Wikipedia

Enya: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Kategoria:Szablon cytowania wskazuje na Wikipedię
Eniwt (dyskusja | edycje)
16 edycji
Poszerzono treść o życiorysie i karierze.
Linia 26:
|www = http://www.enya.com/
}}
'''Enya''', właśc. '''Eithne Patricia Ní Bhraonáin'''<ref name="www.imdb.com">{{Cytuj stronę | url = http://www.imdb.com/name/nm0258216/bio | tytuł = Enya | opublikowany = www.imdb.com | język = en | data dostępu = 2016-04-01}}</ref> (wym. /'ɛnʲə ni: vri:əna:nʲ/), w uproszczeniu '''Enya Brennan''' (ur. [[17 maja]] 1961 w [[Gaoth Dobhair|Gaoth Dobhair (Gweedore)]]<ref name="www.imdb.com"/><ref name="www.allmusic.com"/>) – [[Irlandia|irlandzka]] instrumentalistka, kompozytorka, wokalistka i wokalistka,autorka grającatekstów. muzykęUrodzona [[newzostała agew (muzyka)|newmuzycznej age]]rodzinie zi elementamiwychowana [[muzykaw celtycka|muzykiirlandzkojęzycznym celtyckiej]].regionie CzterokrotnaGweedore laureatkaw nagrodyhrabstwie amerykańskiegoDonegal przemysłuna fonograficznegopółnocy [[Nagroda Grammy|Grammy]]Irlandii<ref name="www.grammy.com:1">{{Cytuj stronę|url=https://www>.grammy.com/nominees/search?artist=enya&field_nominee_work_value=&year=All&genre=All|tytuł=Grammy: Enya|opublikowany=www.grammy.com|język=en|data dostępu=2016-04-01}}</ref>.rozpoczęła Nagraniakarierę wokalistkimuzyczną, sprzedałykiedy siędołączyła nado całymrodzinnego świeciezespołu celtyckiego [[Clannad]] w nakładzie1980 ponadroku, 80gdzie mlngrała egzemplarzy<ref>{{Cytujna stronęklawiszach. |Wyjechała urlw =1982 http://www.express.co.uk/entertainment/music/619519/Enya-I-don-t-need-to-flaunt-to-sell-the-musicroku |ze tytułswoim =menadżerem Enya:i Iproducentem donNicky'tem needRyanem, toaby flauntkontynuować tokarierę sellsolową. theEnya musicrozwijała |swoje nazwiskobrzmienie =z Tomineywielowątkowym |wokalem imięi =klawiszami Camillaz |elementami opublikowanymuzyki =[[New www.express.co.ukage (muzyka)|New językAge]], =muzyki enceltyckiej, |klasycznej, datakościelnej dostępui =ludowej. 2016-04-01}}</ref>Śpiewała w dziesięciu językach.
 
Pierwsze projekty Enyi jako solistki obejmowały muzykę do ścieżki dźwiękowej do filmu ''The Frog Prince'' (1984) i serial dokumentalny BBC z 1987 roku ''The Celts'' , który został wydany jako jej debiutancki album, ''[[Enya (album)|Enya]]'' (1987). Podpisała kontrakt z [[Warner Music Group|Warner Music UK]], który zapewnił jej artystyczną swobodę i minimalną ingerencję ze strony wytwórni. Komercyjny sukces ''[[Watermark]]'' (1988) spowodował, że zyskała światową sławę dzięki międzynarodowemu hitowi [[Orinoco Flow|''Orinoco Flow'']]. Następnie pojawiły się sprzedające się w milionach sztuk albumy ''[[Shepherd Moons]]'' (1991), ''[[The Memory of Trees]]'' (1995) i ''[[A Day Without Rain]]'' (2000). Sprzedaż wiodącego singla ''Only Time'' gwałtownie wzrosła w Stanach Zjednoczonych po jego wykorzystaniu w mediach podczas przedstawiana [[Zamach z 11 września 2001 roku|zamachu z 11 września]]. Po ''[[Amarantine]]'' (2005) i ''[[And Winter Came|And Winter Came ...]]'' (2008) Enya zrobiła dłuższą przerwę od muzyki. Wróciła do studia w 2012 roku<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Lauren Murphy |tytuł = Enya breaks her silence on fame, privacy and music |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = The Irish Times |url = https://www.irishtimes.com/life-and-style/people/enya-breaks-her-silence-on-fame-privacy-and-music-1.2428630 |język = en}}</ref> i wydała ''[[Dark Sky Island]]'' (2015).
== Życiorys ==
[[Plik:Enya House.jpg|thumb|left|[[Plik:Enya Castle.jpg|bezramki|220x220px]][[Plik:Enya Castle 2.jpg|bezramki]]Rezydencja wokalistki w [[Killiney]] w [[Irlandia|Irlandii]]]]
Eithne Pádraigín Ní Bhraonáin urodziła się 17 maja 1961 r. W Dore, na terenie parafii Gaoth Dobhair, w północno-zachodnim hrabstwie Donegal w Irlandii<ref>{{Cytuj |autor = Colin Larkin |tytuł = The Encyclopedia of Popular Music |data = 2011-05-27 |data dostępu = 2019-06-22 |isbn = 9780857125958 |wydawca = Omnibus Press |url = https://books.google.com/books?id=_NNmFiUnSmUC&pg=PA972 |język = en}}</ref>. Jest to region [[Gaeltacht]], w którym irlandzki jest językiem podstawowym. Jej imię anglicyzowane jest jako Enya Patricia Brennan<ref>{{Cytuj |autor = Abjorensen, Norman, |tytuł = Historical dictionary of popular music |data dostępu = 2019-06-22 |isbn = 9781538102145 |miejsce = Lanham |oclc = 965617666}}</ref>, gdzie Enya jest fonetyczną pisownią tego, jak Eithne jest wymawiana w jej rodzimym dialekcie irlandzkim Ulster. „Ní Bhraonáin” oznacza „córka Brennan”.▼
 
