Mieczysław Hertz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: poprawki kursywy w linkach oraz przeniesienie {{lang}} poza linki |
|||
Linia 12:
|przyczyna śmierci = [[rana postrzałowa]]
|miejsce spoczynku =
|zawód = [[
|miejsce zamieszkania = [[Warszawa]] <small>(do ?)</small>,<br />[[Tartu|Derpt]] <small>(?–1888/90)</small>,<br />[[Ryga]] <small>(1888/90–1892/94)</small>{{u|uwaga1}},<br />[[Łódź]] <small>(1892/94–1939)</small>,<br />[[Kraków]] <small>(XII 1939–?)</small>,<br />Warszawa <small>(?–I 1943)</small>
|narodowość =
Linia 26:
|www =
}}
'''Mieczysław Hertz''' (ur. [[2 stycznia]] [[1870]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[18 stycznia]] [[1943]] tamże) – polski [[
== Życiorys ==
Linia 68:
7 lipca 1915 roku Mieczysław Hertz znalazł się w składzie nowej, powołanej przez niemieckie władze okupacyjne, 36-osobowej Rady Miejskiej, złożonej w równych proporcjach z [[Polacy|Polaków]], [[Niemcy (naród)|Niemców]] i Żydów. Powołanym radnym groziły – w razie odmowy przyjęcia mandatu – szykany i wysokie kary grzywny. W takim składzie rada działała przez półtora roku{{odn|Stawiszyńska|2016|s=39}}.
W sierpniu 1916 roku Hertz został członkiem powołanej wówczas, pod przewodnictwem Emila Hirszberga, Komisji Szacunkowej Miejskiej w Łodzi (z siedzibą w [[Kamienica Teodora Steigerta|kamienicy Teodora Steigerta]] przy ul. Piotrkowskiej 90), podległej Wydziałowi Rejestracji Strat Wojennych przy [[Rada Główna Opiekuńcza (1916–1921)|Radzie Głównej Opiekuńczej]] w Warszawie{{odn|Stawiszyńska|2016|s=461}}. Z inicjatywy Hertza Główna Komisja Szacunkowa Miejska w Warszawie wyraziła zgodę także na rejestrację strat poniesionych na zdrowiu przez tych łodzian, którzy zostali przez niemieckie władze okupacyjne wysłani do [[
Mieczysław Hertz był jednym z 73 łódzkich sygnatariuszy ''Komunikatu łódzkiego'' z 22 listopada 1916 roku, opublikowanego w formie [[List otwarty|listu otwartego]], wyrażającego stanowisko środowiska inteligenckiego Łodzi, [[Pabianice|Pabianic]] i [[Zgierz]]a w sprawie niezwłocznego powołania [[Tymczasowa Rada Stanu|Rady Stanu]]{{r|OiP_8-1916}}.
W dniach 15–21 stycznia 1917 roku przeprowadzone zostały w Łodzi wybory nowego składu rady miasta na podstawie ''Ordynacji wyborczej dla miast Generał-Gubernatorstwa Warszawskiego''. W ich wyniku Hertz zdobył mandat radnego Rady Miejskiej w Łodzi z listy nr 10 Polskiego Komitetu Wyborczego w tzw. I kurii (inteligenckiej){{u|uwaga4}} {{odn|Hertz|1933|s=152 (PDF – 142)}}{{odn|Hertz|2014|s=157}}{{odn|Stawiszyńska|2016|s=673}}. Nowa rada rozpoczęła działalność 23 maja 1917 roku na posiedzeniu inauguracyjnym w sali [[Towarzystwo Kredytowe Miejskie w Łodzi (instytucja)|Towarzystwa Kredytowego Miejskiego]] przy ul. Średniej 21 (wówczas ''Mittelstr.'', ob. [[Ulica Pomorska w Łodzi|ul. Pomorska]]){{odn|Stawiszyńska|2016|s=675}}, a zakończyła ją w lutym 1919 roku{{r|AUL-FH_52-1995}}. Działalność Hertza w radzie cechowała postawa asymilacyjna – wstąpił do Koła Radnych Polaków (Koła Polskiego){{u|uwaga5}}, w którym wybrano go przewodniczącym{{r|Rusiniak-Karwat}}, sprzeciwiał się polityce ugrupowań żydowskich (m.in. [[Bund (partia)|Bundu]]) dążących do autonomii kulturalnej i domagających się prawa do używania języka [[
Należał do grupy radnych (m.in. z Eugeniuszem Krasuskim i [[Aleksy Rżewski|Aleksym Rżewskim]]), która opracowała koncepcję ustanowienia Urzędu Statystycznego Miejskiego przy Zarządzie m. Łodzi{{r|Domański_10-11|Domański, Jędrzejczak_42-45}}. Memoriał i wniosek w tej sprawie został zgłoszony 19 września 1917 roku i przyjęty przez Radę Miejską w Łodzi. Hertz wszedł następnie w skład komisji powołanej do zorganizowania Wydziału Statystycznego. Wydział rozpoczął pracę z dniem 1 stycznia 1918 roku, a Hertz został wówczas członkiem dokooptowanym delegacji nadzorującej jego pracę{{r|Domański_10-11|Domański, Jędrzejczak_45-47}}.
