Główny Komitet Ratunkowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 5:
Funkcje prezesów GKR pełnili [[Henryk Dembiński (poseł)|Henryk Dembiński]] a następnie [[Juliusz Tarnowski (polityk)|Juliusz Tarnowski]], [[Jan Stecki]] i [[Juliusz Zdanowski]], Początkowo w ramach Komitetu funkcjonowały 4 wydziały: Ogólny, Dobroczynny, Sanitarny i Gospodarczy (Przemysłowo-Handlowy). W okresie późniejszym utworzono kolejne: Rolniczy, Budowlany i Kredytowy. Dzięki wysiłkom miejscowego społeczeństwa oraz pomocy udzielonej przez Książęco-Biskupi Komitet w Krakowie, a także przychylnej postawie ówczesnych władz okupacyjnych nastąpił szybko stworzono sieć lokalnych komitetów ratunkowych. Zgodnie z założeniami przyjętymi przez centralę GKR w skład gminnych komitetów ratunkowych wchodzić mieli przedstawiciele różnych grup społecznych i zawodowych. Przewidywano, że powinien się w nich znaleźć reprezentant duchowieństwa, większej własności, przemysłu, mniejszej własności i nauczycieli. W praktyce, ze względu na specykę poszczególnych gmin, skład społeczno-zawodowy komitetów był niejednolity. W skład prezydium GKR w 1918 r. wchodzili: [[Juliusz Zdanowski]], (prezes), [[Stefan Drojecki]], [[Strona jeszcze nie istnieje|Jan Kowerski,]] [[Antoni Olszewski (minister)|Antoni Olszewski]], [[Stefan Plewiński]] i [[Stanisław Śliwiński (minister)|Stanisław Śliwiński]]. W czerwcu 1918 r. na obszarze okupacji austro-węgierskiej działało 27 komitetów powiatowych (w tym cztery miejskie na prawach komitetów powiatowych) oraz 495 komitetów gminnych i miejskich.<ref>Jerzy Holzer, Jan Molenda, ''Polska w pierwszej wojnie światowej,'' Warszawa 1967, s. 351</ref>
GKR czerpał niezbędne do funkcjonowania środki z różnorodnych źródeł. Początkowo bardzo znaczna ich część pochodziła z [[Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce|Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny]] w Polsce (tzw. Komitetu Vevejskiego) i [[Książęco-Biskupi Komitet Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny|Książęco-Biskupiego Komitetu]] w Krakowie. Budżety Komitetów poważnie wzmacniały też datki przekazywane przez władze okupacyjne (szczególnie w późniejszym okresie, gdy środki pochodzące z dwóch pierwszych źródeł zaczęły maleć). W czerwcu 1918 GKR utrzymywał w sumie 160 schronisk, przytułków z całodziennym wyżywieniem oraz ochron, 80 tanich kuchni, jadłodajni i herbaciarni, 12 szpitali i 80 ambulatoriów. Jedną z najważniejszych i jednocześnie najtrudniejszych kwestii, którymi zajmowały się komitety ratunkowe, było zabezpieczenie aprowizacji społeczeństwa na danym terenie i rozwiązywanie problemów z tym związanych. Na szeroką skalę prowadziły także akcję zaopatrzenia ubogiej ludności w odzież i obuwie. Pośredniczyły one również w umieszczaniu na wsi podczas miesięcy letnich dzieci z większych miast. Komitety ratunkowe zajmowały się także problemem odbudowy zniszczonych terenów oraz kwestią uzyskania wynagrodzenia za poniesione straty w związku z działaniami wojennymi i rejestracją tych strat.<ref>[[Marek Przeniosło]], ''Organizacje samopomocy społecznej w Królestwie Polskim w latach I wojny światowej'' w: ''[[Niepodległość i Pamięć]]'' nr 1 (33) 2011 s. 61-62</ref>
Po odzyskaniu niepodległości struktury Głównego Komitetu Ratunkowego weszły w skład [[Rada Główna Opiekuńcza (1916–1921)|Rady Głównej Opiekuńczej]].<ref>Jerzy Holzer, Jan Molenda, ''Polska w pierwszej wojnie światowej,'' Warszawa 1967, s. 352</ref>
| |||