Enya znana jest ze swojej prywatności i nigdy nie odbyła trasy koncertowej<ref name=":2" />. Jest najlepiej sprzedającą się solową artystką Irlandii<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya's New Album Celebrates Winter |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = NPR.org |url = https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=99190609 |język = en}}</ref> i najlepiej sprzedającą się artystką za U2. Sprzedała 26,5 miliona certyfikowanych albumów w Stanach Zjednoczonych<ref>{{Cytuj |tytuł = Gold & Platinum |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = RIAA |url = https://www.riaa.com/gold-platinum/ |język = en-US}}</ref> i szacuje się, że 80 milionów płyt na całym świecie<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.express.co.uk/entertainment/music/619519/Enya-I-don-t-need-to-flaunt-to-sell-the-music|tytuł=Enya: I don't need to flaunt to sell the music|nazwisko=Tominey|imię=Camilla|opublikowany=www.express.co.uk|język=en|data dostępu=2016-04-01}}</ref>, co czyni ją jednym z najlepiej sprzedających się i najbogatszych artystów muzycznych<ref>{{Cytuj |autor = Thursday, April 21, 2016 |tytuł = Enya on rich list despite lack of hits |data = 2016-04-21 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.irishexaminer.com |url = https://www.irishexaminer.com/world/enya-on-rich-list-despite-lack-of-hits-394248.html}}</ref>. ''[[A Day Without Rain]]'' (2000) pozostaje najlepiej sprzedającym się albumem New Age, z szacowaną liczbą 16 milionów sprzedanych egzemplarzy na całym świecie. Enya zdobyła wiele nagród, w tym między innymi siedem [[World Music Award|World Music Awards]] oraz cztery nagrody amerykańskiego przemysłu fonograficznego [[Nagroda Grammy|Grammy]] za najlepszy album New Age<ref name="www.grammy.com">{{Cytuj stronę|url=https://www.grammy.com/nominees/search?artist=enya&field_nominee_work_value=&year=All&genre=All|tytuł=Grammy: Enya|opublikowany=www.grammy.com|język=en|data dostępu=2016-04-01}}</ref>. Była nominowana do Oscara i Złotego Globu za film teledysk do ''May It Be'', napisany do ''[[Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia|Władcy Pierścieni: Drużyna Pierścienia]]'' (2001).
Urodzona w rzymskokatolickiej rodzinie o tradycjach muzycznych jako czwarta z dziewięciorga dzieci<ref>{{Cytuj |tytuł = musicandmeaning: Enya interview on KSCA-FM (Transcript) - Part 2 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = www.musicandmeaning.com |url = https://www.musicandmeaning.com/site/enya_ksca_2.html}}</ref>. Jej ojciec Leo Brennan był liderem irlandzkiego showbandu Slieve Foy Band<ref>{{Cytuj |tytuł = Slieve Foy Showband |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = www.irish-showbands.com |url = https://www.irish-showbands.com/images/baird/jbxslievefoy.htm}}</ref> i prowadził restaurację Leo's Tavern w Meenaleck<ref>{{Cytuj |tytuł = History |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = Welcome to Leos Tavern |url = http://leostavern.com/history/ |język = en}}</ref>. Matka wokalistki Máire Brennan (z domu Duggan), której przodkowie osiedlili się na Wyspie Tory i mieli odległe hiszpańskie korzenie<ref>{{Cytuj |autor = Nielsen Business Media Inc |tytuł = Billboard |data = 1995-11-25 |data dostępu = 2019-06-22 |wydawca = Nielsen Business Media, Inc. |url = https://books.google.pl/books?id=Pw0EAAAAMBAJ&redir_esc=y |język = en}}</ref>, była muzykiem-amatorem. Grała w zespole swojego męża<ref>{{Cytuj |tytuł = Ireland’s Enya on How Life by the Sea Influenced Her Music |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = WSJ |url = https://www.wsj.com/articles/irelands-enya-on-how-life-by-the-sea-influenced-her-music-1458056146 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Enya {{!}} Biography & History |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = AllMusic |url = https://www.allmusic.com/artist/enya-mn0000988471/biography |język = en }}</ref> i uczyła w Gweedore Community School<ref>{{Cytuj |tytuł = Gaoth Dobhair teacher hopes for Euro vote on Friday |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = www.donegaldemocrat.ie |url = https://www.donegaldemocrat.ie/news/arts-culture-entertainment/37099/Gaoth-Dobhair-teacher-hopes-for-Euro.html}}</ref>. Dziadek Enyi ze strony matki, Aodh, był dyrektorem szkoły podstawowej w Dore, a jej babcia była tam nauczycielką. Aodh był także założycielem firmy Gweedore Theatre<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya su Irish Roots Magazine ~ Enya - Sail Away |data = 2016-08-20 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160820123307/http://enya-sailaway.blogspot.co.uk/2010/09/enya-su-irish-roots.html}}</ref>. Enya określiła swoje wychowanie jako „bardzo ciche i szczęśliwe”<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-16.htm}}</ref>. W wieku trzech lat wzięła udział w swoim pierwszym konkursie śpiewu na corocznym festiwalu muzycznym Feis Ceoil<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya su Irish Roots Magazine ~ Enya - Sail Away |data = 2016-08-20 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160820123307/http://enya-sailaway.blogspot.co.uk/2010/09/enya-su-irish-roots.html}}</ref>. Brała udział w pantomimach w Teatrze Gweedore i śpiewała z rodzeństwem w chórze matki w kościele św. Marii w Derrybeg. Nauczyła się języka angielskiego w szkole podstawowej i rozpoczęła lekcje gry na fortepianie w wieku czterech lat<ref>{{Cytuj |tytuł = 'Personal File: ENYA' aka 'Do parsnips scream when you chop them?' - Enya.sk |data = 2016-03-31 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160331122355/http://enya.sk/2015/11/do-parsnips-scream-when-you-chop-them/}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Jacques Peretti |tytuł = Enya talks about her new album And Winter Came |data = 2008-10-11 |data dostępu = 2019-06-22 |issn = 0307-1235 |url = https://www.telegraph.co.uk/culture/music/3562058/Enya-talks-about-her-new-album-And-Winter-Came.html |język = en}}</ref>. W wieku jedenastu lat dziadek Enyi zapłacił za edukację<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya su Irish Roots Magazine ~ Enya - Sail Away |data = 2016-08-20 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160820123307/http://enya-sailaway.blogspot.co.uk/2010/09/enya-su-irish-roots.html}}</ref>w szkole z internatem w klasztorze w Milford<ref>{{Cytuj |tytuł = Ireland’s Enya on How Life by the Sea Influenced Her Music |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = WSJ |url = https://www.wsj.com/articles/irelands-enya-on-how-life-by-the-sea-influenced-her-music-1458056146 |język = en}}</ref>prowadzonym przez zakonnice zakonu Loreto<ref>{{Cytuj |autor = Nielsen Business Media Inc |tytuł = Billboard |data = 1995-11-25 |data dostępu = 2019-06-22 |wydawca = Nielsen Business Media, Inc. |url = https://books.google.com/books?id=Pw0EAAAAMBAJ&pg=PA5 |język = en}}</ref>, gdzie zapoznała się z muzyką klasyczną i sztuką<ref>{{Cytuj |autor = Nielsen Business Media Inc |tytuł = Billboard |data = 1995-11-25 |data dostępu = 2019-06-22 |wydawca = Nielsen Business Media, Inc. |url = https://books.google.com/books?id=Pw0EAAAAMBAJ&pg=PA5 |język = en}}</ref>. Enya opuściła szkołę w wieku 17 lat i przez rok studiowała muzykę klasyczną w college'u<ref>{{Cytuj |tytuł = 'Personal File: ENYA' aka 'Do parsnips scream when you chop them?' - Enya.sk |data = 2016-03-31 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160331122355/http://enya.sk/2015/11/do-parsnips-scream-when-you-chop-them/}}</ref><sup>,</sup> aby zostać nauczycielem gry na fortepianie.▼
 