Linia 131:
== Upamiętnienie ==
* Wiosną 2016 roku reżyser [[Jacek Orłowski]] założył fundację Instytut Teatralny im. Mieczysława Hertza (zgody na przyjęcie Hertza jako patrona udzieliła mieszkająca w Łodzi jego prawnuczka), której zadaniem jest skupienie środowiska artystów, teoretyków teatru i literatury, historyków, socjologów, znawców historii Łodzi i ludzi książki w celu prowadzenia akcji społecznej przywracającej społeczną świadomość o miejscach związanych z teatrem, dokumentowanie ich historii i oznaczenie w przestrzeni miasta. Inauguracja działalności fundacji odbyła się 20 października 2016 roku w łódzkim [[Hotel Grand w Łodzi|hotelu „Grand”]], gdzie w nieczynnej sali teatralnej został wystawiony dramat ''Ananke'' Mieczysława Hertza w reżyserii Jacka Orłowskiego ''w formie łączącej pół-improwizowane performatywne czytanie i spektakl''{{r|Kaczyński_2016-05-03|Kaczyński_2016-10-22}}.
* Od 1 stycznia 2018 roku, na podstawie zarządzenia zastępczego [[Wojewodowie III RP (od 1999)#Województwo łódzkie|wojewody łódzkiego]] [[Zbigniew Rau (senator)|Zbigniewa Raua]], Mieczysław Hertz stał się patronem jednej z łódzkich ulic (wcześniej ul. Lucjana Szenwalda) w dawnej dzielnicy [[Górna]], w obszarze [[System Informacji Miejskiej w Łodzi|SIM]] [[Chojny
== Uwagi ==
Linia 149:
* <ref name="Borzymińska">{{Cytuj stronę | url = http://www.jhi.pl/psj/Hertz_Mieczyslaw | tytuł = ''Hertz Mieczysław'' <nowiki>[</nowiki>biogram<nowiki>]</nowiki> | nazwisko = Borzymińska | imię = Zofia | autor link = Zofia Borzymińska | data = | rok = | miesiąc = | praca = Polski Słownik Judaistyczny | opublikowany = [[Żydowski Instytut Historyczny|Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma]]. jhi.pl > Edukacja > Polski Słownik Judaistyczny | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2016-08-15 | odn =}}</ref>
* <ref name="Wróblewski">{{Cytuj stronę | url = http://www.archiwumkorporacyjne.pl/index.php/muzeum-korporacyjne/ryga/k-arkonia/ | tytuł = ''K! Arkonia <nowiki>[</nowiki>Korporacja Akademicka Arkonia (Ryga, Moskwa, Warszawa, Londyn)<nowiki>]</nowiki>'' | nazwisko = Wróblewski (oprac.) | imię = Bartłomiej P. | autor link = Bartłomiej Wróblewski | data = 2009-02-14 (aktualizacja: 2014-08-21) | praca = Strona „Archiwum Korporacyjne. Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich”. archiwumkorporacyjne.pl > Muzeum Korporacyjne > Ryga – K! Arkonia | opublikowany = Archiwum Korporacyjne | oznaczenie = | strony = 1 (poz. 309) | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2016-09-08 | odn =}}</ref>
* <ref name="Rusiniak-Karwat">{{Cytuj stronę | url = http://www.sztetl.org.pl/pl/article/dynow/8,oswiata/15252,hertz-mieczyslaw/ | tytuł = ''Hertz Mieczysław'' <nowiki>[</nowiki>biogram<nowiki>]</nowiki> | nazwisko = Rusiniak-Karwat (red.) | imię = Martyna | autor link = | nazwisko2 = Pawlak | imię2 = Szymon | nazwisko3 = Król | imię3 = Aleksandra | data = 2010-02-05 (aktualizacja: 2016-03-22) | praca = Portal „Wirtualny Sztetl”. sztetl.org.pl | opublikowany = [[Muzeum Historii Żydów Polskich Polin|Muzeum Historii Żydów Polskich]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2016-09-10 | odn =}}</ref>
