Alka olbrzymia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
CiaPan (dyskusja | edycje)
m lit.
CiaPan (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 36:
Gniazdowały na izolowanych skalistych wysepkach z łatwym dostępem do oceanu i obfitości pożywienia, co jako rzadkie w naturze zjawisko umożliwiało alkom olbrzymim gniazdowanie w nielicznych miejscach. Poza sezonem lęgowym przebywały na wodach północnego [[Ocean Atlantycki|Oceanu Atlantyckiego]]. Docierały na południe aż po północną [[Hiszpania|Hiszpanię]] oraz do wybrzeży [[Kanada|Kanady]], [[Grenlandia|Grenlandii]], [[Islandia|Islandii]], [[Wyspy Owcze|Wysp Owczych]], [[Norwegia|Norwegii]], [[Irlandia|Irlandii]] i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]].
 
Alki olbrzymie mierzyły 75–85 cm wysokości, ważyły blisko 5 kg, co czyniło je drugimi największym ptakami w rodzinie alk (większe były wymarłe alki ''[[Miomancalla]]''{{r|smith2015}}). Miały czarny grzbiet i biały brzuch. Czarny dziób był mocno zbudowany i zagięty, pokryty rowkowaniem. W lecie w upierzeniu nad każdym okiem pojawiała się biała plamka, w zimie wplamki upierzeniuznikały a na ich miejsce pojawiał się pas przechodzący między oczami. Skrzydła liczyły zaledwie 15 cm długości, co skutkowało nielotnością. Alki olbrzymie doskonale jednak pływały, co wykorzystywały w trakcie polowań. Ich ulubionymi zdobyczami były ryby, w tym [[menhaden]]y (''Brevoortia tyrannus'') i [[gromadnik]]i (''Allotus villosus''), oraz [[skorupiaki]]. Na lądzie alki olbrzymie poruszały się niezręcznie. Łączyły się w pary na całe życie. Gniazdowały w bardzo gęstych koloniach. Składały na gołej skale jedno [[jajo (biologia)|jajo]] o białej skorupce zdobionej zmiennymi brązowymi marmurkowymi wzorami. Obydwa ptaki z pary brały udział w wysiadywaniu trwającym blisko 6 tygodni. Młode po 2–3 tygodniach opuszczało gniazdo, jednak pozostawało jeszcze pod opieką rodziców.
 
Alki olbrzymie stanowiły ważną część kultury wielu [[Tubylczy Amerykanie|rdzennie amerykańskich]] kultur, zarówno jako źródło pokarmu, jak i zwierzę symboliczne. Licznych zmarłych z okresu od 7000 lat p.n.e. do XVIII wieku (w języku angielskim okres zwany „Maritime Archaic”) chowano z kośćmi alki olbrzymiej. W jednym z miejsc pochówku odkryto szczątki osoby przykrytej ponad dwustoma dziobami alki olbrzymiej, które prawdopodobnie pozostały po okryciu wykonanym ze skórek tych ptaków. Wielu europejskich eksploratorów [[Ameryka|Ameryki]] chętnie wykorzystywało alki olbrzymie jako dogodne źródło pożywienia lub przynętę podczas połowów, co zmniejszało liczebność tych ptaków. Puch był w Europie wysoce pożądany, co doprowadziło do przetrzebienia europejskich populacji do połowy XVI wieku. Mimo podejmowanych prób ich ochrony w dalszym ciągu na nie polowano, pozbawiając je życia często w bardzo okrutny sposób.