== Dzieciństwo i edukacja ==
Eithne ma 4 braci i 4 siostry. W 1968 roku trójka z nich – [[Máire Brennan|Máire]], Ciarán i Pól – stworzyło grupę muzyczną An Clann As Dobhair, w 1970 przekształconą na [[Clannad]], do którego w 1979 dołączyła Eithne (instrumenty klawiszowe, śpiew). W 1982 opuściła zespół wraz z Nickiem Ryanem, ówczesnym producentem i menedżerem. Współpracując z nim i jego żoną Romą zarejestrowała dwa utwory zatytułowane ''An Ghaoth Ón Ghrian'' ([[język angielski|ang.]] ''The Solar Wind'') i ''Miss Clare Remembers'', które w 1983 zostały wydane w albumie ''Touch Travel''. W 1984 po raz pierwszy zaprezentowała się jako Enya, pisząc muzykę do filmu ''The Frog Prince'' wydaną jako ścieżka dźwiękowa pod tym samym tytułem. W 1986 zobowiązana kontraktem skomponowała muzykę do serialu telewizyjnego [[BBC]] pt. ''[[The Celts]]''. W 1987 przed wydaniem debiutanckiego albumu pt. ''Enya'', wystąpiła gościnnie na debiutanckim albumie [[Sinéad O’Connor]] pt. ''[[The Lion and the Cobra]]''.
▲Eithne Pádraigín Ní Bhraonáin urodziła się 17 maja 1961 r. W Dore, na terenie parafii Gaoth Dobhair, w północno-zachodnim hrabstwie Donegal w Irlandii<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Colin Larkin |tytuł = The Encyclopedia of Popular Music |data = 2011-05-27 |data dostępu = 2019-06-22 |isbn = 9780857125958 |wydawca = Omnibus Press |url = https://books.google.com/books?id=_NNmFiUnSmUC&pg=PA972 |język = en}}</ref>. Jest to region [[Gaeltacht]], w którym irlandzki jest językiem podstawowym. Jej imię anglicyzowane jest jako Enya Patricia Brennan<ref>{{Cytuj |autor = Abjorensen, Norman, |tytuł = Historical dictionary of popular music |data dostępu = 2019-06-22 |isbn = 9781538102145 |miejsce = Lanham |oclc = 965617666}}</ref>, gdzie Enya jest fonetyczną pisownią tego, jak Eithne jest wymawiana w jej rodzimym dialekcie irlandzkim Ulster. „Ní Bhraonáin” oznacza „córka Brennan”.
[[Plik:Crolly - Leo's Tavern Sign - geograph.org.uk - 1174573.jpg|mały|Znak przed restauracją Leo's Tavern]]
▲Urodzona w rzymskokatolickiej rodzinie o tradycjach muzycznych jako czwarta z dziewięciorga dzieci<ref>{{Cytuj |tytuł = musicandmeaning: Enya interview on KSCA-FM (Transcript) - Part 2 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = www.musicandmeaning.com |url = https://www.musicandmeaning.com/site/enya_ksca_2.html}}</ref>. Jej ojciec Leo Brennan był liderem irlandzkiego showbandu Slieve Foy Band<ref>{{Cytuj |tytuł = Slieve Foy Showband |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = www.irish-showbands.com |url = https://www.irish-showbands.com/images/baird/jbxslievefoy.htm}}</ref> i prowadził restaurację Leo's Tavern w Meenaleck<ref>{{Cytuj |tytuł = History |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = Welcome to Leos Tavern |url = http://leostavern.com/history/ |język = en}}</ref>. Matka wokalistki Máire Brennan (z domu Duggan), której przodkowie osiedlili się na Wyspie Tory i mieli odległe hiszpańskie korzenie<ref>{{Cytuj |autor = Nielsen Business Media Inc |tytuł = Billboard |data = 1995-11-25 |data dostępu = 2019-06-22 |wydawca = Nielsen Business Media, Inc. |url = https://books.google.pl/books?id=Pw0EAAAAMBAJ&redir_esc=y |język = en}}</ref>, była muzykiem-amatorem. Grała w zespole swojego męża<ref>{{Cytuj |tytuł = Ireland’s Enya on How Life by the Sea Influenced Her Music |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = WSJ |url = https://www.wsj.com/articles/irelands-enya-on-how-life-by-the-sea-influenced-her-music-1458056146 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Enya {{!}} Biography & History |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = AllMusic |url = https://www.allmusic.com/artist/enya-mn0000988471/biography |język = en }}</ref> i uczyła w Gweedore Community School<ref>{{Cytuj |tytuł = Gaoth Dobhair teacher hopes for Euro vote on Friday |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = www.donegaldemocrat.ie |url = https://www.donegaldemocrat.ie/news/arts-culture-entertainment/37099/Gaoth-Dobhair-teacher-hopes-for-Euro.html}}</ref>. Dziadek Enyi ze strony matki, Aodh, był dyrektorem szkoły podstawowej w Dore, a jej babcia była tam nauczycielką. Aodh był także założycielem firmy Gweedore Theatre<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya su Irish Roots Magazine ~ Enya - Sail Away |data = 2016-08-20 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160820123307/http://enya-sailaway.blogspot.co.uk/2010/09/enya-su-irish-roots.html}}</ref>. Enya określiła swoje wychowanie jako „bardzo ciche i szczęśliwe”<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-16.htm}}</ref>. W wieku trzech lat wzięła udział w swoim pierwszym konkursie śpiewu na corocznym festiwalu muzycznym Feis Ceoil<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya su Irish Roots Magazine ~ Enya - Sail Away |data = 2016-08-20 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160820123307/http://enya-sailaway.blogspot.co.uk/2010/09/enya-su-irish-roots.html}}</ref>. Brała udział w pantomimach w Teatrze Gweedore i śpiewała z rodzeństwem w chórze matki w kościele św. Marii w Derrybeg. Nauczyła się języka angielskiego w szkole podstawowej i rozpoczęła lekcje gry na fortepianie w wieku czterech lat<ref>{{Cytuj |tytuł = 'Personal File: ENYA' aka 'Do parsnips scream when you chop them?' - Enya.sk |data = 2016-03-31 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160331122355/http://enya.sk/2015/11/do-parsnips-scream-when-you-chop-them/}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Jacques Peretti |tytuł = Enya talks about her new album And Winter Came |data = 2008-10-11 |data dostępu = 2019-06-22 |issn = 0307-1235 |url = https://www.telegraph.co.uk/culture/music/3562058/Enya-talks-about-her-new-album-And-Winter-Came.html |język = en}}</ref>. W wieku jedenastu lat dziadek Enyi zapłacił za edukację<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya su Irish Roots Magazine ~ Enya - Sail Away |data = 2016-08-20 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160820123307/http://enya-sailaway.blogspot.co.uk/2010/09/enya-su-irish-roots.html}}</ref>w szkole z internatem w klasztorze w Milford<ref>{{Cytuj |tytuł = Ireland’s Enya on How Life by the Sea Influenced Her Music |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = WSJ |url = https://www.wsj.com/articles/irelands-enya-on-how-life-by-the-sea-influenced-her-music-1458056146 |język = en}}</ref>prowadzonym przez zakonnice zakonu Loreto<ref>{{Cytuj |autor = Nielsen Business Media Inc |tytuł = Billboard |data = 1995-11-25 |data dostępu = 2019-06-22 |wydawca = Nielsen Business Media, Inc. |url = https://books.google.com/books?id=Pw0EAAAAMBAJ&pg=PA5 |język = en}}</ref>, gdzie zapoznała się z muzyką klasyczną i sztuką<ref>{{Cytuj |autor = Nielsen Business Media Inc |tytuł = Billboard |data = 1995-11-25 |data dostępu = 2019-06-22 |wydawca = Nielsen Business Media, Inc. |url = https://books.google.com/books?id=Pw0EAAAAMBAJ&pg=PA5 |język = en}}</ref>. Enya opuściła szkołę w wieku 17 lat i przez rok studiowała muzykę klasyczną w college'u<ref>{{Cytuj |tytuł = 'Personal File: ENYA' aka 'Do parsnips scream when you chop them?' - Enya.sk |data = 2016-03-31 |data dostępu = 2019-06-22 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160331122355/http://enya.sk/2015/11/do-parsnips-scream-when-you-chop-them/}}</ref><sup>,</sup> aby zostać nauczycielem gry na fortepianie. Wokalistka posiada 4 braci i 4 siostry<ref name=":0" />.
 
