Wełna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
opis bez źródeł i z błędami. Wełna nie ma możliwości termoregulacji. Niewłasciwe linki zewnętrzne
→‎Historia: bez bajek i ględzenia
Linia 15:
Pierwsze skrawki [[sukno|sukna]] wełnianego odnaleziono na południu [[Wyżyna Anatolijska|Wyżyny Anatolijskiej]] położonej w [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]]. Pochodzą z [[VII w. p.n.e.]] Niemieccy naukowcy datują na 2000 r. p.n.e. najdawniejszą formę odkrycia z czystej owczej wełny. Pierwsze zapiski na temat wełny widnieją na [[Kodeks Hammurabiego|Kodeksie Hammurabiego]] (1730 p.n.e.), który wymienia (owczą, jagnięcą, kozią, wielbłądzią) wełnę. Wzornictwem nawiązywała do geometrii widocznej w architekturze starożytnej [[Mezopotamia|Mezopotamii]]. [[Hebrajczycy]] w swoich zapiskach na temat życia codziennego najczęściej wymieniają wełnę. Z czasów greckich i rzymskich najpiękniejsze wełny pochodziły z [[Milet]]u. Farbowano je na kolor [[purpurowy]], który był bardzo drogi, i wiele mówił o bogactwie. W pałacu na wyspie [[Knossos]] tkano grube [[sukno]] z wełny i zdobiono [[haft]]ami. Na początku [[XIX w.]] angielski [[tkacz]] Titus Salt skonstruował gręplarko-czesarkę. Ta maszyna uczyniła go bogatym człowiekiem. Natomiast wielka kreatorka mody [[Coco Chanel]] na początku [[XX w.]] wylansowała [[tweed (tkanina)|tweed]] – tkaninę, która swoją nazwę zawdzięcza rzece [[Tweed (rzeka)|Tweed]], oddzielającej [[Anglia|Anglię]] od [[Szkocja|Szkocji]]. W jej czystych wodach już od [[XV w.]] [[tkacz]]e płukali wełnę. Dzisiaj główni producenci wełny to [[Australia]], [[Nowa Zelandia]], [[Argentyna]], [[Indie]], [[Południowa Afryka|RPA]], [[Wielka Brytania]], [[Urugwaj]] oraz [[Hiszpania]]<ref name="PRZYTUL SIĘ DO WEŁNY">{{Cytuj pismo | nazwisko = Sylwestrzak | imię = Iga | tytuł = PRZYTUL SIĘ DO WEŁNY | czasopismo = MODA na ZDROWIE | wydawca = MODA NA ZDROWIE SP. Z O.O. | issn = 1730-9034 | język = pl | data = PAŹDZIERNIK 2016}}</ref>.
 
Jednym z najlepszych gatunków wełny uważana jest wełna [[alpaka (zwierzę)|alpaki]] – bohaterki wysokogórskich krajobrazów. Stara legenda [[Inkowie|Inków]] głosi, że [[alpaka (zwierzę)|alpaka]] to zwierzę magiczne, zesłane ludziom przez Bogów. Smagane jest przez [[wiatr]], ogrzewane przez [[słońce]], dzięki temu jest zdrowe i zahartowane. To [[warunki atmosferyczne]] (temperatura waha się od -20 do +20 stopni C) powodują, że ich sierść jest tak wyjątkowa. Silne nasłonecznienie sprawia, że jest odporna na promienie słoneczne. Jest miękka i delikatna, a jednocześnie długotrwała w użytkowaniu. Nie zawiera szkodliwych substancji, posiada niższą zawartość [[lanolina|lanoliny]], dzięki czemu nie zatrzymuje [[bakterie|bakterii]] i jest hipoalergiczna. Rozróżniamy trzy odmiany alpaki, które różnią się rodzajem okrywy włosowej. Najdelikatniejszą odmianą jest baby alpaka, czyli wełna pochodząca z młodych zwierząt, nieprzekraczających 8. miesiąca życia. Ma zdolność utrzymywania ciepła w odpowiedniej temperaturze mimo zmieniających się warunków pogodowych. Kolejna, huacaya, jest najbardziej powszechna, oraz suri, której włosy mają 50 cm długości, są delikatne oraz charakteryzują się dużym połyskiem. Produkcja alpaki jest 400 razy mniejsza niż wełny [[owca|owczej]], dlatego uważana jest za [[dobra luksusowe|towar luksusowy]]. Wytwarza się z niej wysokogatunkowe produkty, takie jak [[kurtka|kurtki]], [[płaszcz (ubranie)|płaszcze]], [[kołdra|kołdry]]{{r|PRZYTULPrzytul SIĘsię DOdo WEŁNYwełny}}.
 
== Rodzaje wełny ==