* <ref name="Prussak_2011-07-30">{{Cytuj pismo | nazwisko = Prussak | imię = Maria | autor link = | tytuł = Prussak: Krótka historia „Mocarza” <nowiki>[</nowiki>komentarz edytorski<nowiki>]</nowiki> | url = http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/rok-brzozowskiego/20130709/prussak-krotka-historia-mocarza | czasopismo = [[Dialog (miesięcznik)|Dialog]]. Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej teatralnej, filmowej, radiowej i telewizyjnej | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = Rok 1976 | wydanie = nr 2 (238) | strony = | rok = 1976 | miesiąc = luty | odpowiedzialność = [[Konstanty Puzyna]] (red. nacz.) | wydawca = [[Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”]] | miejsce = [[Warszawa]] | issn = 0012-2041 | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2016-08-15 | odn =}}</ref>
* <ref name="Kaczyński_2016-04-11">{{Cytuj stronę | url = http://www.dzienniklodzki.pl/kultura/a/historia-rodziny-hertzow-spotkanie-w-centrum-dialogu,9858553/ | tytuł = ''Historia rodziny Hertzów. Spotkanie w Centrum Dialogu'' | nazwisko = Kaczyński | imię = Łukasz | autor link = | data = 2016-04-11 | praca = Portal „[[Dziennik Łódzki|Dziennika Łódzkiego]]”. dzienniklodzki.pl > Kultura | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2016-08-15 | odn =}}</ref>
Linia 190:
* <ref name="TPŁ">{{Cytuj stronę | url = http://www.tplodzi.eu | tytuł = ''Towarzystwo Przyjaciół Łodzi. Strona główna'' | data = | rok = | miesiąc = | praca = Strona [[Towarzystwo Przyjaciół Łodzi|Towarzystwa Przyjaciół Łodzi]]. tplodzi.eu | opublikowany = [[Towarzystwo Przyjaciół Łodzi]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2017-08-06 | odn =}}</ref>
* <ref name="Pawlak">{{Cytuj książkę | nazwisko = Pawlak | imię = Wacław | autor link = | tytuł = W rytmie fabrycznych syren. Łódź między wojnami | url = | wydanie = I | wydawca = [[Wydawnictwo Łódzkie]] | miejsce = Łódź | rok = 1984 | strony = 218 | rozdział = Rok 1937. Towarzystwo Przyjaciół Nauk | adres rozdziału = | nazwisko r = Pawlak | imię r = Wacław | autor r link = | seria = | id = | isbn = 83-218-0364-4 | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2016-09-09 | odn =}}</ref>
* <ref name="MP_258-1938">{{Monitor Polski|
* <ref name="MTN">{{Cytuj stronę | url = http://www.muzeumtradycji.pl/1-historia/ | tytuł = ''Rys historyczny. A brief history of the Radogoszcz Prison'' | rok = 2015 | praca = Strona [[Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi]]. muzeumtradycji.pl > Oddział Martyrologii Radogoszcz | opublikowany = [[Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi]] | oznaczenie = | strony = | język = pl en | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2016-08-15 | odn =}}</ref>
