}</ref>.
 
Po zakończeniu wojny działał w utworzonej w Sanoku Filii Aeroklubu Rzeszowskiego nr 1 (m.in. ponownie z Adamem Bieniaszem)<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Andrzej Olejko]] | tytuł = Lotnicze tradycje Bieszczadów | wydawca = Ruthenus | miejsce = Krosno | data = 2011 | strony = 67 | isbn = 978-83-7530-141-0 | rozdział = 2. Lotnicze epizody z lat II Rzeczypospolitej. Zapomniane szybowisko}}</ref>. W 1946 został członkiem zarządu reaktywowanego wówczas [[Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku|sanockiego gniazda]] [[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”|Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = Marcin Smoter | tytuł = Próba reaktywacji Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w latach 1945–1949 | czasopismo = [[Rocznik Sanocki]] 2011 | wydawca = Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej | strony = 139-140 | issn = 0557-2096 | data = 2011 | url =}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.sokolsanok.pl/zarzad | tytuł = Zarząd | opublikowany = sokolsanok.pl | data dostępu = 2017-08-03}}</ref>. Od 1947 przebywał na obozach szkoleniowych dla pilotów pilotażu w miejscowościach [[Goleszów]] i [[Porąbka (województwo śląskie)|Porąbka–Żar]]<ref name="N1979-183"/>. Działał w sanockiej filii Aeroklubu Podkarpackiego nr 1<ref name="TSS"/>. Czynnym pilotem szybowcowym był do 1951<ref name="N1979-183"/>. Był jednym z inicjatorów powstania [[Oddział PTTK „Ziemia Sanocka” w Sanoku|oddziału PTTK w Sanoku]] (1951/1952)<ref>{{Cytuj pismo | autor = J. Czaja | tytuł = W 20-ecie PTTK. Dorobek godny uznania | czasopismo = [[Nowe Podkarpacie|Podkarpacie]] | wolumin = Nr 2 | strony = 7 | data = 8 października 1970 | url = http://www.kbc.krosno.pl/publication/514}}</ref>. Równolegle z pracą pedagogiczną zaangażował się w działalność sportową w dyscyplinach narciarstwa i lekkiej atletyki<ref name="N1979-183"/>. Będąc członkiem klubu Unia Sanok był współorganizatorem [[Województwo rzeszowskie (1945–1975)|Wojewódzkich]] Mistrzostw Okręgowych Juniorów w Lekkoatletyce rozegranych w czerwcu 1951 w Sanoku<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Mistrzostwa lekkoatletyczne juniorów województwa rzeszowskiego w Sanoku przyniosły dwa rekordy okręgu | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny Rzeszowskie]] | wolumin = Nr 176 | strony = 6 | data = 27 czerwca 1951 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/publication/5140}}</ref>. Od końca 1952 był jednym z osób kierujących budową<ref>{{Cytuj pismo | autor = M. K. | tytuł = Wiadomości sportowe. Budują nowe obiekty sportowe | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny Rzeszowskie]] | wolumin = Nr 298 | strony = 4 | data = 15 grudnia 1952 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/publication/3054}}</ref>. Na początku 1953 został kierownikiem mistrzostw Polski juniorów w narciarstwie w Iwoniczu<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Na iwonickim szlaku. Obsadza sędziowska na Mistrzostwa Polski Juniorów | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny Rzeszowskie]]-Nowiny Sportowe | wolumin = Nr 2 | strony = 1 | data = 12 stycznia 1953 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/publication/3214}}</ref>. W 1953 został państwowym sędzią związkowym w narciarstwie, w 1975 sędzią międzynarodowym z prawem orzekania skoków narciarskich<ref name="MB"/><ref name="N1979-183"/><ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Zdjęcie | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny Rzeszowskie]] | wolumin = Nr 28 | strony = 5 | data = 1 lutego 1957 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/publication/3273}}</ref>. Przez wiele lat działał w Okręgowym Związku Narciarskim w Krośnie<ref name="N1983-32"/>. Był także wieloletnim sędzią lekkoatletycznym<ref name="MB"/><ref name="N1979-183"/>. Na początku lat 70. odszedł na emeryturę<ref name="N1979-183"/>. Był także muzykiem i działaczem kulturalnym<ref name="MB"/>. Był członkiem zespołu wokalnego Czwórka Rewelersów, działającym w Powiatowym Domu Kultury, działającym w [[Budynek przy ul. Adama Mickiewicza 24 w Sanoku|budynku przy ul. Adama Mickiewicza 24 w Sanoku]] (prócz niego także m.in. [[Zbigniew Dańczyszyn]], [[Benedykt Gajewski]])<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Franciszek Oberc]] | tytuł = Sanok. Instytucje kultury | wydawca = Miejska Biblioteka Publiczna im Grzegorza z Sanoka w Sanoku | miejsce = Sanok | data = 1999 | strony = 58 | isbn = 83-909787-3-3 | url = http://sanockabibliotekacyfrowa91.pl146.204.131/publicationdlibra/docmetadata?id=429}}</ref>. Należał do sanockiej organizacji [[Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej|ORMO]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = [[Marcin Drozd]] | tytuł = Praca uwieńczona sukcesem | czasopismo = [[Gazeta Sanocka – Autosan]] | wolumin = Nr 11 (80) | strony = 2 | data = 1-15 czerwca 1977 | url =}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | autor = [[Marcin Drozd]] | tytuł = Praca na rzecz środowiska | czasopismo = [[Gazeta Sanocka – Autosan]] | wolumin = Nr 13 (82) | strony = 5 | data = 1-15 lipca 1977 | url =}}</ref>.
 
W Sanoku zamieszkiwał przy ulicy Marcelego Nowotki 25 (późniejsza ulica 2 Pułku Strzelców Podhalańskich)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958 | miejsce = Warszawa | data = 1960 | strony = 117 | rozdział = Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna | nazwisko r = [[Zofia Bandurka]] | url = http://91.146.204.131/dlibra/doccontent?id=373}}</ref>, później w domu przy ulicy Cichej 8<ref name="N1979-183"/>. Jego żoną była Wilhelmina z domu Chmielewska (1914-1992), także absolwentka AHZ we Lwowie i również powojenna nauczycielka w szkole ekonomicznej w Sanoku<ref name="MB"/><ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Pół wieku później | czasopismo = [[Tygodnik Sanocki]] | wolumin = Nr 25 (554) | strony = 7 | data = 21 czerwca 2002 | url =}}</ref>.