Zbigniew Herbert: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dr.meryt–źródło
m zbędne
Linia 32:
|www = http://www.zbigniew-herbert.com
}}
'''Zbigniew Bolesław Ryszard<ref>{{cytuj stronę| url=http://www.24ikp.pl/skarby/ludzie/przyjaciele/herbert_zbigniew/art.php| tytuł=Zbigniew Herbert _ 29.10.1924 – 28.07.1998| autor = Andrzej Solarz| data = 2010-01-29 |język = pl |data dostępu = 2013-03-25}}</ref> Herbert''' (ur. [[29 października]] [[1924]] we [[Lwów|Lwowie]], zm. [[28 lipca]] [[1998]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski poeta, eseista, dramaturg, twórca słynnego cyklu poetyckiego „[[Pan Cogito]]”, autor [[słuchowisko|słuchowisk]]; pośmiertnie odznaczony [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]]. Z wykształcenia ekonomista, prawnik i filozof. Jeden z najwybitniejszych polskich poetów XX wieku<ref>[[https://kultura.dziennik.pl/ksiazki/artykuly/473767,90-rocznica-urodzin-zbigniewa-herberta.html]]</ref><ref>[[https://dzieje.pl/aktualnosci/franaszek-poezja-herberta-przypomina-o-koniecznosci-indywidualnego-myslenia]]</ref>.
 
Laureat ponad dwudziestu nagród literackich. Od końca lat 60. XX w. był jednym z najpoważniejszych pretendentów do [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury|Literackiej Nagrody Nobla]]<ref>[http://www.fronda.pl/news/czytaj/tytul/zbigniew_herbert_mial_40_lat_temu_dostac_nobla Portal Fronda.pl | Facebook<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref><ref>[http://czytelnia.onet.pl/0,1314039,3,artykuly.html Dlaczego nie Herbert? – Jarosław Klejnocki – Onet.pl Czytelnia<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref><ref>[http://fakty.interia.pl/polska/news-herbert-i-gombrowicz-nie-dostali-nobla-przez-sb,nId,857034 Herbert i Gombrowicz nie dostali Nobla przez SB? – Polska – Fakty w INTERIA.PL<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref><ref>[http://xiegarnia.pl/artykuly/noblisci-ktorych-nie-bylo/ Nobliści, których nie było | xiegarnia.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Jego książki zostały przetłumaczone na 38 języków<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.polityka.pl/kultura/aktualnoscikulturalne/1518984,1,polscy-pisarze-i-ich-sukcesy-za-granica.read |tytuł=Czytanie Polski|nazwisko= Sobolewska|imię=Justyna|opublikowany=[[Polityka]]|język=pl|data dostępu=2011-09-06}}</ref>.
Linia 45:
Początkowo mieszkał w podkrakowskich [[Proszowice|Proszowicach]] (maj 1944 – styczeń 1945). W Krakowie studiował [[ekonomia|ekonomię]], uczęszczał także na wykłady na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] i [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|Akademii Sztuk Pięknych]]. Z różnych jego późniejszych wypowiedzi wnioskować można, że mniej więcej w tym samym czasie nawiązał kontakt z akowską lub poakowską konspiracją. W 1947 roku uzyskał po trzyletnich studiach dyplom [[Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie|Akademii Handlowej]]. Rozpoczęte w Krakowie studia [[nauki prawne|prawnicze]] kontynuował na [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|Uniwersytecie Mikołaja Kopernika]] w [[Toruń|Toruniu]], gdzie w 1949 roku uzyskał tytuł magistra praw. W tym samym roku został przyjęty na drugi rok [[filozofia|filozofii]] na UMK w Toruniu, studiował tam m.in. u swego późniejszego mistrza – [[Henryk Elzenberg (filozof)|Henryka Elzenberga]]. Od 1948 mieszkał w [[Sopot|Sopocie]], dokąd w 1946 przeprowadzili się jego rodzice. Podejmował się różnych zajęć: pracował w [[Narodowy Bank Polski|Narodowym Banku Polskim]] w [[Gdynia|Gdyni]] (1 marca – 30 czerwca 1948), redagował „Przegląd Kupiecki”, pracował w biurze Oddziału Gdańskiego [[Związek Literatów Polskich|Związku Literatów Polskich]] (1949–1950). Tam poznał Halinę Misiołkową – ich związek przetrwał do roku 1957. W 1948 został członkiem-kandydatem ZLP, rezygnację złożył w 1951. Ponownie wstąpił do Związku w 1955 roku.
 
W 1949 roku przeprowadził się do [[Toruń|Torunia]] (gdzie studiował od grudnia 1947). W Toruniu pracował w [[Muzeum Okręgowe w Toruniu|Muzeum Okręgowym]] oraz jako nauczyciel w szkole podstawowej. Jesienią 1951 przeniósł się na [[Uniwersytet Warszawski]], gdzie przez pewien czas kontynuował studia filozoficzne. Początkowo mieszkał w bardzo trudnych warunkach w podwarszawskim [[Brwinów|Brwinowie]], a od grudnia 1952 do stycznia 1957 w Warszawie przy [[Ulica Wiejska 17 w Warszawie|ulicy Wiejskiej 17]], w sublokatorskim pokoju mieszkania zajmowanego łącznie przez 12 osób. Potem przez kilka miesięcy zajmował służbówkę przy [[Aleje Jerozolimskie w Warszawie|Alejach Jerozolimskich]].
 
Próbował utrzymywać się z pracy pióra, nie włączając się jednocześnie w obowiązujący nurt literatury zaprzęgniętej w służbę politycznej propagandy. Publikował recenzje teatralne, muzyczne, relacje z wystaw plastycznych abstrahując od kryteriów sztuki [[socrealizm|socrealistycznej]]. W 1948 w [[Tygodnik Wybrzeża|„Tygodniku Wybrzeża”]] drukowany był jego cykl „Poetyka dla laików”. Kilka recenzji opublikował w [[Słowo Powszechne|„Słowie Powszechnym”]] – w 1949 pod własnym nazwiskiem, rok później pod [[pseudonim]]em Patryk. Pod tym samym pseudonimem lub pod własnym nazwiskiem pisywał także w [[Tygodnik Powszechny|„Tygodniku Powszechnym”]]. W 1952 kilka recenzji ukazało się w [[Przegląd Powszechny|„Przeglądzie Powszechnym”]] ojców [[Jezuici|jezuitów]] (pod pseudonimem Bolesław Hertyński). Od 1950 do 1953 jako Stefan Martha publikował w [[Dziś i Jutro|„Dziś i Jutro”]], piśmie [[Stowarzyszenie „Pax”|Stowarzyszenia PAX]]. Periodyki te, reprezentujące różne nurty katolicyzmu, były co prawda legalne, ale funkcjonowały na marginesie życia literackiego i społecznego, będąc dla oficjalnej propagandy siedliskiem „czarnej reakcji”. Możliwość współpracy z nimi zakończyła się dla Herberta ostatecznie w 1953 roku. „Przegląd Powszechny” został zamknięty, „Tygodnik Powszechny”, po odmowie zamieszczenia nekrologu po śmierci [[Józef Stalin|Stalina]], przekazany PAX-owi. W tej sytuacji dalszą współpracę z pismami PAX-u uznał poeta za niemożliwą.