== Kariera ==
W 1988 nastąpił przełom w jej twórczości, tuż po wydaniu albumu ''[[Watermark]]'' zawierającego utwór pt. ''Orinoco Flow'' (znanego również jako ''Sail Away''); kompozycja znalazła się na szczycie [[UK Singles Chart|UK Charts]], sam album zaś sprzedał się w wielomilionowym nakładzie<ref name="www.officialcharts.com"/>.
 
=== 1976–1985: Clannad i wczesna kariera solowa ===
W 1991 roku nagrała album ''[[Shepherd Moons]]'', który trafił w listopadzie na szczyt listy przebojów najlepiej sprzedających się albumów w Wielkiej Brytanii<ref name="www.officialcharts.com"/>. Płyta przebywała ponad 200 tygodni na liście tygodnika "[[Billboard (tygodnik)|Billboard]]"<ref name="www.billboard.com"/>. Album przyniósł wokalistce takie hity jak ''Caribbean Blue'' oraz ''Book of Days.''
W latach siedemdziesiątych kilku członków rodziny Enyi założyło [[Clannad]], celtycki zespół z Nicky Ryanem jako menadżerem i producentem, a jego przyszła żona Roma Ryan pomagała w zarządzaniu trasach koncertowych <ref name=":3">Ryan, Nicky (2009). ''The Very Best of Enya (Collector's Edition)'' (CD booklet notes) ("It's Been a Long Time"). Warner Music. </ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data = 2016-03-04 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160304092646/http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-25.htm}}</ref>. W 1980 r., po roku studiów, Enya zdecydowała się nie studiować muzyki na uniwersytecie, a zamiast tego zaakceptowała zaproszenie Ryana do dołączenia do grupy w celu urozmaicenia ich brzmienia poprzez włączenie instrumentów klawiszowych i pomocniczego wokalu<ref>{{Cytuj |autor = Niall Stokes |tytuł = An Interview With Enya: She Moves In Mysterious Ways |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = Hotpress |url = https://www.hotpress.com/music/an-interview-with-enya-she-moves-in-mysterious-ways-16620990}}</ref><ref name=":3" />. Koncertowała po całej Europie i zagrała niewymienioną rolę na ich szóstym albumie, ''[[Crann Úll]]'' (1980), razem ze swoim rodzeństwem Máire, Pólem i Ciarán Brennan i bliźniakami, Noelem i Pádraig Duggan. Enya stała się oficjalnym i uznanym członkiem od czasu wydania kolejnego albumu ''[[Fuaim]]'' (1981), na którego okładce znajduje się jej zdjęcie wraz z zespołem<ref>{{Cytuj |autor = Nielsen Business Media Inc |tytuł = Billboard |data = 1995-11-25 |data dostępu = 2019-06-23 |wydawca = Nielsen Business Media, Inc. |url = https://books.google.com/books?id=Pw0EAAAAMBAJ&pg=PA5 |język = en}}</ref>. Nicky utrzymuje, że nigdy nie miał zamiaru uczynić Enyi stałym członkiem i zdał sobie sprawę, że była „zaciekle niezależna z zamiarem grania własnej muzyki. Po prostu nie była pewna, jak się do tego zabrać”. To wywołało dyskusje między nimi na temat idei wykorzystania głosu Enyi do stworzenia chóru jednoosobowego, koncepcji opartej na technice „ściany dźwięku” [[Phil Spector|Phila Spectora]], która zainteresowała ich obu<ref name=":3" />.
 
W 1982 roku, podczas trasy Clannad po Szwajcarii, Nicky wezwał spotkanie zespołu, ponieważ pojawiło się kilka problemów i poczuli, że należy się nimi zająć<ref name=":3" />. Enya zdecydowała się na karierę solową z Ryanami, co początkowo spowodowało pewne problemy między trojgiem a jej rodziną, ale wolała być niezależna<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data = 2016-03-04 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160304092646/http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-25.htm}}</ref> Następnie Nicky zasugerował Enyi, że albo wróci do Gweedore „bez szczególnej przyszłości”, albo zamieszka z nim i Romą w ich domu, a następnie w północnej dzielnicy Artane w Dublinie, „i zobaczy, co się stanie, muzycznie”<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-1.htm}}</ref>. Po tym, jak ich bank odmówił im wzięcia pożyczki, Enya sprzedała swój saksofon i udzielała lekcji gry na fortepianie, a Ryanowie wykorzystali to, na co mogli sobie pozwolić ze swoich oszczędności, na budowę studia do nagrywania w ich ogrodzie o nazwie Aigle Studio, nazwanego na cześć francuskiego słowa „aigle”, oznaczającego orła<ref>{{Cytuj |autor = Niall Stokes |tytuł = An Interview With Enya: She Moves In Mysterious Ways |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = Hotpress |url = https://www.hotpress.com/music/an-interview-with-enya-she-moves-in-mysterious-ways-16620990}}</ref><ref name=":3" />.Wynajmowali ją innym artystom, aby pokryć koszty budowy<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya: Amarantine: Enya, the invisble star. |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = enyabookofdays.com |url = http://enyabookofdays.com/articles/amaran_16.htm}}</ref>. W tym czasie Eithne utworzyła partnerstwo muzyczne z Nickym jako producentem, a Romą jako jej autorką tekstów<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data = 2016-03-04 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160304092646/http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-25.htm}}</ref> i zostali dyrektorami swojej firmy muzycznej Aigle Music<ref>{{Cytuj |autor = company check ltd |tytuł = AIGLE MUSIC COMPANY LIMITED. Free business summary taken from official companies house information. Free alerts. Registered as IE085184 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = Company Check |url = http://companycheck.co.uk/company/IE085184/AIGLE-MUSIC-COMPANY-LIMITED/companies-house-data |język = en}}</ref>. W ciągu następnych dwóch lat, Enya rozwinęła swoją grę i komponowanie, przez nagrywanie siebie grającej klasyczne utwory na fortepianie i słuchając ich. Powtarzała to, aż zaczęła improwizować sekcje i opracowywać własne aranżacje fortepianowe<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data = 2016-03-04 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160304102850/http://enyabookofdays.com/articles/wm-32.htm}}</ref>. Jej pierwszą kompozycją była „An Taibhse Uaighneach”, co po irlandzku oznacza "Samotny Duch"<ref name=":3" />. W tym czasie Enya grała na syntezatorze w ''Ceol Aduaidh'' (1983) Mairéada Ní Mhaonaigha i Frankiego Kennedy'ego<ref>''Ceol Aduaidh'' (Media notes). Gael-Linn Records. 1983. </ref> oraz występowała z duetem i bratem Mhaonaigha Gearóide w ich krótkotrwałej grupie Ragairne.
Wydana w roku 1995 płyta ''[[The Memory of Trees]]'' również trafiła na listy przebojów, a promujący album singiel ''Anywhere Is'' pojawił się w Top-10 [[UK Singles Chart|UK Charts]]<ref name="www.officialcharts.com"/><ref name="album5"/>.
 
