Rozdział Kościoła od państwa: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Historia ==

W czasach przedchrześcijańskich rozdział pomiędzy kościołem i państwem nie miał miejsca. Religia była nierozerwalnym aspektem życia społeczności. W [[monarchia]]ch władca nierzadko był jednocześnie najwyższym [[kapłan]]em, a niekiedy nawet bywał uznawany za istotę boską, przykładem czego może być deifikacja niektórych z [[Cesarze rzymscy|cesarzy rzymskich]]. Odmowa uznania boskości władców Rzymu przez wczesnych chrześcijan stała się jedną z przyczyn prześladowań nowej religii{{fakt}}.

 

W okresie [[Średniowiecze|średniowiecza]] [[Tomasz z Akwinu]] odróżnił prawo ludzkie (''lex humana'') i prawo Boże (''lex divina''). Prawo ludzkie miało odzwierciedlać prawo Boże. Tomasz uważał, że monarchowie powinni być podporządkowani kościołowi, nie postulował rozdziału kościoła od państwa, odróżniał jednak prawo świeckie od religijnego, co miało wpływ na dalszą tradycję{{odn|Copson|2017|loc=Christians and the Idea of Secularism}}.

 

Do rozwoju koncepcji rozdziału kościoła od państwa przyczynił się [[Marcin Luter]], którego nauki stworzyły podstawę poglądu, że władcy nie powinni ingerować w życie religijne i narzucać wiary swoim poddanym{{odn|Copson|2017|loc=Christians and the Idea of Secularism}}. Jednym z efektów [[Reformacja|reformacji]] były wojny religijne, które zakończyły się [[pokój westfalski|pokojem westfalskim]] (1648){{odn|Copson|2017|loc=Christians and the Idea of Secularism}}. Porozumienie zatwierdzało uzgodnioną na [[Pokój augsburski|pokoju augsburskim]] (1555) zasadę ''[[cuius regio, eius religio]]'', w myśl której o tym, jaka jest religia danego kraju ma decydować jego monarcha, np. jeśli monarcha jest katolikiem, religią kraju ma być katolicyzm. Poddani nie wyznający religii obowiązującej na danym terenie powinni jednak mieć prawo praktykować swoją religię prywatnie lub opuścić terytorium i przenieść się do innego kraju{{odn|Copson|2017|loc=Christians and the Idea of Secularism}}.

 

W odpowiedzi na te nowe uwarunkowania wyznania protestanckie, które ucierpiały na skutek tego, że znalazły się pod rządami władców wyznających inną wiarę, stworzyły doktrynę teologiczną świeckiego państwa. Szczególną rolę odegrali [[Baptyzm|baptyści]]. Kościół baptystów był prześladowany w Anglii, jego wyznawcy musieli przenieść się najpierw do [[Holandia|Holandii]] a potem do USA{{odn|Copson|2017|loc=Christians and the Idea of Secularism}}. Baptyści uznawali, że chrześcijaństwo można przyjąć jedynie na skutek rozumnej decyzji podjętej w wieku dojrzałym, z tego względu doceniali wartość wolności religijnej. W USA w okolicy dzisiejszej [[Rhode Island]] baptyści próbowali stworzyć kolonie, w której panowałaby całkowita wolność religijna dla wyznawców wszystkich religii. Założyciel kolonii, duchowny [[Roger Williams]] opublikował w 1644 roku traktat, w którym dowodził, że chrześcijaństwo wymaga, by państwo nie narzucało żadnej religii{{odn|Copson|2017|loc=Christians and the Idea of Secularism}}.

 

Idee Rogera Williamsa wywarły wpływ na [[John Locke|Johna Locke'a]], który w dziełach ''Of the Difference Between Civil and Ecclesiastical Power'' i ''A Letter Concerning Toleration'' przedstawił filozoficzne uzasadnienie doktryny, w myśl której państwo nie powinno ingerować w życie religijne i powinno gwarantować wolność religijną{{odn|Copson|2017|loc=Enlightenment and the Theory of Secularism}}. Locke uznawał, że religia jest prywatną sprawą jednostki{{odn|Copson|2017|loc=Enlightenment and the Theory of Secularism}}.