* <ref name="Chruślińska_2003">{{Cytuj książkę | nazwisko = Chruślińska | imię = Iza | autor link = Izabella Chruślińska | tytuł = Była raz Kultura... Rozmowy z Zofią Hertz | url = | inni = [[Czesław Miłosz]] (przedm.) | wydanie = 2 popr. i rozsz. | wydawca = Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego / Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej | miejsce = [[Paryż]] / [[Lublin]] | rok = 2003 | strony = 19 | kolumny = | rozdział = | adres rozdziału = | nazwisko r = | imię r = | autor r = | autor r link = | część = | tytuł części = | seria = | id = | isbn = 83-227-2020-3 | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = | odn =}}</ref>
Linia 197:
* <ref name="Rubin">{{Cytuj książkę | nazwisko = Rubin | imię = Icchak (Henryk) | autor link = Icchak Rubin | tytuł = Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją | url = | wydanie = | wydawca = Wydawnictwo „Kontra” | miejsce = [[Londyn]] | rok = 1988 | strony = 172, 174 | seria = | id = | isbn = 0-907652-23-9 | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = | odn =}}</ref>
* <ref name="Toeplitz_2004">{{Cytuj książkę | nazwisko = Toeplitz | imię = Krzysztof Teodor | autor link = Krzysztof Teodor Toeplitz | tytuł = Rodzina Toeplitzów. Książka mojego ojca | url = | inni = | wydanie = I | wydawca = [[Wydawnictwo Iskry|Wydawnictwo „Iskry”]] | miejsce = [[Warszawa]] | rok = 2004 | strony = | kolumny = | rozdział = | adres rozdziału = | nazwisko r = | imię r = | autor r = | autor r link = | część = | tytuł części = | seria = | id = | isbn = 83-2071-765-5 | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = | odn =}}</ref>
* <ref name="BŻIH_3-4-1972">{{Cytuj pismo | nazwisko = Czerniaków | imię = Adam | autor link = Adam Czerniaków | tytuł = Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 IX 1939 – 23 VII 1942 | url = | czasopismo = [[Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego]] | adres czasopisma = | oznaczenie = nr 3–4 (83–84) | wolumin = | wydanie = | strony = 52 | rok = 1972 | miesiąc = lipiec – grudzień | odpowiedzialność = Józef Barski, [[Marian Fuks (historyk)|Marian Fuks]], Anatol Leszczyński, [[Michał Szulkin]] (kol. red.) | wydawca = [[Żydowski Instytut Historyczny
* <ref name="WUP_11-1937">{{Cytuj pismo | tytuł = Wzory. Rejestracja wzorów użytkowych i zdobniczych | url = http://pubserv.uprp.pl/PublicationServer/wydawnictwa/index.php?go=download&type=wup&nr=11&year=1937 | czasopismo = Wiadomości Urzędu Patentowego | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = Rok XIV | wydanie = zeszyt 11, poz. 82 | strony = 483 (PDF – 17) | data = 1937-11-30 | odpowiedzialność = | wydawca = [[Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej]] | miejsce = [[Warszawa]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2016-08-15 | odn =}}</ref>
* <ref name="PSB">{{Cytuj książkę | nazwisko = Lepszy (red. nacz.) | imię = Kazimierz | autor link = Kazimierz Lepszy | tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] | url = | wydanie = I | wydawca = [[Polska Akademia Nauk]] | miejsce = [[Warszawa]] – [[Kraków]] | rok = 1960–61 | strony = 472 | kolumny = | rozdział = Hertz Amelia (1879–1942) [biogram] | adres rozdziału = | nazwisko r = Hulewiczowa | imię r = Maria | autor r link = | tom = IX | tytuł tomu = Gross Adolf – Horoch Kalikst | seria = | id = | isbn = | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = | odn =}}</ref>
| |||