Pierwsze solowe przedsięwzięcie Enyi pojawiło się w 1983 roku, kiedy to nagrała dwa fortepianowe utwory An Ghaoth Ón Ghrian i Miss Clare Remembers w Windmill Lane Studios w Dublinie, które zostały wydane na ''Touch Travel'' (1984), kasecie audio z muzyką różnych artystów. Po kilku miesiącach przygotowań, debiutancki solowy występ Enyi odbył się 23 września 1983 r. Na Stadionie Narodowym w Dublinie, który był transmitowany przez telewizyjny program muzyczny [[Raidió Teilifís Éireann|RTÉ]] ''Festival Folk''<ref>{{Cytuj |autor = RTÉ Archives |tytuł = RTÉ Archives |data = 2012-07-05 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = stillslibrary.rte.ie |url = https://stillslibrary.rte.ie/indexplus/image/2297/079.html |język = en}}</ref>. Nial Morris, muzyk, który pracował z nią w tym czasie, przypomniał sobie, że „była tak zdenerwowana, że ​​ledwo mogła wejść na scenę i kuliła się za fortepianem, aż koncert się skończył”<ref name=":4">Morris, Niall (14 January 2007). "Deconstructing Enya". ''The Sunday Independent''.</ref>.
W 2000 roku artystka wydała album ''[[A Day Without Rain]]'', który jest jak dotąd najlepiej sprzedającym się albumem wokalistki<ref name="album6"/>. Płyta cieszyła się ogromną popularnością zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych<ref name="www.billboard.com"/>. Pochodzący z albumu przebój ''Only Time'' powrócił na listy przebojów po 11 września 2001 roku.
 
Na sugestię Romy, którzy uważała, że muzyka Enyi będzie pasować do towarzyszących obrazów wizualnych, wykonano taśmę demonstracyjną jej kompozycji z Morris<ref>{{Cytuj |tytuł = Irish Connections - A Magazine For The Irish Worldwide |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.grahamecurtis.com |url = http://www.grahamecurtis.com/irishconnectionsmag/archives/v3i3/tenors.htm}}</ref><ref name=":4" /> i wysłano do różnych producentów filmowych. Wśród nich był [[David Puttnam]], któremu spodobała się taśma i wybrał Enyę do skomponowania ścieżki dźwiękowej do komedii romantycznej ''The Frog Prince'' (1984), którego był producentem<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-1.htm}}</ref>. Enya napisała dziewięć utworów do tego filmu, ale odkryła, że ​​jej utwory zostały zmienione i zaaranżowane wbrew jej życzeniom wobec Richarda Myhilla, z wyjątkiem dwóch utworów, które zaśpiewała, „The Frog Prince” i „Dreams”, z tekstami napisanymi przez Charliego McGettigana<ref name=":5">''The Frog Prince: The Original Movie Soundtrack''(Media notes). Island Visual Arts. 1985. ISTA 10.</ref>. Redaktor filmowy Jim Clark stwierdził później, że zmiany były konieczne, ponieważ Enya miała trudności z komponowaniem obrazu Wydany w 1985 r. przez Island Visual Arts , album jest pierwszym komercyjnym wydawnictwem, które przyznaje jej tytuł „Enya”<ref name=":5" />. Zmiana z Eithne na Enya pochodzi od Nicky'ego Ryana, który uważał, że jej nazwisko będzie zbyt trudne dla osób spoza Irlandii. Aby poprawnie je wymawiano, zasugerował fonetyczną pisownię jej imienia<ref>{{Cytuj |autor = Niall Stokes |tytuł = An Interview With Enya: She Moves In Mysterious Ways |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = Hotpress |url = https://www.hotpress.com/music/an-interview-with-enya-she-moves-in-mysterious-ways-16620990}}</ref>. Enya po latach uznała to jako dobry krok w jej karierze<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-16.htm}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-1.htm}}</ref>. Następnie zaśpiewała trzy utwory w ''Ordinary Man'' (1985) [[Christy Moore]]<ref>''Ordinary Man'' (Media notes). WEA. 1985. IR 0763.</ref>. [[Mike Oldfield]] zaprosił Enyę do nagrania harmonii wokalnej w singlu [[Pictures in the Dark]] z 1985 r., ale odmówiła<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya |data = 2019-06-11 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = Wikipedia |url = https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Enya&oldid=901429841 |język = en}}</ref>.
Jest autorką utworu ''[[May It Be]]'', napisanego specjalnie do filmu ''[[Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia]]'', za który otrzymała nominację do [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.mtv.com/news/1452255/lord-of-the-rings-rounds-up-most-oscar-nominations/ | tytuł = ‘LORD OF THE RINGS’ ROUNDS UP MOST OSCAR NOMINATIONS ELF-AND-ORC-RIDDLED SAGA LEADS THE PACK WITH 13 NODS. | nazwisko = D'angelo | imię = Joe | opublikowany = www.mtv.com | język = en | data dostępu = 2016-04-01}}</ref>.
 
=== 1985–1989: ''The Celts i Watermark'' ===
W 2005 roku ukazał się kolejny studyjny album Enyi, ''[[Amarantine]]''<ref name="album7"/>. Specjalnie do tej płyty Roma Ryan, autorka tekstów, stworzyła osobny język, Loxian, w którym wokalistka zaśpiewała dwa utwory.
W 1985 roku producent Tony McAuley zlecił Enyi napisanie piosenki do sześcioczęściowego serialu dokumentalnego BBC2 ''The Celts''<ref>{{Cytuj |autor = Nielsen Business Media Inc |tytuł = Billboard |data = 1985-11-16 |data dostępu = 2019-06-23 |wydawca = Nielsen Business Media, Inc. |url = https://books.google.com/books?id=ByQEAAAAMBAJ&pg=PT4 |język = en}}</ref>. Napisała już piosenkę z motywem celtyckim The March of the Celts i przesłała ją do projektu. Każdy odcinek miał początkowo zawierać innego kompozytora, ale reżyser David Richardson tak bardzo polubił ten utwór, że wybrał Eithne do skomponowania całej ścieżki dźwiękowej<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data = 2016-03-04 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160304102850/http://enyabookofdays.com/articles/wm-32.htm}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Enya News: On Her Shore |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/adwr-17.htm}}</ref>. Enya nagrała 72 minuty muzyki w 1986 r. w Aigle Studio i studiach BBC w Wood Lane w Londynie. W przeciwieństwie do ''The Frog Prince'', pracowała z niewielką ingerencją, która dała jej swobodę w ustalaniu brzmienia<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-16.htm}}</ref>, które przyjęła w swojej karierze, wykorzystując wielościeżkowe wokale, klawiatury i perkusję z elementami muzyki celtyckiej, klasycznej, kościelnej i ludowej<ref>{{Cytuj |tytuł = Warner Music Australia - Enya {{!}} Warner Music Australia {{!}} Official Site |data = 2009-07-03 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20090703130406/http://www.warnermusic.com.au/enya}}</ref>.
 
