Swiatłana Aleksijewicz: Różnice pomiędzy wersjami

|odznaczenia = [[Plik:Order badge of honor rib.png|30px|link=Order Znak„Znak HonoruHonoru”|Order „Znak Honoru” (ZSRR)]]

|nagrody = Nagroda im. Nikołaja Ostrowskiego (1984)<br />Nagroda im. Konstantina Fiedina (1985)<br />Nagroda Leninowskiego Komsomołu (1986)<br />Nagroda im. Kurta Tucholsky’ego<br />Nagroda im. Andrieja Siniawskiego<br />Nagroda „Tryumf” (Federacja Rosyjska)<br />Nagroda im. Herdera (Austria)<br />Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego (Polska)<br />Nagroda [[Literacka Nagroda Europy Środkowej „Angelus”]]<br />Nagroda Nobla w dziedzinie literatury za rok 2015.

'''Swiatłana Alaksandrauna Aleksijewicz''' ({{W języku|be|Святлана Аляксандраўна Алексіевіч}}{{u|a1}}, {{W języku|ru|Светлана Александровна Алексиевич}}, ''Swietłana Aleksandrowna Aleksijewicz''; ur. [[31 maja]] [[1948]] w [[Iwano-Frankiwsk|Stanisławowie]]) – [[Białoruś|białoruska]] pisarka i dziennikarka narodowości [[Białorusini|białorusko]]-[[Ukraińcy|ukraińskiej]], tworząca w [[Język rosyjski|języku rosyjskim]]; autorka książek, filmów i sztuk teatralnych; laureatka licznych radzieckich i międzynarodowych nagród, w 2015 roku laureatka [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury|Nagrody Nobla w dziedzinie literatury]]. W swojej twórczości porusza tematykę [[II wojna światowa|II wojny światowej]], [[Radziecka interwencja w Afganistanie|radzieckiej interwencji w Afganistanie]], [[Katastrofa elektrowniw jądrowejCzarnobylskiej wElektrowni CzarnobyluJądrowej|katastrofy w Czarnobylu]], samobójstw i inną. Pisarka jest krytycznie nastawiona do polityki przywódcy [[Białoruś|Białorusi]] [[Alaksandr Łukaszenka|Alaksandra Łukaszenki]], a jej prace nie są wydawane w tym kraju.

