Próżnia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
zbędne powtórzenie
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Linia 22:
W obowiązującym obecnie [[Model standardowy|modelu standardowym]] stanowiącym połączenie [[chromodynamika kwantowa|chromodynamiki kwantowej]] i [[Teoria oddziaływań elektrosłabych|teorii oddziaływań elektrosłabych]] ''próżnia'' jest stanem o najniższej, lecz niezerowej energii, z czym związane jest łamanie symetrii oddziaływania elektrosłabego. W modelu standardowym istnieje [[elektrodynamiczna próżnia kwantowa]] i [[chromodynamiczna próżnia kwantowa]]. Istnienie energii próżni wykazały doświadczenia potwierdzające istnienie tzw. [[efekt Casimira|efektu Casimira]]. W kwantowej teorii pola cząstki elementarne poruszają się w próżni, a oddziaływania między nimi przenoszone są poprzez nośniki oddziaływań. Kwantowa teoria pola przewiduje istnienie [[Cząstka wirtualna|cząstek wirtualnych]], co zostało potwierdzone doświadczalnie oraz [[cząstka wirtualna#polaryzacja próżni|polaryzacji próżni]].
 
Tak rozumiana próżnia wypełniona jest co najmniej jednym [[pole skalarne|polem skalarnym]], czyli [[pole Higgsa|polem Higgsa]]. Istnienie tego pola jest niezbędne dla nadania niezerowych mas [[Lepton (mechanika kwantowa)|leptonom]] (przykładowo [[elektron]], [[mion]], [[taon]]) oraz [[bozony cechowania|bozonom cechowania]] [[Oddziaływanie słabe|oddziaływania słabego]]. Z istnieniem pola (pól) Higgsa o określonej skrętności związane jest istnienie kwantów tego pola (tych pól), tj. [[Bozon Higgsa|cząstkicząstek Higgsa]] lub całej rodziny cząstek Higgsa. Doświadczenia [[ATLAS (detektor)|ATLAS]] i [[CMS (detektor)|CMS]], przeprowadzone w [[Wielki Zderzacz Hadronów|Wielkim Zderzaczu Hadronów]] (znajdującym się w [[CERN|CERN-ie]] w pobliżu [[Genewa|Genewy]]) pozwoliły na potwierdzenie istnienia cząstki Higgsa, co zostało ogłoszone 4 lipca 2012 r.
 
Niektóre wielkości fizyczne, przykładowo lokalna gęstość energii czy kwadrat pola elektrycznego mogą osiągać wartości mniejsze od ich wartości oczekiwanych w próżni (VEV). Efekty te nazywa się efektami podpróżniowymi<ref>{{Cytuj |autor = Anastasia Korolov, L. H. Ford |tytuł = Maximal subvacuum effects: A single mode example |czasopismo = Physical Review D |data = 2018-08-28 |data dostępu = 2018-08-29 |wolumin = 98 |numer = 3 |s = 036020 |doi = 10.1103/PhysRevD.98.036020 |url = https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevD.98.036020}}</ref>.
 
W kwantowej teorii pola przez próżnię rozumie się często rezerwuar cząstek wirtualnych. Tak rozumiane pojęcie próżni odbiega bardzo od potocznego i inżynieryjnego znaczenia słowa ''próżnia''.
 
W fizyce współczesnej (zarówno ogólnej teorii względności, jak i w modelu standardowym) pojęcie ''próżni absolutnej'' jest pozbawione jakiegokolwiek konkretnego, fizykalnego znaczenia. ''Próżnia absolutna'' jest stanem czysto abstrakcyjnym i nie tylko niemożliwym do uzyskania w praktyce, lecz nieistniejącym w sensie fizycznym. Niemniej niektóre teorie używają w praktyce tego pojęcia, wprowadzając przybliżenia zakładające pomijanie słabszych oddziaływań (np. elektrodynamika kwantowa pomija istnienie oddziaływań silnych, słabych i grawitacyjnych).
 
== Próżnia w sensie technicznym ==