W marcu 1987 roku, dwa miesiące przed wyemitowaniem serii w telewizji, 40-minutowy wybór ścieżki dźwiękowej został wydany jako pierwszy solowy album ''Enyi'' , zatytułowany ''[[Enya (album)|Enya]]'', autorstwa BBC Records w Wielkiej Brytanii<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-1.htm}}</ref> i [[Atlantic Records]] w Stanach Zjednoczonych. Ta ostatnia promowała go z napisem "New Age" na opakowaniu. Nicky później uznał to za „tchórzliwą rzecz do zrobienia”<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = enyabookofdays.com |url = http://enyabookofdays.com/articles/wm-12.htm}}</ref>. Album zyskał wystarczająco dużą uwagę publiczną, aby osiągnąć numer 8 na [[Albums Chart|irlandzkiej liście przebojów]] i numer 69 na [[UK Albums Chart|brytyjskiej liście albumów]]<ref>{{Cytuj |tytuł = ENYA {{!}} full Official Chart History {{!}} Official Charts Company |data = 2016-07-13 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160713144026/http://www.officialcharts.com/artist/29512/enya/}}</ref>. ''[[I Want Tomorrow]]'' został wydany jako pierwszy singiel Enyi<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-1.htm}}</ref>. ''Boadicea'' została wykorzystana przez [[Fugees|The Fugees]] w piosence z 1996 roku ''Ready or Not''. Grupa nie zwróciła się o pozwolenie, ani nie wyraziła uznania, co spowodowało, że Enya zagroziła działaniem prawnym. Grupa uznała Eithne i uiściła opłatę w wysokości około 3 mln USD<ref>{{Cytuj odcinek|tytuł=Pras on Fugees Breaking Up, Didn't Know Wyclef Got Lauryn Hill Pregnant|url=https://www.youtube.com/watch?v=jysYLcLo1AA|autorzy=djvlad|data dostępu=2019-06-23|emisja=2016-10-14}}</ref>. Później w 1987 roku pojawiła się w debiutanckim albumie [[Sinéad O’Connor|Sinéad O'Connor]] ''[[The Lion and the Cobra]]'', recytując [[Psalm 91]] po irlandzku w utworze ''Never Get Old''<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-5.htm}}</ref>.
2008 rok przyniósł jedyną w całości świąteczną płytę wokalistki. ''[[And Winter Came]]'' stało się kolejnym międzynarodowym bestsellerem, a piosenka ''Trains and Winter Rains'' szczególną popularnością cieszyła się w Japonii<ref name="album8"/><ref name="www.oricon.co.jp"/>.
 
Kilka tygodni po wydaniu debiutanckiego albumu, Enya podpisała kontrakt z [[Warner Music Group|Warner Music UK]] po tym, jak Rob Dickins, przewodniczący wytwórni i fan [[Clannad]], polubił ''Enyę'' i "słuchał jej każdego wieczora przed pójściem spać"<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = enyabookofdays.com |url = http://enyabookofdays.com/articles/wm-2.htm}}</ref>. Przypadkiem spotkał Enyę i Ryanów podczas ceremonii wręczenia nagród [[Irish Recorded Music Association]] w Dublinie i dowiedział się, że Enya myśli o podpisaniu z konkurencyjną wytwórnią. Dickins skorzystał z okazji i podpisał kontrakt z Warner Music za cenę 75 000 funtów<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-19.htm}}</ref>, przyznając jej możliwość pisania i nagrywania z artystyczną swobodą, minimalną ingerencją wytwórni i bez ustalonych terminów zakończenia albumów<ref>{{Cytuj |autor = Emmis Communications |tytuł = Orange Coast Magazine |data = 1992-03 |data dostępu = 2019-06-23 |wydawca = Emmis Communications |url = https://books.google.com/books?id=9BEEAAAAMBAJ&pg=PA120#v=onepage&q=enya%20shepherd%20moons |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = enyabookofdays.com |url = http://enyabookofdays.com/articles/wm-12.htm}}</ref>. Dickins powiedział: „Czasami podpisujesz akt, aby zarabiać pieniądze, a czasem podpisujesz akt, by tworzyć muzykę. To było wyraźnie to drugie. Chciałem po prostu zaangażować się w tę muzykę”<ref>{{Cytuj |autor = Nielsen Business Media Inc |tytuł = Billboard |data = 1994-07-23 |data dostępu = 2019-06-23 |wydawca = Nielsen Business Media, Inc. |url = https://books.google.com/books?id=YAgEAAAAMBAJ&pg=PA119#v=onepage&q=enya%20shepherd%20moons |język = en}}</ref>. Enya następnie opuściła [[Atlantic Records|Atlantic]] i podpisała kontrakt z [[Geffen Records]], aby obsłużyć jej amerykańską dystrybucję<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = enyabookofdays.com |url = http://enyabookofdays.com/articles/wm-12.htm}}</ref>.
20 listopada 2015 roku ukazał się nowy album Enyi zatytułowany ''[[Dark Sky Island]]'', promowany singlem "[[Echoes in Rain]]"<ref name="album9"/>.
 
