Kraina (Słowenia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
różne poprawki
poprawa przek., WP:SK+mSK+ToS+mSI+Bn, drobne redakcyjne, -linki do dat, IZ na ZT
Linia 1:
[[Plik:CoA of Carniola.png|thumb|Herb]]
{{inne znaczenia|region w Słowenii|[[Krajina]] - region w Chorwacji}}
[[Plik:CoAKronländer of CarniolaSlowenien.pngsvg|thumb|right{{legenda|200px#FFD4AA|HerbKraina}}]]
[[Plik:KronländerKrain SlowenienDonaumonarchie.svgpng|thumb|200px|{{legenda|#FFD4AAred|Kraina na mapie Austro-Węgier}}]]
'''Kraina''' ([[Język słoweński|słń.]] ''Kranjska'', [[język włoski|wł.]] ''Carniola'', [[język niemiecki|niem.]] ''Krain'') - jeden z regionów historyczno-etnograficznych tworzących dzisiejszą [[Słowenia|Słowenię]]. Wchodziła w skład [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Starej Rzeszy]]. Od 1364 [[Księstwo Krainy]], od [[XIX wiek]]u także kraj koronny [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]]. Tradycyjnie dzieli się na [[Górna Kraina|Górną Krainę]] (''Gorenjska''), [[Dolna Kraina|Dolną Krainę]] (''Dolenjska'') z [[Biała Kraina|Białą Krainą]] (''Bela krajina'') i [[Wewnętrzna Kraina|Wewnętrzną Krainę]] (''Notranjska'').
[[Plik:Krain Donaumonarchie.png|thumb|200px|{{legenda|red|Kraina na mapie Austro-Węgier}}]]
'''Kraina''' ([[Język słoweński|słń.]] ''Kranjska'', [[język włoski|wł.]] ''Carniola'', [[język niemiecki|niem.]] ''Krain'') - jeden z regionów historyczno-etnograficznych tworzących dzisiejszą [[Słowenia|Słowenię]]. Wchodziła w skład [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Starej Rzeszy]]. Od 1364 [[Księstwo Krainy]], od [[XIX wiek]]u także kraj koronny [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]]. Tradycyjnie dzieli się na [[Górna Kraina|Górną Krainę]] (''Gorenjska''), [[Dolna Kraina|Dolną Krainę]] (''Dolenjska'') z [[Biała Kraina|Białą Krainą]] (''Bela krajina'') i [[Wewnętrzna Kraina|Wewnętrzną Krainę]] (''Notranjska'').
 
== Historia ==
Kraina jako samodzielna jednostka polityczna - jedna z [[marchia|marchii]] na południowo-wschodnim pograniczu [[państwo frankijskie|państwa frankijskiego]] - powstała pod koniec IX wieku. W [[952]] roku została, wraz z pozostałymi marchiami, podporządkowana [[Księstwo Bawarii|Księstwu Bawarii]], a w [[976]] [[Księstwo Karyntii|Księstwu Karyntii]].
 
[[Marchia Krainy]] została trwale wyodrębniona w roku [[1040]]; wtedy również przyłączono do niej [[Marchia Wendyjska|Marchię Wendyjską]]. [[11 czerwca]] [[1077]] roku marchie Krainy i [[Marchia Istryjska|Istrii]] zostały przyłączone do [[Patriarcha Akwilei|Patriarchatu Akwilei]]. Patriarchowie w roku [[1122]] podzielili Krainę na kilka wielkich [[lenno|lenn]]. W [[XII wiek]]u [[Republika Wenecka]] stopniowo zagarnęła pobrzeże [[Istria|Półwyspu Istryjskiego]]. Pozostała część Marchii Istryjskiej przypadła Krainie. W latach [[1245]]-[[1246]]1245–1246 Kraina została po raz pierwszy połączona pod wspólnym berłem z krajami austriackimi jako włość [[Fryderyk II Bitny|Fryderyka II Bitnego]] z dynastii [[Babenbergowie|Babenbergów]], a ok. [[1254]] roku straciła uprzywilejowany status marchii. W latach [[1268]]-[[1278]]1268–1278 region wchodził w skład królestwa [[Przemysł Ottokar II|Przemysła II Ottokara]].
 
W [[1278]] roku Kraina po raz pierwszy znalazła się pod panowaniem [[Habsburgowie|Habsburgów]], jednak już w [[1282]] została nadana hrabiom [[Tyrol (region)|Tyrolu]] z dynastii [[Meinhardingowie|Meinhardingów]]. Habsburgowie opanowali ją na stałe po wygaśnięciu tej dynastii w [[1335]] roku. W [[1364]] [[Rudolf IV Założyciel]] podniósł Krainę do rangi księstwa (''Herzogtum''). Tytuł ten cesarz zatwierdził dopiero w roku [[1590]]. Lenna składające się na Krainę zostały ostatecznie zjednoczone w [[1607]] roku. Wraz z otaczającymi ją krajami koronnymi Kraina tworzyła tzw. [[Austria Wewnętrzna|Austrię Wewnętrzną]].
 
=== Zobacz też ===
{{wikisłownik|Kraina}}
* [[Księstwo KrainyKrajina]]
 
{{Regiony Słowenii}}