Hiszpański podbój Ameryki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
m przeglądanie zmian + dr. int. |
||
Linia 8:
Organizacją i finansowaniem większych wypraw zajmowała się początkowo korona hiszpańska lub pełnomocnicy królewscy. Z czasem organizacją wypraw zajęli się też bogatsi szlachcice.
U podstaw konkwisty i zapału osadniczego w [[Nowy Świat (geografia)|Nowym Świecie]] leży przede wszystkim zakończenie [[rekonkwista|rekonkwisty]] na [[Półwysep Iberyjski|Półwyspie Iberyjskim]]. Zakończenie walk i zdobycie [[Emirat Grenady|Grenady]] w [[1492]] pozostawiło po sobie ogromną (około 7% populacji całej [[Hiszpania|Hiszpanii]]) klasę [[szlachta zaściankowa|szlachty zaściankowej]], która przez pokolenia zajmowała się głównie [[wojna|wojną]]. Między innymi należeli do niej [[Hernán Cortés]] i [[Francisco Pizarro]]. Pierwszy, z oddziałem 500 żołnierzy, podbił i opanował w latach
Obaj hiszpańscy konkwistadorzy działali bezwzględnie i okrutnie, nie gardząc intrygą i podstępem. Podbijane wielkie, milionowe społeczeństwa Azteków i Inków padły ponadto, w dużej mierze, ofiarą swych własnych religii, gdyż początkowo Indianie uważali białych najeźdźców za wysłańców bogów. Legenda aztecka mówiła np., że pewnego dnia biały i brodaty bóg ([[Quetzalcoatl]]) powróci na statku do swego ludu. Konkwistador Hernán Cortés, który pojawił się w państwie Azteków, właśnie tak wyglądał, więc jego władca [[Montezuma II]], powitał go z szacunkiem. Obdarował Cortésa darami ze złota, jadeitu i piór [[quetzal]]a, by nakłonić go do opuszczenia Meksyku, co tylko podsyciło chciwość Hiszpanów.
Linia 16:
Dodatkowo imperium Inków, przed najazdem oddziału Francisco Pizarro, było bardzo osłabione wcześniejszą wojną domową. Pizarro wykorzystał tę sytuację i zaprosił zwycięskiego władcę [[Atahualpa|Atahualpę]] wraz z gronem 5 tys. szlachty indiańskiej. Przybyli oni bez broni, zaś w czasie uczty zostali podstępnie napadnięci i wymordowani przez żołnierzy hiszpańskich. Z rzezi oszczędzono i wzięto do niewoli tylko samego władcę. Obiecano mu wolność w zamian za duży okup. Faktycznie Hiszpanie otrzymali 6 ton złota i 12 ton srebra, lecz mimo to Atahualpa został skazany na śmierć przez spalenie na stosie. Według wierzeń Inków spalenie ciała było równoznaczne z zabiciem również duszy. Hiszpanie zgodzili się więc na zamianę wyroku śmierci na uduszenie, wszakże pod warunkiem wcześniejszego przejścia skazańca na chrześcijaństwo. Tak też się stało. Ciało Atahualpy zostało w nocy potajemnie wykopane z grobu przez wiernych Indian i ukryte. Po śmierci władcy Inków, jego dwie armie się rozpierzchły, a niewielki oddział niepiśmiennego Pizarro opanował w ciągu kilku lat całe imperium Inków.
Hiszpanie rychło zorganizowali w obu Amerykach wielkie kopalnie złota i srebra oraz plantacje uprawy [[Kukurydza zwyczajna|kukurydzy]], [[trzcina cukrowa|trzciny cukrowej]], [[kakao]] i [[bawełna (roślina)|bawełny]], na których zmuszali Indian do ciężkiej pracy. Wstępne nadużycia konkwistadorów w systemie sprawowania władzy i całkowity brak odporności na choroby zakaźne, przywleczone z Europy spowodowały olbrzymią śmiertelność wśród tubylczej indiańskiej ludności. Szacuje się, że w latach
== Ewangelizacja ==
Linia 52:
== Bibliografia ==
* ''Czarne Karty Kościoła'' Vittorio Messori
* ''Historia de América Latina'' Pierre Chaunu
[[Kategoria:Aztekowie]]
| |||