Dzięki zielonemu światu do produkcji nowego albumu, Enya nagrywała ''[[Watermark]]'' od czerwca 1987 r. do kwietnia 1988 r.<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data = 2016-03-04 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160304102850/http://enyabookofdays.com/articles/wm-32.htm}}</ref>. Początkowo nagrano ją w Aigle Studio w wersji analogowej, zanim Dickins poprosił o ponowne nagranie jej cyfrowo w Orinoco Studios w [[Bermondsey]] w Londynie<ref>{{Cytuj |tytuł = BS-TBS「SONG TO SOUL〜永遠の一曲〜」 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.bs-tbs.co.jp |url = https://www.bs-tbs.co.jp/songtosoul/ |język = ja}}</ref>''. [[Watermark]]'' został wydany we wrześniu 1988 r. i stał się niespodziewanym hitem, osiągając 5 miejsce w Wielkiej Brytanii<ref>{{Cytuj |tytuł = ENYA {{!}} full Official Chart History {{!}} Official Charts Company |data = 2016-07-13 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160713144026/http://www.officialcharts.com/artist/29512/enya/}}</ref> i numer 25 na ''Billboard'' 200 w Stanach Zjednoczonych po jego wydaniu w styczniu 1989 r.<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya - Chart history {{!}} Billboard |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.billboard.com |url = https://www.billboard.com/artist/301786/enya/chart?f=305&sort=date}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = enyabookofdays.com |url = http://enyabookofdays.com/articles/wm-12.htm}}</ref>. Główny singiel [[Orinoco Flow|''Orinoco Flow'']], był ostatnim utworem napisanym na ten album. Początkowo nie był to singiel, ale Enya i Ryans wybrali go po tym, jak Dickins kilkakrotnie poprosił o singiel jako żart, wiedząc, że muzyka Enyi nie nadaje się na Top 40. Dickins i Ross Cullum są wymienieni w tekstach piosenek<ref name=":6">''Watermark'' (Media notes). WEA Japan. 2009. WPCR-13298.</ref>. ''[[Orinoco Flow]]'' stał się międzynarodowym hitem w pierwszej dziesiątce i przez trzy tygodnie był numerem jeden w Wielkiej Brytanii<ref>{{Cytuj |tytuł = ENYA {{!}} full Official Chart History {{!}} Official Charts Company |data = 2016-07-13 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160713144026/http://www.officialcharts.com/artist/29512/enya/}}</ref> pierwszym z wytwórni Warner, który osiągnął pierwsze miejsce w ciągu sześciu lat<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-19.htm}}</ref>. Nowo odkryty sukces spowodował, że Enya zyskała międzynarodową sławę i otrzymała oferty wykorzystania jej muzyki w reklamach telewizyjnych<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-26.htm}}</ref> Spędziła rok podróżując po całym świecie, aby promować album, który zwiększył jej ekspozycję poprzez wywiady i występy na żywo<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/wm-29.htm}}</ref>. W 1996 r. ''[[Watermark]]'' sprzedał się w ilości przekraczającej 1,2 miliona egzemplarzy w Wielkiej Brytanii i 4 miliony w Stanach Zjednoczonych.
 
=== 2008 – obecnie: ''And Winter Came ...'' i ''Dark Sky Island'' ===
Enya kontynuowała pisanie muzyki z zimowym i świątecznym motywem do swojego siódmego albumu studyjnego ''[[And Winter Came|And Winter Came ...]].''Początkowo zamierzała stworzyć album z sezonowymi piosenkami i hymnami, który miał być wydany pod koniec 2007 roku, ale zamiast tego postanowiła stworzyć album o tematyce zimowej. Utwór [[My! My! Time Flies!|''My! My! Time Flies!'']] to hołd złożony zmarłemu irlandzkiemu gitarzyście Jimmy'emu Faulknerowi, który zawiera gitarowe solo w wykonaniu Pata Farrella<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya: And Winter Came |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/awc-15.htm}}</ref> będące pierwszym użycie gitary na albumie Enyi od czasu ''[[I Want Tomorrow]]'' z ''[[Enya (album)|Enyi]]''. Po wydaniu w listopadzie 2008 r., ''And Winter Came ...'' osiągnął 6 miejsce w Wielkiej Brytanii<ref>{{Cytuj |tytuł = ENYA {{!}} full Official Chart History {{!}} Official Charts Company |data = 2016-07-13 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160713144026/http://www.officialcharts.com/artist/29512/enya/}}</ref> i nr 8 w USA<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya - Chart history {{!}} Billboard |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.billboard.com |url = https://www.billboard.com/artist/301786/enya/chart?f=305&sort=date}}</ref> i sprzedał prawie 3,5 miliona kopii na całym świecie do 2011 r<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya {{!}} The BRIT Awards 2011 |data = 2010-12-29 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20101229210833/http://www.brits.co.uk/artist/enya}}</ref>.
 
Po promocji ''And Winter Came ...'' Enya zrobiła sobie dłuższą przerwę od pisania i nagrywania muzyki. Spędziła czas odpoczywając, odwiedzając rodzinę w Australii i remontując swój nowy dom na południu Francji. W marcu 2009 roku jej pierwsze cztery albumy studyjne zostały wznowione w Japonii w formacie Super High Material CD z dodatkowymi utworami<ref>''The Memory of Trees'' (Media notes). WEA Japan. 2009. WPCR-13300.</ref><ref>''Shepherd Moons'' (Media notes). WEA Japan. 2009. WPCR-13299.</ref><ref>''The Celts'' (Media notes). WEA Japan. 2009. WPCR-13297.</ref><ref name=":6" />. Jej drugi album kompilacyjny i DVD, ''[[The Very Best of Enya]]'', został wydany w listopadzie 2009 r. i zawiera utwory z lat 1987–2008, w tym wcześniej niepublikowaną wersję ''Aníron''. W 2013 roku ''Only Time'' został użyty w reklamie „Epic Split” przez [[Volvo Car Corporation|Volvo Trucks]] z [[Jean-Claude Van Damme]]<ref>{{Cytuj |autor = Alex Davies |tytuł = Jean-Claude Van Damme Did A Crazy Split Standing On 2 Trucks For A Volvo Ad [VIDEO] |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = Business Insider |url = https://www.businessinsider.com/jean-claude-van-damme-epic-split-volvo-trucks-2013-11}}</ref>. Film stał się bardzo popularny, co doprowadziło do licznych parodii reklamy przesłanej na YouTube również z utworem wokalistki. Ta uwaga zaowocowała osiągnięciem pozycji 43 na liście singli [[Hot 100|''Billboard'' Hot 100]].
 
W 2012 roku Enya wróciła do studia, aby nagrać swój ósmy album, ''[[Dark Sky Island]]'' . Jego nazwa odnosi się do wyspy [[Sark]], która stała się pierwszą wyspą wyznaczoną, jako rezerwat ciemnego nieba. Nowy album zaczął być promowany w październiku 2015 r. z premierą jego głównego singla [[Echoes in Rain|''Echoes in Rain'']] w audycji radiowej Kena Bruce'a oraz z wydaniem tego samego miesiąca singla w wersji cyfrowej<ref>{{Cytuj |tytuł = BBC Radio 2 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.facebook.com |url = https://www.facebook.com/BBCR2/photos/a.135213933157262/1235941909751120/?type=3 |język = pl}}</ref>. Po premierze w dniu 20 listopada 2015 r. ''Dark Sky Island'' trafił na 4. miejsce w Wielkiej Brytanii, najwyższy album studyjny Enyi na tej liście od czasu, gdy ''[[Shepherd Moons]]'' trafił na 1. miejsce<ref>{{Cytuj |tytuł = ENYA {{!}} full Official Chart History {{!}} Official Charts Company |data = 2016-07-13 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20160713144026/http://www.officialcharts.com/artist/29512/enya/}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Enya - Chart history {{!}} Billboard |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.billboard.com |url = https://www.billboard.com/artist/301786/enya/chart?f=305&sort=date}}</ref>. Deluxe Edition zawiera trzy dodatkowe utwory<ref>{{Cytuj |tytuł = Dark Sky Island Deluxe Edition + Cover |data = 2015-10-08 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = EnyaBlues |url = http://enya.sk/2015/10/dark-sky-island-deluxe-edition-cover/ |język = en-GB}}</ref>. Enya zakończyła trasę promocyjną po Wielkiej Brytanii i Europie, Stanach Zjednoczonych i Japonii<ref>{{Cytuj |tytuł = Singer Enya returns with new album |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.itv.com |url = https://www.itv.com/lorraine/singer-enya-returns-with-new-album-dark-sky-island}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Enya |tytuł = Enya will be on @BBCFrontRow from 19:15 GMT tonight on @BBCRadio4. Listen here: http://www.bbc.co.uk/radio4 |data = 2015T09:23 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = @official_enya |url = https://twitter.com/official_enya/status/667392652606836736 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = BBC Radio 2 - The Chris Evans Breakfast Show, Enya, Darcey Bussell, Evgeny Lebedev and the Corrs |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = BBC |url = https://www.bbc.co.uk/programmes/b06ns2yd |język = en-GB}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = BBC Radio Ulster - Gerry Kelly, Enya is Gerrys special guest today |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = BBC |url = https://www.bbc.co.uk/programmes/b06pcy34 |język = en-GB}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = YouTube |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.youtube.com |url = https://www.youtube.com/watch?v=hUbha53UNl4}}</ref>.
 