W 1975 roku rozpoczęła działalność literacką{{r|a|w}} jako prozaiczka-dokumentalistka{{r|c}}. Tworzy w [[Język rosyjski|języku rosyjskim]]{{r|y}}. Jej pierwsze publikacje ukazały się na łamach czasopisma „[[Maładosć]]” i dotyczyły [[Front wschodni (II wojna światowa)|wojny niemiecko-radzieckiej]] w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]{{r|w}}. Zdaniem krytyków za jej literackiego ''ojca chrzestnego'' można uznać białoruskiego pisarza [[Alaksandr Adamowicz (pisarz)|Alaksandra Adamowicza]], twórcę nowego gatunku, który nazywał ''powieścią zbiorową'', ''powieścią-oratorium'', ''powieścią-świadectwem'', ''ludem samym o sobie opowiadającym'', ''prozą epicko-chóralną'' itd. W 1983 roku ukończyła swoją pierwszą książkę ''U wojny – nie żenskoje lico'' (wyd. pol. ''[[Wojna nie ma w sobie nic z kobiety]]'', 2010){{r|a}}. Utwór ten stanowił rozwinięcie wcześniejszych prac publikowanych w „Maładosci”{{r|w}} i wywołał falę krytyki ze strony środowisk komunistycznych. Autorce zarzucano [[pacyfizm]], [[Naturalizm (literatura)|naturalizm]] i dyskredytowanie bohaterskiego obrazu kobiety radzieckiej, co w tamtych czasach stanowiło bardzo poważne zarzuty. Z tego powodu książka nie została wydana przez kolejne dwa lata. Dopiero w okresie ''[[Pieriestrojka|pieriestrojki]]'' ukazała się w druku, prawie jednocześnie w czasopismach „Oktiabr”, „Roman-Gazieta”, w wydawnictwie „Mastackaja Litaratura” i „Sowietskij Pisatiel”. Łączny nakład wyniósł 2 miliony egzemplarzy. Kolejną publikacją była ukończona w 1985 roku książka ''Poslednije swidietieli'' ({{W języku|pl|Ostatni świadkowie}}) o spojrzeniu dzieci na II wojnę światową{{r|a}} i okupację niemiecką{{r|c}}. Napisana w 1991 roku{{r|c|w}} (według innego źródła – w 1989 roku{{r|a}}) książka ''Cynkowyje malcziki'' (wyd. pol. ''Ołowiane żołnierzyki'', 2007; ''Cynkowi chłopcy'', 2015) opisywała [[Radziecka interwencja w Afganistanie|radziecką interwencję w Afganistanie]]{{r|a}}, ukazującą ją jako amoralną zarówno w stosunku do narodu afgańskiego, jak i narodów ZSRR{{r|w}}. Książka wywołała falę negatywnych komentarzy w prasie wojskowej i komunistycznej oraz długotrwały proces sądowy, który przerwano pod naciskiem środowisk demokratycznych i zagranicznych intelektualistów. W 1993 roku powstała książka ''Zaczarowannyje smiertju'' ({{W języku|pl|Urzeczeni śmiercią}}) na temat samobójców, a w 1997 roku – ''Czernobylskaja molitwa'' (wyd. pol. ''Krzyk Czarnobyla'', 2000; ''Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości'', 2012) o konsekwencjach [[Katastrofa elektrowniw jądrowejCzarnobylskiej wElektrowni CzarnobyluJądrowej|katastrofy w Czarnobylu]]. W 1999 roku pracowała nad książką o miłości ''Czudnyj oleń wiecznoj ochoty''{{r|a}} ({{W języku|pl|Cudny jeleń wiecznego polowania}}). Obecnie pracuje nad drugą częścią książki ''Zaczarowannyje smiertju'', która zawierać będzie 10 nowych historii. Część pierwsza opisywała myśli i działania bohaterów w latach 1985–1995, część druga odnosić się będzie do ostatniego dziesięciolecia{{r|m}}. W 2013 roku wydała książkę ''Wremja second-hand (Koniec krasnogo czielowieka)'' ({{W języku|pl|Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka}}, 2014){{r|z}}.

* [[Order Znak Honoru|Order „Znak Honoru”]] (ZSRR);

* [[Nagroda Literacka Nagroda Europy Środkowej „Angelus”]] (3 grudnia 2011) – za książkę ''Wojna nie ma w sobie nic z kobiety''{{r|u}};

* {{Cytuj książkępismo | tytułnazwisko = ВеснікБасова| Беларускагаimię дзяржаўнага= універсітэтаА. Серыя 4, ФілалогіяИ. Журналістыка. Педагогіка| wydanienazwisko2 = 3Синькова| wydawcaimię2 = [[Białoruski Uniwersytet Państwowy]]Л.Д.| miejsce = | rok = 2009| strony = | rozdziałtytuł = Становление документально-художественного жанра в журналистике Светланы Алексиевич| adres rozdziałuurl = http://elib.bsu.by/bitstream/123456789/5915/1/24%20%20%D0%91%D0%90%D0%A1%D0%9E%D0%92%D0%90%2c%20%D0%9B.%D0%94.%20%D0%A1%D0%98%D0%9D%D0%AC%D0%9A%D0%9E%D0%92%D0%90.pdf| nazwiskoczasopismo r= Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Серыя 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка| adres czasopisma = Басова| imięoznaczenie r= | wolumin = А.И.| nazwisko2wydanie r= 3| data = Синькова| imię2rok r= 2009| wydawca = Л.Д.[[Białoruski Uniwersytet Państwowy]]| isbnissn = 0372-5375| język = ru| data dostępu = 2019-06-12 | odn = tak}}