== Życie prywatne ==
[[Plik:Enya House.jpg|thumb|left|[[Plik:Enya Castle.jpg|bezramki|220x220px]][[Plik:Enya Castle 2.jpg|bezramki]]Rezydencja wokalistki w [[Killiney]] w [[Irlandia|Irlandii]]]]W 1997 roku Enya kupiła Manderley Castle, wiktoriański dom [[Zabytki Wielkiej Brytanii|klasy A]] w [[Killiney]] w hrabstwie Dublin za 2,5 miliona funtów na aukcji<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya: Amarantine. Enya pad will be a fortress |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = enyabookofdays.com |url = http://enyabookofdays.com/articles/amaran_11.htm}}</ref>. Dawniej znana jako ''Victoria and Ayesha Castle'', przemianowała zamek po domu z książki ''Rebecca'' autorstwa [[Daphne du Maurier]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya News: Enya's Fortress Home |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/nextalbum-1.htm}}</ref>. W 2009 roku, podczas trzyletniej przerwy w muzyce, Enya kupiła dom w południowej Francji<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya on ‘Breaking Bad,’ Dustin Hoffman, and Her First Album in 7 Years |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.yahoo.com |url = https://www.yahoo.com/entertainment/enya-loves-breaking-bad-dustin-hoffman-being-221200433.html |język = en-US}}</ref>
 
Od lat 80. Enya przyciągnęła uwagę kilku stalkerów. W 1996 r. Włoch, który widziany był w Dublinie ze zdjęciem Enyi na szyi, dźgnął się przed pubem rodziców piosenkarki po wyrzuceniu z lokalu<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya escapes intruder by hiding in panic room |data = 2005-10-05 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = The Independent |url = http://www.independent.co.uk/news/world/europe/enya-escapes-intruder-by-hiding-in-panic-room-317211.html |język = en}}</ref>. W maju 2005 r. Enya wydała około 250 000 funtów na poprawę bezpieczeństwa, pokrycie luk w zewnętrznej ścianie zamku oraz zainstalowanie pachołków i żelaznych balustrad<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya: Amarantine. Enya pad will be a fortress |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = enyabookofdays.com |url = http://enyabookofdays.com/articles/amaran_11.htm}}</ref>. Pomimo tych ulepszeń, w październiku 2005 r. dwie osoby włamały się do jej domu. Jedna zaatakowała i związała jedną z pokojówek wokalistki i uciekła z kilkoma przedmiotami Enyi po tym, jak podniosła alarm w swoim pokoju bezpieczeństwa<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya's castle invaded by stalker |data = 2005-10-03 |data dostępu = 2019-06-23 |url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/4305058.stm |język = en-GB}}</ref>.
 
Enya znana jest z utrzymywania prywatnego stylu życia, mówiąc: „Muzyka jest tym, co się sprzedaje. Nie ja ani to, za czym stoję ... zawsze tak chciałem”<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya: Paint the Sky with Stars |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/ptsws-12.htm}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Enya: The Memory of Trees |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/tmot-3.htm}}</ref>. Nie jest zamężna i jest ciotką zastępczą dla dwóch dziewczynek<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya: Amarantine: Enya, the invisble star. |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/amaran_16.htm}}</ref>. W 1991 roku powiedziała: „Boję się małżeństwa, ponieważ obawiam się, że ktoś może mnie chcieć z powodu tego, kim jestem, a nie dlatego, że mnie kocha...”<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya Book of Days:Shepherd Moons Article |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = enyabookofdays.com |url = http://enyabookofdays.com/articles/sm-2.htm}}</ref>. Jej związek z „hiszpańskim mężczyzną” zakończył się w 1997 r.<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya: Paint the Sky with Stars |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/ptsws-12.htm}}</ref> - mniej więcej wtedy, gdy rozważała ograniczenie czasu na muzykę, aby mieć rodzinę, ale stwierdziła, że ​​wywiera to na nią presję i „poszła drogą, którą chciała iść"<ref>{{Cytuj |autor = John Aizlewood |tytuł = Interview: Enya |czasopismo = The Guardian |data = 2000-11-20 |data dostępu = 2019-06-23 |issn = 0261-3077 |url = https://www.theguardian.com/culture/2000/nov/20/artsfeatures2 |język = en-GB}}</ref>. Deklaruje się jako „bardziej duchowa niż religijna... czerpię z religii to, co lubię”<ref>{{Cytuj |tytuł = Enya: The Memory of Trees |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.enyabookofdays.com |url = http://www.enyabookofdays.com/articles/tmot-13.htm}}</ref>.
 
W 2006 r. Enya uplasowała się na trzecim miejscu na liście najbogatszych irlandzkich artystów estradowych z szacowaną fortuną 75 milionów funtów i numerem 95 w liście ''Sunday Times'' najbogatszych 250 Irlandczyków<ref>{{Cytuj |tytuł = The Times & The Sunday Times |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.thetimes.co.uk |url = https://www.thetimes.co.uk/ |język = en}}</ref>.
 
W 2017 roku nowy gatunek ryb, ''Leporinus enyae'', znaleziony w obszarze rzeki [[Orinoko]], został nazwany na cześć Enyi<ref>{{Cytuj |tytuł = New Orinoco fish named after Enya |data = 2017-07-19 |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = Practical Fishkeeping |url = https://www.practicalfishkeeping.co.uk/fishkeeping-news/new-orinoco-fish-named-after-enya}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Brian L. Sidlauskas, José L. O. Birindelli, Marcus Chatfield, Michael D. Burns, Brian L. Sidlauskas |tytuł = Systematic assessment of the Leporinus desmotes species complex, with a description of two new species |czasopismo = Neotropical Ichthyology |data = 00/2017 |data dostępu = 2019-06-23 |issn = 1679-6225 |wolumin = 15 |numer = 2 |doi = 10.1590/1982-0224-20160166 |url = http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_abstract&pid=S1679-62252017000200219&lng=en&nrm=iso&tlng=en |język = en}}</ref>.
 
== Dyskografia ==
Linia 632 ⟶ 655:
|Drifting
|Best Pop Instrumental Performance
|<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = 49th Annual Grammy Awards Nominee List |data = |data dostępu = 2019-06-23 |opublikowany = www.cbsnews.com |url = https://www.cbsnews.com/news/49th-annual-grammy-awards-nominee-list/ |język = en}}</ref>
|
|-
|[[Amarantine]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Enya”